[box type=’note’ fontsize=’16’] తమ మిత్రులు జరిపిన నాగాలాండ్, మేఘాలయ పర్యటన వివరాలు అందిస్తున్నారు డా. కాళిదాసు పురుషోత్తం. [/box]
లోయలోకి దిగడానికి మనవాళ్లకు మూడు గంటలు పట్టింది. మధ్యాహ్నం 2 గంటలకు దిగడం పూర్తయేటప్పటికి భోజనవేళ దాటిపోయింది. డబుల్ రూట్ బ్రిడ్జి వద్ద చిన్న చిన్న కాకా హోటళ్లు, ఏదో ఇంత తిన్నామనిపించారు.
మేఘాలయలో గ్రామీణులు చాలా చోట్ల సెలయేళ్ళ మీద మహావృక్షాల వేళ్ళతో రూట్ బ్రిడ్జిలు లేదా వెదురుగడలతో వంతెనలు ఏర్పరచుకున్నారు, సెలయేళ్ళను దాటడానికి. డబుల్ రూట్ బ్రిడ్జి దృశ్యం అపూర్వమైనది. మరెక్కడా చూడని ఆరుదైన దృశ్యం.
మేఘాలయ పర్యాటకులకు ఇది ప్రధాన ఆకర్షణ. ఇక్కడకు చేరుకోవాలంటే సమీప గ్రామాలనుంచి కాలినడకన వెళ్ళాలి. నవంబరు నుంచి మార్చ్ నెలవరకు శీతాకాలం ఇక్కడికి వెళ్ళడానికి అనుకూలమైన సమయం. వీళ్ళు వెళ్ళే సమయానికి అక్కడ రెండు మూడు వందల సందర్శకులు చేరారు. రూట్ బ్రిడ్జిలన్నీ స్థానికులు ఏర్పాటు చేసుకొన్నవే. మహావృక్షాల వేళ్ళను వాగులు, వంకలు దాటడానికి సాధనాలుగా చేసుకొన్నారు. చెట్లవేళ్ళను ప్రవాహం ఆవలిగట్టకు మళ్ళించి భూమిలోకి వెళ్ళేట్లు చేస్తారు. ఆ వేళ్ళే వారికి వంతెనల్లా ఉపయోగపడతాయి.
మనవాళ్ళు అక్కడ పరమ ప్రశాంత ప్రకృతిమధ్య హోమ్ స్టేలో ఉన్నారు. హోమ్ స్టేలలో బాడీ మసాజ్, పాదాలకు మసాజ్, బఫె వంటి అన్ని ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి. సౌరశక్తితో విద్యుత్ దీపాలు వెలుగుతున్నాయి. మరురోజు డబుల్ రూట్ బ్రిడ్జి నుంచి అడవిదారిలో రెయిన్ బో ఫాల్సుకు నడిచారు విజయభాస్కర్ రెడ్డి, దయానంద బాబు ఇద్దరే. హనుమంతరావు, కోటేశ్వరరావు రూంలోనే ఉండిపోయారు. ఈ ట్రెక్కింగ్ కాస్త శ్రమతోకూడినది. అడవిలో గుంతలు, మిట్టలు చూసుకొంటూ ముందుకు సాగాలి. జలపాతం పెద్ద బండమీదపడి నీరు తుంపరలుగా పైకి చిమ్మడంతో సూర్య కాంతికి ఇంద్రధనుస్సు ఏర్పడుతుంది. ఆ రోజు మబ్బుల చాటున సూర్యుడు దాగివుండి దర్శనమివ్వలేదు. ఈ ట్రెక్కింగ్ వల్ల దయానంద కూడా ట్రెక్కింగ్‌లో సమర్థులని తేలింది.
రెండు రోజులు డబుల్ రూట్ బ్రిడ్జి వద్ద హోంస్టే లోవుండి, మూడోరోజు తిరుగు ప్రయాణమయ్యారు. అందరూ కాలినడకన 3000 అడుగులు మెట్లమార్గంలో నడిచి రెండుగంటల్లో తిర్నా చేరారు. బైపాస్ ఆపరేషన్ చేసుకున్నా ఇటువంటి సాహస యాత్రల్లో పాల్గొనవచ్చని నిరూపించడం కూడా తన ధ్యేయమమని అన్నారు. తిర్నాలో లుంబ్లిం అనే స్థానికుని ఇంట్లో రాత్రికి హోమ్ స్టే చేశారు.
దారిలో మాస్ మెయి గుహలు చూచారు. గుహాల లోపల కరెంటు దీపాల ఏర్పాటుంది. ఇరుకు దారులమధ్య నడుస్తూ రెండు గుహలూ చూసారు.
ఉదయం ఫలహారం అక్కడే చేసి, నవకాళిక(Nohkalikali) జలపాతం చూడడానికి వెళ్ళారు. ఇది చిరపుంజికి సమీపంలోనే, తూర్పు ఖాశిజిల్లాలో ఉంది, ప్రపంచంలోనే అత్యంత వర్షపాతం నమోదయ్యే ప్రదేశాలలో ఇదొకటి. ఎప్పుడూ చిత్తడిగా ఉంటుంది. జలపాతం పైభాగం వరకూ కార్లు వెళతాయి. దృఢకాయులు జలపాతంవల్ల భూమి మీదపడి ఏర్పడిన మడుగు వరకూ, కిందకు దిగొచ్చు వర్షాకాలం కాకపోతే. శీతాకాలం కనక జలధార తగ్గిపోయింది. మేఘాలయలోనే కాదు భారతదేశంలోనే ఇది అతిపెద్ద జలపాతం, పైనుంచి కిందపడే దూరం దృష్ట్యా(జలపాతం 340 మీటర్ల ఎత్తునుంచి కిందకు పడుతుంది).
నవకాళిక నుంచి విజ్లింగ్ గ్రామానికి చేరేవేళకు మధ్యాహ్నం రెండుగంటలయింది. ఆ గ్రామీణులు దూరాలనుంచి విజిల్స్ సంకేతాల ద్వారా ఒకరితో ఒకరు సంభాషించుకొంటారట! అక్కడ గ్రామీణులెవరూ లేరు. అందరు పనుల కోసం అడవిలోకి వెళ్ళారు. రాత్రికి చిరపుంజిలో ఉండి, ఉదయం డాకి గ్రామం, డాకినది దర్శనానికి వెళ్ళారు.
డాకీ నది మేఘాలయ, బంగ్లాదేశ్ మధ్య ప్రవహిస్తుంది. నది దాటితే, ఆవలి వైపు బంగ్లాదేశ్. శరదృతువు, నది ప్రశాంత గంభీరంగా ప్రవహిస్తోంది. నీళ్లు ఎంతో స్వచ్ఛంగా ఉండి నీటి అడుగున సన్ననిరాళ్లు కూడా కనిపిస్తున్నాయి. వాటర్ ప్రూఫ్ కెమెరాతో విజయభాస్కరరెడ్డి నీటి అడుగు దృశ్యాలు ఫొటోలు తీశారు. డాకినది దర్శనం అద్భుతమైన అనుభవం. నదిలో బోటుమీద గంటసేపు విహారం చేశారు.
డాకీనదీ దర్శనం తర్వాత, అత్యంత పరిశుభ్రమైన గ్రామమని ప్రసిద్ధికెక్కిన మావ్ లిన్నాంగ్‌కు బయలుదేరారు. దారిలో అదనంగా కొంచం దూరం వెళ్ళవలసి వచ్చినా, నెట్ గ్రామానికి వెళ్ళి అక్కడ రోప్‌వే బ్రిడ్జి వ్యూపాయిట్ చూసి, మావ్ లిన్నాంగ్ దారిపట్టారు.
అప్పటికే మావ్ లిన్నాంగ్ గ్రామానికి చాలామంది పర్యాటకులు వచ్చివున్నారు. ఆ పల్లెలోనే సాయంత్రం హోమ్ స్టే తీసుకొని ఉన్నారు. తెల్లవారి గ్రామమంతా తిరిగిచూసారు. గ్రామంలో వంద ఇళ్ళున్నాయి. అయిదారు వందల జనాభా. కుదురైన, తీరైన వీధులు పరిశుభ్రంగా ఉన్నాయి. ఇంటిముంగిళ్ళు పూలమొక్కలతో. ఎక్కడా మురికిలేదు. వీధి మొదట వెదురు బుట్టల చెత్తకుండీలు.
ఊరిచుట్టూతా కనువిందుచేసే పచ్చని వృక్షాలు, ఊరు చాల బాగుంది. తెల్లవారి, గౌహతికి బయల్దేరారు. దారిలో ఎలిఫెంట్ ఫాల్స్ చూసారు. జలపాతం కింద ఏర్పడిన సరస్సు వద్దకు చేరడానికి 30నిముషాలు పట్టింది. షిల్లాంగ్ దాటి ముందుకు వెళ్తే యూమియం సరస్సు వస్తుంది. ఇది మానవ నిర్మితమైన సరస్సు. ఈ బృందం వెళ్ళినపుడు సరస్సుమీద బోటు షికారు నిలిపివేశారు. సాయంత్రానికి గౌహతి చేరారు.
మరుసటిరోజు, డిసెంబరు 14వ తారీకు ఉదయం దయానంద, కోటేశ్వరరావు, హనుమంతరావు విమానంలో స్వస్థలాలకు వెళ్లారు. విజయభాస్కరరెడ్డి హిమాలయాల్లో ట్రెక్కింగ్ కోసం ముస్సోరి వెళ్ళారు.*
(విజయభాస్కర్ రెడ్డి గారు చెబుతూంటే, డాక్టర్ కాళిదాసు పురుషోత్తం రాశారు. ఫొటోలు విజయభాస్కర్ రెడ్డి గారు తీసినవి).
(సమాప్తం)
