[box type=’note’ fontsize=’16’] “కొత్త తరహా సినిమాలతో ముంబాయి మల్టీప్లెక్సుల్లో కూడా స్థానం సంపాదించుకుంటున్న యువతరం కళాకారులు, ఖాయిలా పడ్డ గాలీవుడ్‌ని స్వయంకృషితో పునరుద్ధరించుకుని, ఎందరికో ఉపాధి కూడా కల్పిస్తున్నారు” అంటూ గుజరాతీ సినిమాలను విశ్లేషిస్తున్నారు సికందర్. [/box]
[dropcap]దే[/dropcap]శంలోనే అతి పెద్దదైన ప్రాంతీయ సినిమారంగం గాలీవుడ్ (గుజరాత్), సినిమా వ్యాపారంలో మాత్రం అతి చిన్న రంగంగానే కొనసాగుతోంది. ఒకవైపు మరాఠీ, పంజాబీ సినిమాలు నూరు కోట్లు, యాభై కోట్లు వసూలు చేసే స్థాయికి చేరుకుంటే, గుజరాతీ సినిమాలు ఇంకా 20 – 30 కోట్ల దగ్గరే వున్నాయి. పదేళ్ళ క్రితం ఇది కూడా లేదు. చారిత్రకంగా చూస్తే, మూకీల దగ్గర్నుంచీ 85 ఏళ్ల సుదీర్ఘ ప్రయాణం సాగిస్తూ వచ్చిన గాలీవుడ్, వెయ్యి వరకూ సినిమాలని నిర్మించిన ఘనత మాత్రం సాధించింది. అసలే ధనిక వ్యాపారుల రాష్ట్రం, అందునా పార్సీలూ ఓ చెయ్యేశారు. ఇక విరివిగా సినిమాలు తీశారు. వెయ్యి వరకూ తీసి ఔరా అన్పించుకున్నారు. కానీ పదేళ్ళక్రితం యువతరం ప్రవేశించి, నవతరం సినిమాలు తీయడం మొదలెట్టాకే వసూళ్ళ స్థాయి 20, 30 కోట్లకి చేరుకోగల్గింది.
ఈ మూకీల కాలంలోనే ఇంకో చారిత్రాత్మక ఘట్టముంది. మొత్తం భారత దేశంలో నిషేధించిన మొదటి సినిమాగా 1921 లో తీసిన మూకీ ‘భక్త విదుర్’ నమోదైంది. స్వాతంత్ర్యోద్యమం మీద తీసిన ఈ మూకీని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నిషేధించింది. 1919 నుంచి 31 వరకు సాగిన ఓ పన్నెండేళ్ళ గుజరాతీ మూకీల యుగంలో, మొత్తం 44 మూకీలు తీసి రికార్డులు బద్దలు కొట్టారు. ఇతర భాషల్లో మూకీలు తయారుగా వున్న కథలతో పౌరాణిక నాటకాలుగా వేసి, వాటినే చిత్రీకరిస్తే, గుజరాతీలు మాత్రం స్వయంగా సామాజిక కథల్ని కష్టపడి రచించి, చిత్రానువాదం చేయడం నేర్చుకుని, మూకీలు తీశారు. ఎంతైనా గాంధీ పుట్టిన గడ్డ కదా. ఆయన ఉద్యమాల ప్రభావం ఎక్కువుంటుంది.
1931 తో ప్రారంభమైంది గుజరాతీ టాకీల యుగం. ఇంకా దేశంలో మొట్ట మొదటి టాకీ ‘ఆలం ఆరా’ 1931 మార్చి,14న విడుదల కాకముందే,1931 ఫిబ్రవరి 4న తొలి గుజరాతీ టాకీ ‘చావ్ చవనో మురబ్బా’ విడుదలైంది. దేశంలో తొలి టాకీ పాట – మనే మంకడ్ కర్డే (కీటకం కుట్టింది)- ఇందులోనే వుంది. 1931 – 47 మధ్య కాలాన్ని తొలి గుజరాతీ టాకీల కాలమంటారు. ఈ కాలంలో 12 సినిమాలే తీశారు. అవన్నీ సతి, సాధువు, బందిపోటు, పౌరాణిక, జానపద కథలతో తీసినవే. 1950 – 60 ల మధ్య సాహిత్యం ఆధారంగా తీయడం మొదలెట్టారు. 1960 – 70 లలో కూడా ఇదే ఒరవడి కొనసాగింది. ఇక సినిమా పరిశ్రమ వన్నె కోల్పోవడం ప్రారంభించింది. 2000 వరకూ కూడా ఏటేటా ఇరవై నిర్మించడం గగనమై పోయింది. 2000 తర్వాత నరేంద్రమోడీ ప్రభుత్వమే రాష్ట్రాన్ని పాలిస్తూ వచ్చింది. గుజరాత్ మోడల్ అభివృద్ధి అంటూ చాలా అన్నారే గానీ, సినిమా మోడల్ అభివృద్ధి గురించి చేసిందేమీ లేదు – వినోద పన్ను రద్దు చేయడం తప్ప. ఇది కూడా 2017 వరకే కొనసాగింది. ఎప్పుడైతే ఇటీవలి కాలంలో సినిమాలు కళకళ లాడడం మొదలెట్టాయో,ఇక ప్రభుత్వం వినోపన్ను రద్దు ఎత్తేసి పన్నులు వసూలు చేసుకోవడం మొదలెట్టింది. 1980 లలో అప్పటి ప్రభుత్వం సబ్సిడీ ప్రకటించింది గానీ, ఆ సబ్సిడీని అందుకోవాలంటే ప్రభుత్వ యంత్రాంగంతో తలప్రాణం తోక కొచ్చేది నిర్మాతలకి.
