[అనుకృతి గారు రచించిన ‘సన్నాయి పాట’ అనే కథని పాఠకులకు అందిస్తున్నాము.]
[dropcap]సు[/dropcap]బ్బారాయుడు భార్య రాజమ్మతో కలిసి రెండో కొడుకు అచ్యుత పెళ్ళిచూపులకని బయల్దేరాడు.
సుబ్బారాయుడు స్వశక్తితో పైకి వచ్చిన మనిషి. ఆయనకు ముగ్గురు పిల్లలు, ముగ్గురిలోకి పెద్దయిన సరోజకి ఐదెకరాల పొలం కట్నంగా ఇచ్చి పెళ్ళిచేసాడు. రెండోవాడు జోగారావు. ఎక్కువ కష్టపడకుండా పైకి రావాలని, డబ్బు సంపాదించాలని ఆలోచిస్తుండేవాడు. అందుకే అతని అందం చూసి మోహపడి చేసుకోవాలని మోజుపడిన వనజని పెళ్లి చేసుకొని, ఇల్లరికం పోయాడు. వనజ డిమాండ్ మీద ఐదెకరాలు పెద్ద కొడుక్కి రాసిచ్చాడు సుబ్బారాయుడు. కొడుకు పరాయివాడైపోయాడని రాజమ్మ బాధ పడటం చూసి నవ్వేవాడు సుబ్బారాయుడు.
“ఇవ్వాళ్ళ, రేపు ఎవరుంటున్నారే కన్నోళ్ల దగ్గర?, చదువుకున్న వాళ్ళు అంతే, వ్యవసాయం చేసుకొనేవాడైనా ఇంతే. రేపు అచ్యుత అయినా మన దగ్గిర ఉంటాడా ఏమిటీ? పెళ్లి కాగానే వేరుపడడా ఏమిటి?” అంటూ భార్యని ఓదార్చేవాడు సుబ్బారాయుడు.
తండ్రి అలా మాట్లాడినప్పుడల్లా అచ్యుత తమాషాగా నవ్వి “అబ్బా నీ పెంపకం మీద నీకెంత నమ్మకం నాన్నా” అనేవాడు.
ఇంటర్ వరకు చదివి ఆ తర్వాత కాడెత్తుకున్నాడు అచ్యుత. మిగిలిన పదెకరాల బాధ్యత నెత్తికెత్తుకున్నాడు. వయసు మీద పడుతున్న సుబ్బారాయుడులో రోజు రోజుకీ శక్తి సన్నగిల్లుతోంది. పల్లె నుండి పట్నం వలసపోయిన కూలి చేసేవాడినైనా పెళ్లి చేసుకోవటానికి అమ్మాయిలు సిద్ధపడుతున్నారు గానీ, అచ్యుత్ లాంటి యువరైతులకి సంబంధాలు రావటం కష్టమవుతుంది రోజు రోజుకి. సుబ్బారాయుడుకి ఇదే చింత. పట్నానికి పాతిక కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న వూరిలో ఉండటానికి కూడా అమ్మాయిలు ఇష్టపడటం లేదు.
పట్నానికి ఆవలివైపు మరో ముప్పై కిలోమీటర్ల దూరంలో వున్న మరో చిన్న టౌన్ అది. పిల్ల పేరు చంద్రకళ.
పదో క్లాస్ చదివింది. ఇల్లు సామాన్యంగా వుంది. ముగ్గురాడపిల్లల్లో చివరిది చంద్రకళ. పెద్ద కళ్ళు, తీరైన రూపురేఖలు, చక్కటి శరీర సౌష్టవంతో చక్కని చుక్కలా వుంది. అచ్యుత చూపు ఆమె ముక్కు మీద నిలిచింది. ముక్కుకున్న ముక్కెర గమ్మత్తుగా అనిపించింది. మనసంతా ఆ ముక్కెరలో చిక్కుకుపోయినట్టనిపించింది అచ్యుతకు. అదెందుకు పెట్టుకుందో అర్థం కాలేదతనికి. తమవైపు ఇటువంటి ఆచారం లేదు. ఆ ముక్కెర ఆ పిల్లకు బాగా అమిరింది. ఒకటి, రెండుసార్లు కళ్ళెత్తి చూసిందతనికేసి సన్నని చిరునవ్వుతో.
ఏతావాతా తేలిందేమంటే పిల్ల తండ్రికి ఇద్దరు కూతుళ్ళను పెళ్లి చేసి సాగనంపేసరికి, మిగిలింది రెండెకరాల మాగాణి, ఒక ఎకరం మెట్ట. ఎట్లాగో రెండు లక్షలు కూడబెట్టాడు, అందులోనే పెళ్లి ఖర్చులు, వాళ్లకిచ్చే సొమ్ము అంతా అందులోనే అంటూ చెప్పుకొచ్చాడు. రాజమ్మకి ఈ సంబంధం సుతరామూ నచ్చలేదు. తోటి రైతు ఆవేదన సుబ్బారాయుడుకి అర్థమయ్యింది కానీ భూమి కట్నంగా ఇచ్చే వాళ్ళైతే బావుండుననుకున్నాడు. వెళుతూ, వెళుతూ అచ్యుత కేసి ఒకసారి చూసి, లోపలికెళ్ళింది చంద్రకళ.
ఇంటికి తిరిగొచ్చాక అడిగాడు సుబ్బారాయుడు కొడుకుని “ఏమంటావురా?” కొడుకు కళ్ళల్లోకి చూస్తూ అన్నాడు.
అచ్యుత ఏదో అనేలోపే రాజమ్మ అన్నది, “పిల్ల చక్కగా వుంది, ఈ వయసు వాళ్ళు అదొక్కటే ఆలోచిస్తారు, మంచి, చెడ్డా పెద్దవాళ్ళం మనం ఆలోచించాలిగానీ” అన్నది విసురుగా.
అచ్యుత మరేమీ మాట్లాడలేదు. తనవాళ్ళు తన శత్రువులు కారు. వాళ్ళు తన మంచి కోసమే ఆలోచిస్తారు. కానీ చంద్రకళని మర్చిపోలేకుండా వున్నాడు. ఆ ముక్కెర అతని హృదయాన్ని గాలానికి చిక్కిన చేపపిల్లలా కలవర పెడుతోంది. పాపం, వాళ్ళ నాన్న తానేమైనా మాట్లాడతానేమోనని ఎంత ఆశగా చూసాడు! అసలు ఒకళ్ళని ఇబ్బంది పెట్టి లాగేసుకున్న భూమి తనకు సంతోషమిస్తుందా? కానీ నాన్న మాట తీసెయ్యలేకుండా వున్నాడు. ఆయన తమని ఎంతో ప్రేమతో పెంచి పెద్ద చేసాడు. కష్టజీవి. ‘అన్నయ్య ఇల్లరికం పోయాడని చాలా బాధపడుతున్నాడు ఇప్పటికీ. నాన్నకు ఏమి చెప్పాలి?’ అనుకుంటూ పొలానికి వెళ్ళాడు.
మరో రెండు రోజుల తర్వాత కోడలు వనజ ఫోన్ చేసి, వాళ్ళ పిన్ని కూతురు వున్నది, చూసి మాట్లాడుకోవచ్చని చెప్పింది. ఈసారి అచ్యుత లేకుండా రాజమ్మని తీసుకొని వెళ్ళాడు సుబ్బారాయుడు. అచ్యుత ఏమీ మాట్లాడలేదు, నిర్లిప్తంగా ఊరుకున్నాడు.
కోడలితో కలిసి పిల్లని చూడటానికి వెళ్లారు. అచ్యుత మంచి పొడవు, బావుంటాడు. పిల్ల సన్నగా పీలగా వున్నది. పిల్ల తండ్రి ఐదెకరాల పొలం, మూడు లక్షల కాష్ ఇచ్చి, పెళ్లి బాగా చేస్తామని చెప్పాడు.
ఇంటికొచ్చాక వనజ “వాళ్ళు మీకో విషయం చెప్పమన్నారు, మాకిచ్చినట్టే అచ్యుత పేరున ఐదెకరాలు పెట్టమన్నారు. మిగతా ఐదెకరాలు ఇప్పుడే చెరి సగం రాసిస్తే ఒప్పుకుంటామని చెప్పమన్నారు” అన్నది.
“నేనింకా బ్రతికే వున్నా కదమ్మా” కోపంగా అన్నాడు సుబ్బారాయుడు.
“కానీ మామయ్యా, అంతా మీ స్వార్జితం కదా, అచ్యుత మీతోనే ఉంటున్నాడు, రేపు మీరు మిగతా ఐదెకరాలు అచ్యుతకో, వదినకో రాస్తే, మేము అన్యాయమవమా?” అన్నది వనజ.
రాజమ్మకి ఒళ్ళు మండిపోయింది, “చాల్లే, పెద్ద చెప్పొచ్చావు, ఇంక చాలు, మేము బ్రతికుండగానే పిండం పెట్టే లాగున్నావు. ఎవరూ మాకు పెట్టనక్కర్లేదు, ఒకడిని నీకు ధారాదత్తం చేసాంగా, ఇంక చిన్నవాడిని కూడా వదులుకోమంటావా, మా ఆస్తి, మా ఇష్టం” అంటూ సర్రున లేచి “పదయ్యా, వెళదాం” అంటూ సుబ్బారాయుడిని బయల్దేరదీసింది రాజమ్మ.
అచ్యుత తెల్లవారకముందే లేచి పొలానికి వెళ్లి, కూరగాయల మళ్లకు నీరు పెట్టాడు. మనసు మనసులో లేదు. మాటిమాటికీ ముక్కెరే గుర్తొస్తోంది. మద్యాహ్నం భోజనానికి కూడా ఇంటికి వెళ్లాలనిపించలేదు. నిర్విరామంగా పనిచేశాడు రెండింటిదాకా. తర్వాత వేపచెట్టు క్రింద నవారు మంచం వేసుకొని మోచేయి మొహానికి అడ్డం పెట్టుకొని పడుకున్నాడు. తండ్రికి మనసు విప్పి చెప్పలేని అశక్తత. కంట నీరు తిరిగింది, చంద్రకళ గుర్తొచ్చి.
మూడయినా కొడుకు భోజనానికి రాకపోయేసరికి తానే బయల్దేరి వచ్చాడు పొలానికి సుబ్బారాయుడు.
వేళకాని వేళ అలా పడుకొన్న కొడుకుని చూసి ఆలోచనలో పడ్డాడు.
“అచ్యుతా, అచ్యుతా ఏందిరా అయ్యా ఈ టైములో పడుకున్న వేందిరా, ప్రాణం బాగాలేదా ఏంటిరా?” కొడుకు నుదిటిమీద చేయివేసి చూస్తూ అన్నాడు. ఉలిక్కిపడి కళ్ళు తెరిచాడు అచ్యుత, కొడుకు కళ్ళల్లో నీళ్లు చూసి ఖిన్నుడయ్యాడు సుబ్బారాయుడు.
“పదరా అయ్యా, అన్నం తిందువుగానీ” అంటూ వెంట తెచ్చిన క్యారియర్ అచ్యుతకు ఇచ్చి, అరటి ఆకు కోసుకొచ్చి, అచ్యుత తిన్నదాకా ఉండి, ఇంటికెళ్ళాడు.ఇంటికెళ్ళగానే, “రాజమ్మ” అంటూ పిలిచాడు.
“నేను చెప్పేది కొంచం శాంతంగా విను రాజమ్మా. రేపు వెంకట నరసయ్యకు కబురు చేస్తాను. శుక్రవారం పూలు, పండ్లు పెట్టుకుందామని. చిన్నోడు మనసులో మాట చెప్పలేకున్నాడు. వాడికా పిల్ల బాగా నచ్చింది, వాడి మనసు మెత్తన, మనకు ఎదురు చెప్పలేక లోలోపల బాధపడుతున్నాడు. ఎందుకు కట్నమనీ, పొలమనీ ఆశపడి వాడిని ఎందుకు బాధపెట్టాలి? మన వూర్లోనే పెళ్లి చేసి భోజనాలు ఏర్పాటు చేద్దాము, సరేనా” అన్నాడు
రాజమ్మ ఏదో అంబోయింది. “ఇంకేమీ మాట్లాడకు రాజమ్మా, మొన్న వనజ మాట్లాడిన మాటలు విన్నావు కదా, మళ్ళీ ఆ కుటుంబంలోంచే ఇంకో పిల్ల వద్దు. వాళ్ళు మాట్లాడిన తీరు చూస్తే, రెండోవాడినీ మనకు దక్కనిచ్చేలాగా లేరు, సరేనా” అన్నాడు.
రాజమ్మ “నీ ఇష్టమే నా ఇష్టం” అంటూ నవ్వింది.
శుక్రవారం పిల్ల ఇంటికి పెద్ద కొడుకు, కోడలూ, కూతురు, అల్లుడు, వియ్యాలవారితో కలిసి వెళ్లారు. వనజ మొహం గంటు పెట్టుకొనే ఉంది. ఇంటి ముందు షామియానా వేసి భోజనాలు ఏర్పాటు చేశారు. భోజనాలయ్యాక కావాలనే పెరటి లోకి ఆఖర్న వెళ్ళాడు అచ్యుత. అతను చేయి కడుక్కుకోవటానికి నీళ్లు చేతిమీద పోస్తూ నెమ్మదిగా అన్నది చంద్రకళ “మీరు పెళ్లికి ఒప్పుకొంటారని అనుకోలేదు” అని.
“అది సరేగాని, ఈ ముక్కెరేమిటి? మీ ఇంట్లో ఆచారమా?” అడిగాడు కుతూహలంగా.
చంద్రకళ సిగ్గుపడి, “అదేమీ కాదు. షాప్లో కనబడితే బావుందని కొన్నా” అన్నది సిగ్గుపడుతూ.
“మీరు ఒప్పుకోలేదని నాన్న దిగులుగా చెప్పినప్పుడు నాకు చాలా బాధనిపించింది” అన్నది నెమ్మదిగా.
“చేప గాలానికి చిక్కినట్టు, నేను నీ ముక్కెరకి చిక్కానని మా నాన్న కనిపెట్టి, ఒప్పుకున్నాడు” అన్నాడు కొంటెగా అచ్యుత.
చంద్రకళ సిగ్గుపడింది ఆ మాటకి. వెళుతూ, వెళుతూ అచ్యుత ఎప్పటికి మర్చిపోలేని ప్రేమ, సిగ్గు కలబోసిన వాలుచూపు ఒకటి విసరి, లోపలికెళ్ళింది.