[box type=’note’ fontsize=’16’] ఈ కావ్యం.. దుఃఖం అంటే ఏమిటో తెలుసుకొనే ప్రయత్నం చేసింది. దీనిలో ప్రజ్ఞావాదం లేదు. ‘నష్టోమోహః స్మతిర్లబ్దా’ అన్న దశ లేదు. ‘అహంత్వా సర్వపాపేభ్యో మోక్షయిష్యష్యామి’ అనే జగద్గురువు అభయహస్తం కోరుకుంటున్నారు కవి కోవెల సుప్రసన్నాచార్య. [/box]
ఏ దుష్కర్మ ఫలంబు చుట్టుకొనెనో ఏ దిక్కునన్ చూచినన్
పాదై పాపము మొల్కలైత్తినదొ ఆపన్మేఘ వర్షంబుగా
ఏ దౌర్బల్యమొ కామగర్తమున నన్నీడ్చెన్ జనుస్సంఘ మా
పాదించెన్ కృపనేలుకో, వికట పాపౌఘంబు భస్మంబుగా
త్వరపడివచ్చి నా ఎడద తలపులు విచ్చితి నబ్బురంబుగా
దురితమే పున్నెమో ఎరుగుదున్ నను వంచన చేసికొంటి సం
బరమిది పొంగులై దురిత పంకములోనికి జారిపోదునో
ఉరగశయా హృదంతర నియుక్తదయానిధి శ్రీనృకేసరీ
ఆధారంబును వీడి శూన్యమున మాయావర్త మందూగుచున్
స్వాధీనస్థితి కోలుపోయి వివశత్వంబల్లుకో నొక్కడన్
బోధల్ గాథలు బాధలున్ ముసరగా పుణ్యాధ్యదూరుండనై
వ్యాధిగ్రస్తుని వోలె మృత్యునికటప్రాంతంబునన్ జేరితిన్
బుద్దికెరుంగవచ్చు శ్రుతి బోధలు నేర్చిన నేమినిల్చు సం
బద్దుడ నింద్రియంబులకు, మాయకు, సర్వ విష ప్రవృత్తికిన్
విద్ధ వివేకుడన్, తెలిసి వేగిరపాటున దారితప్పితిన్
ఉద్ధతవైరిసంహరణ వ్యోమజటాలక శ్రీనృకేసరీ
పాపదవాగ్ని నిన్నెరుగు పట్టున సూర్యుడవై సుదర్శన
వ్యాపృతివై, అనింధన మహాగ్నివినై యెదనేలుకొందు వ
ద్ధా!, పదయుగ్మమిమ్ము హృదయంబున నిల్పెద నీవ దేశిక
ప్రాపకమూర్తి నీదయిన రాజ దీప్తిని చిల్కరింపవే
ఏనస్సంతతి తట్టుకోదగినదా? ఈనాడు నీకై జనుస్
స్థానంబందున తప్పిపోయితి, వయస్సాయంతనంబందునన్
ప్రాణారణ్యములన్ జరించునెడలన్ త్రయ్యంత రమ్యాక్షరా!
ఈ నీవిప్పుడు బుద్దికందని గుణహ్రీచిత్ర భాగుండవై
పరివారంబున చిమ్మచీకటులు దుర్వ్యాధుల్ దరిద్రంబులున్
పరివారంబున నీర్ష్యలున్ పగలు దుర్వారంబులౌ దుఃఖముల్
చెరయందున్నటులున్న దీ పరిధి అర్చిర్మూర్తి! దేవ ప్రియా!
దురితాబ్దిన్ తరియింపనిమ్ము సురబంధూ, దైన్యమున్ బాపవే
తరుముచువచ్చు కామమయ దైత్యవిమానిత లొంగిపోయి సం
బరపడినానో, కొంతవడి, తత్ఫలమిప్పుడు క్లేశరూపమై
తెరచెను చీకటిండ్లు, కడజేర్చక తప్పదు నీవ వచ్చి యా
తురుడను నీదు మార్గమున త్రోసుకువచ్చెద కావవే శివా!
చూపులతోడ కామమును శుష్మదృగంశుల కాల్చినావొ పా
పాపగలెండబెట్టితివో ప్రాణచిదంబర దీపమూర్తి! నీ
ప్రాపున జేరితిన్ మనసు బంధము లూడ్చవె నాగసేవితా
నీ పదయుగ్మమందదుకనిమ్ము ధరారథరమ్య! శ్రీగళా!
ఎంగిలి పడ్డదో తనువు ఈశ్వర భావన కప్పువడ్డ వే
ళం గమనంబు తప్పినదొ లాస్య మనోహర మృత్యుభావనా
లింగిత మృత్కణంబుల వెలింగిన దివ్య కణంబులన్ తనూ
సంగతి కూర్పవే అఘము సంగతి దూరము దూరమై చనన్
అఘసంహారక! సంశ్రితావన! హృదబ్దాదిత్య నారాయణా!
మఘవాదుల్ మును పాపభావమున దుర్మానంబులం బొందరే
స్వఘసంతాపమునోర్వలేను, కరుణాసమ్మోహ నన్నేలుకో
లఘుకృత్‌సర్వజగత్క! సర్వతరణా! లక్ష్మీపతీ! రక్షవై
ఇంతటి దుఃఖపుం జలధు లెన్నియొ దాటితి నీవు కానరా
వంత సుసూక్ష్మమూర్తివో వియత్తయి పుట్టిన ఆత్మదీప్తివో
భ్రాంతుడనై దిశల్ పది విపన్నుడ మన్మథవృత్తినుంటి నా
చెంతకు చేరవచ్చెదవో చిత్త సరోజ మిళిందనాదమై
అకుటిల వృత్తి పోయెడు ప్రయత్నము సాగక రెప్పపాటు తీ
రికయును లేమి సిక్తమగు ప్రీతిని చేర్చిన దప్పి తీరదే,
సుకృతము సుంతయేమిగులు చొప్పది పూర్వజనుస్సులోని ఏ
యొక చిరుపున్నెమేని ఫలమొప్పదో నిన్ దలపోయలేదొకో
కల్లలుబల్కునాల్కయు, సుఖంబును ముచ్చిలు చిత్తవృత్తి, కం
పిల్లెడు భీ ప్రవృత్తి, పృథివీతలమంతయు నాదె యన్న లో
భోల్లసనంబు నింద్రియసమూహములాగెడి దుష్పథంబు నన్
చెల్లనినాణె మన్నటులు చేసెను, రక్షయొనర్పవే దయన్
సద్యస్ స్నిగ్ధము సద్య ఉగ్రము వచస్ సామ్రాజ్య వేల్లితం
బుద్యోగించెడు దారి యేర్పడదు ఏదో పాప నిర్మాల్యమై
ఆద్యావాపృథివీ సమావృత విశిష్టాకార రక్షింపవే
పద్యంబిప్పుడు నిన్ను తాకగలదా ప్రాలేయరుణ్మోహనా
ప్రకటాహంకృతి తామసంబలమి,వాగ్భవ్యాకృతుల్ పూర్వ సూ
రి కదంబంబుల నెగ్గు బల్కితినొ దుర్మేధా ప్రభావంబునన్
వికలంబై మది పొంగే దుఃఖములు, ఆ విశ్వాత్మ సందర్శించువా
రకలంకుల్ మది వారి కొల్చెదను దివ్య ప్రీతి సంసిద్ధికై
చిరమగు కేశపాతమున చిక్కిన ముండము-లేమ లేమి లే
బరమగు ధూళి వేల్లితము పంకిల శయ్యయు, శ్రద్ద లేని ని
ష్ఠురములు స్నానపానములు, శోభనెరుంగని వస్తపంక్తియున్
హరి హరి! ఏమి ఈ బ్రతుకు లచ్చపు జీవములేని బొమ్మలై
దారులు మూతబడ్డవి – పదార్పిత మేదిని పంక సంకులం
బై ఋభువుల్ పిశాచముల వైఖరి రూపున మార్పు పొందిరో
స్వైర మనంబునన్ వికృతి సంధిని ఊహల సాలె గూండ్లలో
చేరగనౌనో విప్లుతము చెందిన కామన చిత్తబంధమై
అశ్రువు లేడరాలిపడె నచ్చట ఒక్కొక మొలవచ్చె – ఈ
ఆశ్రయమెల్ల నేడుపులె, ఆత్త దరిద్రమె, ప్రాణ పంజరం
బశ్రుత దుఖలంబి నిడుపైన వ్యధాపగలైన వేదనల్
ఓ శ్రితరక్ష! నే బ్రతికియుంటినో లేదొ యెరుంగ నెంతకున్
కొల్లలు పూల్‌చివుళ్లు తమిగూర్చు వచస్సులు, పొంగు నవ్వులున్
బల్లిదమైన ఆదరణ బంధములందు నిబద్దుడై చనన్
వల్లకియం దపస్వరము వైఖరి ప్రాకిన యట్లు నేనొ నా
యుల్లమొ వేడొ తానదిమి యుంచిన యట్లుగ మర్మ భేదమై
ఎవ్వతె మందు చల్లినదో ఈ బ్రతుకిట్లఘభోగి దష్టమై
ఎవ్వతె భ్రాంతి నూయిబడ నిట్లలయించెనో క్షుద్రకావ్యమై
త్రవ్వుచుబోతి నీ యిరుల దారుల నెవ్వరో చేదవేసినా
రవ్వ త్రిలోకసుందరి! దయామయి! తా చిరకాలబంధుతన్!
అతని చల్ల చూపులు వియన్నది నా పయి పొంగి పొర్ల సం
జాత వినూత్న దేహినయి సంగత చిత్తము నూత్న జన్మమై
ప్రాతరుద్ర సూర్యకర భాసుర పంకజమట్లు విప్పుకో
శ్రీతరుణీ మనోరమణ చేర్పవె త్వత్ పదయుగ్మ సన్నిధిన్
తన ఎదలోని కోరికల దాచుచు నేదో నిగూఢ హావ గం
ధిని వెలయించి-ధర్మ గుణనీతుల పల్కుచు ద్వ్యర్థి కావ్యమై
చెనకుచు ప్రీతి భావమున చేసినదౌ ఉపచారరీతి నా
మనికి తుఫానుగా కలచి మానిసి మారిన యట్లోనర్చెనే
ధర్మములున్ రహస్యములు తా వినినట్టివి చిల్కపలులై
పేర్మి విశేషముల్ పదును పెట్టిన మన్మథు వాడి తూపులై
కూర్మి అపూర్వమై మనసుకోసల భావకవిత్వ రీతియై
అర్మిలి స్వప్నమే మెలకు వన్నటునిల్చితి మాయ కౌగిటన్
మాయ విచిత్రమౌ భ్రమణమార్గము క్రూరమృగాళి పైబడం
జేయును,వ్యూహమై తెరువు జేడ్పడు, భీతి సమావరించు చా
వే యెడనుండి వ్రాలునొ, గతించిన కాలము రూపుకట్టు చిం
తాయతి చిత్రమైన గురుతై యపమృత్యువువోని రాత్రియై
భావములేర్పరింపగల పద్దతి మోహము తీర్పలేదు – ఉ
జ్జీవితముంబొనర్చు తన చేతమునందున భ్రాంతి చిత్రముల్
ఆవల సర్పముల్ కుసుమ హారములై, వికృతుల్ సురూపలై
జీవములేని నవ్వులు వశీకరణామృత చాంద్రరోచులన్నటుల్
ఆయమ చేరువైన నయనాంచల రోచులు శక్ర చాపరేఖాయతి
ఆయమ చిత్తదర్పణమునందున మన్మథు డాటబొమ్మయై
ప్రేయసి! తాను నే ననుసరించిన వేళలు వ్యోమయానమై
ఏ యెడతోచెనో మును గడించిన పున్నెము విచ్యుతంబుగా
అక్కథితవ్యవేళల రహస్సమయంబుల స్వప్నవేళలం
దిక్కరియున్న నేనొకడ తేలితి దుష్కర కాననంబునన్
టక్కరి వందునో అణగి టక్కున తేలిన కామనల్ మరీ
ముక్కలు వేసి నన్ వికృతి ముంగిటి కీడ్చెనో భగ్నచేతనన్
మనసును వెళ్లబోసికొను మాటల గోలది ఎంతసేపు దీ
నిని వదలించుకొంచు గుణనిర్మితి యైనపుడే ప్రశాంతమౌ
మనికి కలంచు భూతమది మాయును క్రొత్తచివుళ్లు వేసెడున్
నినుబడి సాగివత్తు జననీ ఒక నూతన జన్మ పొందగన్
లోకము వే వికారముల లోగిలి, చిత్తము నిత్య ఘర్షణ
వ్యాకృతి వ్యక్తులెల్లర రహస్యము వారిధి దావవహ్ని హే
లాకృతి నీవు ఈ యునికి లంగరువై బ్రతుకోడ నిల్పుకో
చేకొని భిన్న సంభృతుల చిక్కుల తీరిచి వేల్పు రథ్యవై
(సశేషం)