back to top
Home Blog Page 12

చిరుజల్లు-145

0

[ప్రసిద్ధ రచయిత శ్రీధర గారు అందిస్తున్న ఫీచర్ ‘చిరుజల్లు’.]

ప్రసూన

[dropcap]ఒ[/dropcap]క వారం రోజులు వరసగా శలవులు కల్సి వచ్చాయి. అందుకని శేఖర్ ఎప్పటి నుంచో వాయిదా వేసుకుంటూ వస్తున్న స్వంత ఊరు ప్రయాణానికి ముహూర్తం కుదిరింది.

పుట్టి పెరిగిన ఊరి మీద ఉన్న మమకారం కొద్దీ వెళ్లాడే గానీ, ఇప్పుడు అక్కడ తనకు తెల్సిన వాళ్లు ఎక్కువ మంది లేరు – ఒక్క డాక్టర్ మామయ్య తప్ప.

శేఖర్ వెళ్ళేటప్పటికి డాక్టరు బిజీగా ఉన్నాడు. అయినా సరే, ఇంట్లోకి తీసుకెళ్లి యోగక్షేమాలు అడిగి, టిఫెన్, కాఫీ తెప్పించాడు, కాసేపు రెస్ట్ తీసుమని చెప్పి, మళ్లీ క్లినిక్‌ లోకి వెళ్ళాడు.

శేఖర్ చిన్నకునుకు తీసి లేచేటప్పటికి లంచ్‌కి వేళ అయింది.

“ఫోన్ కూడా చెయ్యకుండా, ఇంత అకస్మాత్తుగా ఊడి పడ్డావేం?” అని ఆడిగాడు డాక్టర్ మామయ్య.

“ఏం లేదు. నిన్ను చూద్దామని వచ్చాను” అన్నాడు శేఖర్.

“ఇంకా నయం. నా రోగుల్ని చూద్దామని వచ్చావు కావు” అన్నాడాయన నవ్వుతూ.

“ఇప్పుడీ ఊళ్ళో నాకు నువ్వు తప్ప ఇంకెవరున్నారు?” అన్నాడు శేఖర్.

“నాలుగిళ్ళు అవతల నీ మాజీ ప్రేయసి ప్రసూన ఇంకా అలానే ఉంది, నీ లాగా..”

“అలాగే అంటే?”

“పెళ్లి కాలేదు. కానీ ఎక్కడి నుంచో వచ్చిన ఒక స్కూలు టీచర్‌తో కొంత గ్రంథం నడిపింది. పెళ్లి చేసుకుంటారని అనుకున్నారు. తర్వాత ఇంక పెళ్లి ఎందుకులే అని అనుకున్నారు. సాయంత్రం వస్తుందిలే. పలకరించి చూడు..” అన్నాడు డాక్టరు మామయ్య.

శేఖర్ మనసంతా ఎందుకో వికలమై పోయింది.

సాయంత్రం ముందున్న ఖాళీ స్థలంలో కుర్చీ వేయించుకుని కూర్చుని, పుస్తకం చేతిలో పట్టుకుని చదవాలని ప్రయత్నించాడు. కాసేపటికి ప్రసూన వచ్చింది. శేఖర్‌ని చూసి నవ్వి, ఆగి, “బావున్నావా?” అని పలకరించింది.

లోపలికి వెళ్లింది. పావుగంట తరువాత బయటకు వచ్చింది. “ఒక పావుగంట ఆగి పార్క్ రా. నీతో మాట్లాడాలి” అన్నది. ఒక అరగంట తరువాత ఇద్దరూ పార్క్‌లో ఎదురెదురుగా కూర్చున్నారు.

ఇదివరకటి కన్నా కొంచెం లావు అయింది. వయసుతో వచ్చిన లావణ్యం కూడా తోడు అయి, మరింత అందంగా ఉంది. నొక్కుల గిరజాల జుట్టు, ప్రసూనకు ప్రత్యేక ఆకర్షణ.

“నా మీద కోపం తగ్గలేదా?” అని అడిగింది.

“నీ మీద కోపం ఎందుకు?” అని అడిగాడు శేఖర్.

వెంటనే ఏమీ మాట్లాడలేదు. తరువాత అన్నది.

“అప్పుడు నువ్వు అడిగితే కాదన్నాను. వజ్రాన్ని పారేసుకుని గాజు పెంకుల్ని ఏరుకుంటున్నట్లు అయింది నా పని.. డాక్టరుగారు నా గురించి ఏమన్నా చెప్పారా?” అని అడిగింది.

“ నీ ప్రస్తావనే రాలేదు..” అన్నాడు శేఖర్.

“మా వాళ్ళు ఇప్పుడు నాకో సంబంధం ఖాయం చేశారు. కానీ నాకు ఇష్టం లేదు. నా మనసంతా నువ్వే నిండి ఉన్నావు.. ఈ సంబంధం ఎలాగైనా చెడగొట్టకూడదూ?” అన్నది అతని వంక సూటిగా చూస్తూ.

“అది మంచిది కాదు” అన్నాడు శేఖర్.

“ఆ నల్లని తుమ్మ మొద్దుతో కాపురం చెయ్యలేను.. నీకు ఏ మూలనో అంతరాంతరాల్లో నా మీద కాస్తంత కనికరం ఉందనుకున్నాను. నా దురదృష్టం..” అన్నది బాధతో.

ఇద్దరూ లేచి నడుస్తున్నారు.

వెనక వస్తున్న ఇద్దరు కుర్రాళ్లు మాట్లాడుకుంటున్నారు.

“దీని ఖరీదెంతరా?”

“ఇది డొక్కుది. కొత్తది కొందామనుకుంటున్నా సెల్ ఫోన్..”

ఇంటికి వచ్చాక శేఖర్ డాక్టర్ మామయ్యతో జరిగిన విషయం చెప్పాడు.

“కొంపదీసి ఆ సంబంధం చెడగొట్టి, నిన్ను చేసుకోమంటుందా ఏమిటి? అలాంటి ఆలోచన ఏమీ పెట్టుకోకు. ఇవాళ అందరూ ఆ అమ్మాయిని చాలా చులకనగా చూస్తున్నారు. దానికి ఎవడో ఒకడు దొరకటమే ఎక్కువ..” అన్నాడు డాక్టరు మామయ్య.

ఏడాది గడిచి పోయింది.

శేఖర్, అతనితో పని చేసే ఒక కొలీగ్ ఇంటికి పార్టీకి వెళ్లాడు. మెట్లు ఎక్కుతుంటే ప్రసూన కనిపించింది.

శేఖర్‌ని చూడగానే నవ్వు తెచ్చి పెట్టుకుని లోపలికి ఆహ్వానించింది.

ఆ గదిలో ఖరీదైన వస్తువేదీ కనిపించలేదు.

“ఇన్నాళ్ళకు దయ కలిగింది” అన్నది ప్రసూన.

“పైన మా కొలీగ్ ఉన్నాడు. వాళ్ల ఇంటికి వచ్చాను”

“లేకపోతే మా ఇంటికి వస్తావా ఏమిటి?” అని నవ్పింది.

ఆమె నిండు గర్భిణి. భారంగా కదులుతోంది.

అయిదు నిముషాలు కూర్చుని లేచాడు.

“కాఫీ తాగి వెళ్లు”

“ఇంకోసారి వస్తాను లే”

“నిజంగా రావాలి మరి”

“తప్పకుండా వస్తాను”

ప్రసూన సుఖపడుతోందో, కష్టపడుతోందో అతనికి అర్థం కాలేదు. ఎప్పుడూ అదే నవ్వు.

రెండు నెలల తరువాత శేఖర్ కొలీగ్ అతనికి పిడుగు లాంటి వార్త చెప్పాడు.

ప్రసూన చనిపోయింది.

మర్నాడు మరో వార్త చెప్పాడు.

ఆమె భర్త ఆమె పేరు మీద పది లక్షలకు ఇన్సూర్ చేశాడట.

ఇంతకీ ప్రసూనది సహజమైన మరణమేనా? – అని ఇన్సూరెన్స్ కంపెనీ వాళ్లకీ అనుమానంగానే ఉందిట.

‘ప్రసూన ఖరీదు పది లక్షలా?’ అనుకున్నాడు శేఖర్.

దంతవైద్య లహరి-23

6

[దంత సంరక్షణ కోసం డా. కె. ఎల్. వి. ప్రసాద్ గారు నిర్వహిస్తున్న ప్రశ్నలు జవాబులు ఫీచర్ – ‘దంతవైద్య లహరి’.]

దంతాలు అవసరమా?:

ప్ర: డాక్టర్ గారూ.. చాలామంది పళ్ళు/దంతాలు లేకపోయినా, అందరిలా తిని ఆరోగ్యంగా ఉండగలుగుతున్నారు కదా! అసలు మనిషికి నిజంగా పళ్ళు అవసరం అంటారా?

-శ్రీమతి గంగాదేవి, మౌలాలి, సికింద్రాబాద్.

జ: నిజానికి, పళ్ళు లేదా దంతాలు అవసరమా? లేదా? అన్న విషయం, మీ నిత్య జీవన విధానంలో మీకు తెలిసే ఉండాలి. అయినా, పూర్తిగా దంతాలు గురించి అవగాహన లేకపోవడం మూలాన, ఇలాంటి సందేహాలు రావడానికి అవకాశం ఉన్నది. అందుచేత ఈ నేపథ్యంలో, మీకు దంతాలను గురించి పూర్తిగా అవగాహన కల్పించవలసిన బాధ్యత నాలాంటి వారిపై వుంది.

మానవ శరీరం అనేక అంగాలతో, అంగ విభాగాలతో, నిర్మితమై ఉంటుంది. ప్రతి అంగానికి అంగ విభాగానికి, ప్రత్యేకమైన ‘క్రియ’తో సంబంధం ఉండి, శరీర నిర్మాణం వాటి విధులపై పట్టుకలిగి, అవసరమైన పనుల పైనా, అనవసరమైన పనుల పైనా నియంత్రణ చేసే స్వభావాన్ని కలిగి ఉంటాయి.

ఆరోగ్యవంతుడైన మనిషిలోని అన్ని అంగాలు – అంగ విభాగాలు, సక్రమంగా తమ విధులను నిర్వర్తిస్తుంటాయి. వీటి విధి నిర్వహణలో ఏ మాత్రం లోటుపాట్లు జరిగినా, శరీరం అనారోగ్యానికి గురికావడం ఖాయం! అందుచేత, శరీరంలో ప్రతి అంగం, అంగ విభాగం నిర్వర్తించే విధులు, మరో అంగం లేదా అంగవిభాగం, నిర్వర్తించే విధులతో, సంబంధాన్ని కలిగి ఉంటాయి. మెదడు, కళ్ళు, గుండె, ఊపిరితిత్తులు, చెవి, ముక్కు, గొంతు, నాలుక, కాళ్ళు-చేతులు, కాలేయం, రక్తనాళాలు ఇలా అన్నీ కూడా తమకు ప్రకృతి నిర్దేశించిన విధులను సక్రమమంగా నిర్వహిస్తూ, యావత్ శరీరాన్ని ఆరోగ్యంగా వుంచగలుగుతున్నాయి

వీటిల్లో, ఎక్కడ ఏ మాత్రం తేడా వచ్చినా దాని ప్రభావం శరీరం మీద వుండి, ఆ శరీరం అనారోగ్యం పాలవడానికి ఆస్కారం ఏర్పడుతుంది. దంతాలు వీటన్నిటికీ అతీతం కాదన్నది గ్రహించాలి. వాటి అవసరమూ, ప్రాధాన్యతలను బట్టి, వైద్యరంగంలో దీనికి సంబంధించిన ఒక ప్రత్యేక విభాగాన్ని సృష్టించడం జరిగింది. దీనినే ‘దంత వైద్య విభాగం’ అంటారు. దీనిలో దంతాలకూ శరీరంలోని ఇతర భాగాలకు గల సంబంధం కూడా సవివరంగా వివరించబడుతుంది. వ్యాధిగ్రస్థమైన దంతాల/పళ్ళ వల్ల వీటికి సంబంధించిన విషపదార్ధాలు రక్త ప్రవాహం ద్వారా ఇతర శరీరభాగాలకు వ్యాపించి అనారోగ్య సమస్యలు తలెత్తుతాయి. అందుకని, పళ్ళు లేకుంటేనే మంచిది అనుకోవడం సరి కాదు సుమా!

పంటి ప్రాముఖ్యతను దృష్టిలో ఉంచుకుని పంటి ఉపయోగాలను (అవసరాలను) మూడు ముఖ్య అంశాలుగా విభజించారు. అవి నమలడం (మాస్టికేషన్), స్వచ్ఛమైన పద ఉచ్చారణ (ఫోనేషన్) & సౌందర్యం (ఈస్తటిక్స్) ఈ మూడు అంశాలను బట్టి దంతాల అవసరం ఎంతటిదో మనకు అర్థం అవుతుంది.

నమలడం (మాస్టికేషన్):

ఈ నమలడం అనే ప్రక్రియ రెండు దౌడలలో (మాగ్జిలా & మాండిబుల్) వుండే విసురుడు దంతాల (మోలార్స్) కలయిక ద్వారా జరుగుతుంది. పై దౌడ (మాగ్జిలా) కదలకుండా పుర్రెకు అతుక్కొని ఉంటుంది. క్రింది దౌడ (మాండిబుల్) మాత్రం క్రిందికి పైకి, ముందుకీ వెనక్కీ కదులుతుంటుంది. కీలు (టి. ఎం. జె) సహాయంతో, క్రింది దౌడ పుర్రెభాగంలో కదిలే శక్తిని కలిగి ఉంటుంది. ఈ కదలికలన్నీ ముఖంలో ఇరువైపులా వుండే కండరాల ఆధీనంలో ఉంటాయి. అందుచేత, ఇలా, ఆహారం నమలడానికి సహకరించే కండరాలను ‘మజిల్స్ ఆఫ్ మాస్టికేషన్’ అంటారు. ఈ నమిలే విధానాన్ని ‘మాస్టికేషన్’ అంటారు. ఈ నమలడం అనే ప్రక్రియ మూలంగా మనం తీసుకునే ఆహారపదార్ధాలు మెత్తగా నోటిలో నమలబడి, ప్రేవుల్లో అనేక ఎంజైముల చర్యలవల్ల నమిలిన ఆహారపదార్థాలు చక్కగా జీర్ణం కాబడి శరీరానికి కావలసిన శక్తిని రక్తం రూపంలో అందిస్తాయి. అందుచేత ప్రతి మనిషికి నమలడం అనే ప్రక్రియ జీవితాంతం వరకూ అవసరమే!

పద ఉచ్చారణ (ఫోనేషన్):

మనిషి సంఘజీవి! ఒకరి అవసరం మరొకరికి తప్పక వుండి తీరుతుంది. అలాంటి సమయంలో మనసులోని మాటను వ్యక్తపరచాలంటే స్పష్టంగా మాట్లాడగలగాలి.

స్వచ్ఛమైన, స్పష్టమైన పద ఉచ్చారణతో ఎదుటి వ్యక్తికి అర్ధమయ్యే రీతిలో చెప్పగలగాలి.

ఈ నేపథ్యంలో కొన్ని పదాలు (దంత్యములు) పళ్ళు లేకుండా స్పష్టంగా పలకలేని పరిస్థితి ఉంటుంది. దౌడలలో పళ్ళు వున్నవారు, అలాగే పళ్ళు లేనివారు, మాట్లాడుతున్నప్పుడు ఎవరైనా ఈ విషయాన్ని చక్కగా గ్రహించగలరు. అందుచేత స్పష్టమైన పద ఉచ్చారణకు ఆరోగ్యవంతమైన దంతాల అవసరం వెలకట్టలేనిది.

సౌందర్యం (ఈస్తటిక్స్):

ముఖ సౌందర్యానికి, అందమైన పలువరుస అవసరం గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పనవసరం లేదు. ఆడపిల్లల విషయంలో ఇది ప్రత్యేకంగా ఆలోచించవలసిందే! అందవిహీనంగా వుండాలని ఎవరు మాత్రం కోరుకుంటారు? అందుచేత అందమైన ముఖానికి, అందమైన పలువరుస అవసరమే కదా! ఇన్ని విషయాలు తెలుసుకున్న తరువాత, పళ్ళ/దంతాల అవసరం ఎంతటిదో తెలిసే ఉంటుందని నా నమ్మకం.

~

ప్ర: డాక్టర్ గారు.. ఇంట్లో వాళ్ళందరూ ఒకే బ్రష్, ఒకే నాలుక బద్ద (టంగ్ క్లినర్) వాడవచ్చునా? వివరించ గలరు.

జ: దంతవైద్యుడిగా, నా వృత్తిలో అడుగుపెట్టిన తర్వాత, ఇటువంటి సందేహాన్ని మొదటిసారిగా వింటున్నాను. అయినా మీకు సందేహం రావడంలో తప్పులేదు. తెలుసుకుంటే ఎప్పటికీ మళ్ళీ ఇలాంటి సందేహం రాదు.

ఇంట్లో ఒకరి కళ్ళజోడు మరొకరు అప్పుడప్పుడు వాడినట్టు, టూత్ బ్రష్ గాని, టంగ్ క్లీనర్ గాని వాడకూడదు. ఎవరిదీ వారికి ఉండవలసిందే. లేకుంటే, ఒకరి అనారోగ్య పరిస్థితి, వీటి ద్వారా మరొకరికి సంక్రమించే అవకాశం వుంది. భార్యాభర్తలు సైతం ఒకరి టూత్ బ్రష్ మరొకరు వాడకూడదు. కరోనా మహమ్మారి ప్రపంచాన్ని ఒక వూపు ఊపిన తరువాత ఇలాంటి పిచ్చిపనులు చేసే సాహసం ఎవరికీ ఉండడం లేదు. కరోనా.. సామాన్య మానవుడికి నేర్పిన గుణపాఠాల్లో ఎక్కువగా ఇలాంటివే వున్నాయి, గమనించగలరు.

డా. కె. ఎల్. వి. ప్రసాద్, సివిల్ సర్జన్ (రిటైర్డ్), 9866252002

~

పాఠకులు తమ దంత సమస్యలకు సంబందించిన ప్రశ్నలు (ఎన్నైనా, ఇందులో ఎలాంటి నియమం లేదు) ‘సంచిక’ సంపాదకులకు kmkp2025@gmail.com అనే మెయిల్ ఐడికి, ప్రతి గురువారం లేదా అంతకంటే ముందు పంపవచ్చు. ప్రశ్నలు పంపేవారు విధిగా తమ పూర్తి పేరు, ఊరు, మొబైల్ నంబరు రాయాలి.

తెలుగుజాతికి ‘భూషణాలు’-40

0

[1954-2024 మధ్య ఏడు దశాబ్దాలలో ఉభయ తెలుగు రాష్ట్రాలకు చెందిన భారత రత్న, పద్మ విభూషణ్, పద్మ భూషణ్, పద్మశ్రీ – పురస్కార గ్రహీతల జీవనరేఖలను అందిస్తున్నారు డా. రేవూరు అనంతపద్మనాభరావు.]

~

పద్మ పురస్కారాల గత వైభవాన్ని ఒకసారి పరిశీలిస్తే 1954-2024 మద్యకాలంలో ఈ క్రింది పురస్కారాలు మహామహులు అందుకున్నారు. భారత రత్న 53 మంది, పద్మ విభూషణ్ – 336, పద్మ భూషణ్-1320, పద్మ శ్రీలు 3531 మంది. ఇందులో ఉభయ తెలుగు రాష్ట్రాలకు చెందిన పలువురి వివరాలు ముచ్చటించుకొన్నాం (మొత్తం సంఖ్య- 5240).

సినీరంగ ప్రముఖులలో ‘పద్మ శ్రీ’లు:

తొలిసారిగా 1968లో అక్కినేని, ఎన్.టి.ఆర్. ఇద్దరూ పొందారు. నాగేశ్వరరావుకు 1988లో పద్మ భూషణ్, 2011లో పద్మ విభూషణ్ లభించాయి. లోగడ వీరిని గూర్చి ప్రస్తావించాను.

నందమూరి తారక రామారావు ( 1928 మే – 1996 జనవరి):

విలక్షణ వ్యక్తిత్వం గల రామారావు సినీరంగంలోనే గాక దేశ రాజకీయాల లోను తనదైన ముద్ర వేశారు. ‘మన దేశం’ సినిమాతో చిత్రరంగ ప్రవేశం చేసి 44 ఏళ్ల సినీ జీవితంలో 13 చారిత్రకాలు, 55 జానపదాలు, 180 సాంఘికాలు, 44 పౌరాణిక చిత్రాలలో అద్భుతంగా నటించారు. 1982లో తెలుగుదేశం పార్టీ స్థాపించి 1983లో ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కాంగ్రెసేతర ప్రభుత్వంలో ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. నేషనల్ ఫ్రంట్‌లో జాతీయ స్థాయి నాయకత్యం లభించింది.

రేలంగి వెంకట్రామయ్య  (1910 ఆగస్ట్ – 1975 నవంబరు):

హాస్యనటుడిగా ప్రఖ్యాతిగాంచిన రేలంగి తూర్పు గోదావరి జిల్లా రావులపాలెంలో జన్మించారు. 1935లో ‘కృష్ణ తులాభారం’ ద్వారా వెండితెరకు పరిచయమై నాలుగు దశాబ్దాల పాటు 300కి పైగా చిత్రాలలో విలక్షణ హాస్యాన్ని పోషించారు. రేలంగికి 1970లో ‘పద్మ శ్రీ’ ప్రకటించారు.

గుమ్మడి వెంకటేశ్వరరావు (1927 జూలై- 2010 జనవరి):

ఐదు దశాబ్దాలకు పైగా విభిన్న తరహా పాత్రలు పోషించిన గుమ్మడి గుంటూరు జిల్లా రావికంపాడులో జన్మించారు. 1950లో ‘అదృష్టవంతుడు’ చిత్రంతో ప్రారంభమైన నట జీవితం క్యారెక్టర్ యాక్టర్‌గా నిలదొక్కుకొనేలా చేసింది. 1970లో రేలంగి, గుమ్మడి ‘పద్మ శ్రీ’ అందుకొన్నారు.

బి. యన్. రెడ్డికి 1974లో ‘పద్మ శ్రీ’, ఆ తరువాత పద్మ భూషణ్ లభించాయి.

దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్ర (నవంబరు 1897 – ఫిబ్రవరి1980):

వీరికి 1976లో పద్మ భూషణ్ లభించింది. అలానే సినారెకి పద్మ శ్రీ, పద్మ భూషణ్ లభించాయి.

డి. వి. ఎస్. రాజు (డిసెంబరు 1928 – నవంబరు 2010):

దాట్ల వెంకట సూర్యనారాయణరాజు తూర్పు గోదావరి జిల్లా అల్లవరంలో జన్మించారు. ప్రొడ్యూసర్‌గా సినీరంగంలో విశిష్ట ఖ్యాతి గడించారు. 2001లో వీరికి ‘పద్మ శ్రీ’ ప్రకటించారు. 25 విజయవంతమైన సినిమాల నిర్మాత. మా బాబు (1960), మంగమ్మ శపథం (1965), పిడుగు రాముడు (1966), తిక్క శంకరయ్య (1968), గండికోట రహస్యం (1969),  జీవనజ్యోతి (1975) బాగా పేరు తెచ్చాయి. NFDC చైర్మన్‌గా వ్యవహరించారు. 1988లో రఘుపతి వెంకయ్య నాయుడు పురస్కారం స్వీకరించారు.

యం. మోహనబాబు (1952 మార్చి):

దాదాపు 575 సినిమాలలో నటించిన ఘనత మోహన్ బాబుది. స్వయంగా 72 సినిమాలు నిర్మించారు. రాజ్యసభ సభ్యుడిగా రాజకీయాలలో తనదైన ముద్ర వేశారు. ఆయన పేరు మంచు భక్తవత్సలం నాయుడు. మోదుగుల పాలెంలో జన్మించారు. తిరుపనికి సమపంలో శ్రీ విద్యానికేతన్ స్థాపించి ఉన్నత విద్యారంగంలో ప్రతిష్ఠ సంపాదించారు. ఆ యూనివర్శిటికి ఆయన చాన్సలర్. ఆయన సంతానం మంచు లక్ష్మి, మంచు విష్ణు, మనోజ్ కుమార్‌లు ప్రసిద్ధులు. మోహన్ బాబు 65 కి పైగా హిట్ చిత్రాల నిర్మాతగా 2007లో రాష్ట్రపతి చేతుల మీదుగా ‘పద్మ శ్రీ’ అందుకున్నారు.

కన్నెగంటి బ్రహ్మానందం (1956 ఫిబ్రవరి 1):

1250 కి పైగా సినిమాలలో నటించి 2010 లో గిన్నిస్ బుక్ లో స్థానం సంపాదించారు బ్రహ్మానందం. పల్నాడు జిల్లా చాగంటివారిపాలెంలో జన్మించారు. గుంటూరు పి. జి. సెంటర్‍లో తెలుగు ఎం.ఏ. చేశారు. అత్తిలి డిగ్రీ కళాశాలలో 9 సంవత్సరాలు ఉపన్యాసకులుగా పనిచేశారు. జంధ్యాల దర్శకత్వంలో వచ్చిన ‘అహా నా పెళ్లంట’ చిత్రంతో సినీరంగ ప్రవేశం చేశారు. హాస్యనటులుగా జగత్ప్రసిద్ధులు. 2009 లో వీరికి ‘పద్మ శ్రీ’ ప్రదానం చేశారు. ఆచార్య నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయ గౌరవ డాక్టరేట్ లభించింది.

కొంటె బొమ్మల బాపు (1993 డిసెంబరు – 2014 ఆగస్టు):

తెలుగునాట చిత్ర దర్శకుడిగా అఖండ ఖ్యాతి సంపాదించిన సత్తిరాజు వెంకట లక్ష్మీనారాయణ పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా నరసాపురంలో జన్మించారు. మదరాసు విశ్వవిద్యాలయం నుండి బి.కాం, బి.యల్ పట్టాలందుకొన్నారు. 2013లో ‘పద్మ శ్రీ’ లభించింది. పౌరాణికాంశాల నేపథ్యంలో ఆయన గీసిన చిత్రాలు ప్రత్యేక ముద్ర గలవి. బాపు – రమణల సాంగత్యం విలక్షణం, విశిష్టం, విభిన్నం. అనేక జాతీయ స్థాయి అవార్డులు దక్కాయి. జాతీయ ఫిల్మ్ అవార్డులు, నంది అవార్డులు, ఫిల్మ్‌ఫేర్ లైఫ్ టైమ్ ఎచీవ్‌మెంట్ అవార్డు ప్రత్యేకం.

బాపు గీత, బాపు వ్రాత తెలుగువారి సంస్కృతిలో భాగమయ్యాయి. శ్రీ వేంకటేశ్వర భక్తి భానల్‌ లోగో తయారు చేయమని బాపుని అభ్యర్థించడానికి తిరుపతి దేవస్థానం పక్షాన అనంత పద్మనాభరావు మదరాసు వెళ్ళినపుడు ఆయన సభక్తికంగా వారం రోజులో అందించారు. కార్టూనిస్టుగా బాపు ప్రసిద్ధులు. వీరు దర్శకత్వం వహించిన ప్రసిద్ధ సినిమాలు ఎన్నో. 1967లో ‘సాక్షి’ చిత్రంతో ఆరంభించి 41 చిత్రాలకు దర్శకత్వం వహించారు. 1976లో నిర్మించిన ‘సీతాకళ్యాణం’ నయనానందకరం. తెలుగు, హిందీ, తమిళ సినిమాలకు దర్శకత్వం వహించారు. సంపూర్ణ రామాయణం, శ్రీరామాంజనేయ యుద్ధం. శ్రీరామరాజ్యం రామాయణ గాథల చిత్రాలు. త్యాగయ్య, శ్రీనాథకవి సార్వభౌముడు, కృష్ణావతారం, వంశవృక్షం, కలియుగ రావణాసురుడు, పండంటి జీవితం, భక్త కన్నప్ప విశిష్ట చిత్రాలు. ‘ముత్యాల ముగ్గు’ సినిమా ప్రేక్షకుల హృదయాలను ఆకట్టుకుంది. 1981 నుండి హిందీ చిత్రాలకు దర్శకత్వం మొదలెట్టారు. బేజూబాన్, వో సాత్ దిన్, మెహబ్బత్, ప్యారీ బెహనా, మేరా ధరమ్, ప్యార్ కా సిందూర్, దిల్‌జలా, పరమాత్మా ప్రముఖ హింది చిత్రాలు. పలు గ్రంథాలకు ముఖచిత్రాలు గీశారు. బాపు సోదరులు శంకరనారాయణ ఆకాశవాణి పలు కేంద్రాలలో డైరక్టరుగా పనిచేశారు. ఆయన కూడా మంచి చిత్రకారుడు. బాపు రచనలలో సున్నిత హాస్యం, సునిశిత వ్యంగ్యం కలగలిపి వుంటాయి. చిత్రసీమలో ఆయన ధ్రువతార.

కోట శ్రీనివాసరావు (1942 జూలై):

కంకిపాడులో జన్మించారు. కొంతకాలం స్టేట్ బ్యాంకులో పనిచేశారు. 1978-79లో ‘ప్రాణం ఖరీదు’ సినిమాతో అరంగేట్రం అయ్యింది. సినీరంగ ప్రవేశానికి ముందు 20 ఏళ్ళ నాటకానుభవం వుంది. వీరిని 2015లో ‘పద్మ శ్రీ’ వరించింది. డైలాగ్ డెలివరీలో ప్రత్యేకత గల నటుడు. ‘అహనా పెళ్ళంట’ సినిమాలో కథానాయిక తండ్రిగా పిసినిగొట్టు పాత్ర ప్రేక్షకులను ఆకట్టుకుంది. ‘ఇంట్లో ఇల్లాలు వంటింట్లో ప్రియురాలు’లో హీరో తండ్రి పాత్ర ధరించారు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ సభ్యుడిగా (1999-2004) విజయవాడ నియోజకవర్గం నుండి ఎన్నికయ్యారు. కోట శంకరరావు వీరి తమ్ముడు.

ఉత్తమ విలన్‌గా 1998, 2000లో రెండు మార్లు నంది అవార్డు లభించింది. ఉత్తమ సహాయ నటుడిగా 2002, 2004, 2006 లలో నంది అవార్డు పొందారు. వీరి కుమారుడు కోట ప్రసాద్ సినీ నటుడు. అకస్మాత్తుగా మరణించారు (2010).

సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి (1955 మే – 2021 నవంబర్):

అనకాపల్లిలో జన్మించిన సిరివెన్నెల 2019 లో ‘పద్మ శ్రీ’ అందుకున్నారు. గీత రచయితగా ఆయన విశిష్ట శైలిలో ఎన్నో సినీగీతాలు వ్రాశారు. ‘జనన జన్మభూమి’ చిత్రానికి పాటలు రాసే అవకాశం కె. విశ్వనాధ్ ఆయనకు కల్పించారు. ‘సిరివెన్నెల’ సినిమాకు రాసిన ‘విధాత తలపున’ అనే గీతం ఆయనకు పేరు తెచ్చిపెట్టింది. ప్రతి పాటా ఆణిముత్యమే. రుద్రవీణ, స్వర్ణకమలం, శృతిలయలు, శుభలగ్నం, సిందూరం, చంద్రలేఖ, శుభసంకల్పం – సిరివెన్నెల విలక్షణ శైలికి పట్టం గట్టాయి. ఆయన రచించిన చిత్ర గీతాలను డల్లాస్‌కు చెందిన తోటకూర ప్రసాద్ మూడు సంపుటాలుగా ప్రచురించారు. ఉప రాష్ట్రపతి ముప్పవరపు వెంకయ్యనాయుడు వీటిని హైదరాబాదులో ఆవిష్కరించారు. ఎన్నో నంది పురస్కారాలు లభించాయి. ఆయన ఒక యుగపురుషుడు.

సినీ మధుర గాయని శ్రీమతి యస్. జానకికి 2013లో పద్మ భూషణ్ పురస్కారాన్ని ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. కాని, జానకి ఆ పురస్కారాన్ని తిరస్కరించారు. దక్షిణాది సినీపరిశ్రమకు చెందిన వారికి తగిన గుర్తింపు లభించడం లేదని ఆమె పత్రికా ప్రకటనలో తెలియజేశారు.

సుమధుర వాణి కీరవాణి (1961 జులై):

కోడూరు మరకత మణి కీరవాణి తెలుగు చలన చిత్ర సంగీత దర్శకుడు, గాయకుడు. తెలుగులో కీరవాణిగా, తమిళంలో మరకతమణిగా హిందీలో యం.యం. క్రీమ్‌గా ప్రసిద్ధులు. కొవ్వూరులో జన్మించారు. రామోజీరావు నిర్మించిన ‘మనసు –మమత’ చిత్రంతో సినీరంగప్రవేశం చేశారు.

2023లో రాష్ట్రపతి శ్రీమతి ద్రౌపది ముర్ము చేతుల మీదుగా పద్మ భూషణ్ అందుకున్నారు. సినీ దర్శకులు రాఘవేంద్రరావుతో కలిసి 27 సినిమాలకు సంగీతం సమకూర్చారు. 1997లో ‘అన్నమయ్య’ చిత్రానికి జాతీయ చలన చిత్ర అవార్డు లభించింది. ఆస్కార్ పురస్కారం లభించిన ‘నాటు నాటు’ పాటకు కీరవాణి సన్మానితులయ్యారు (2023). నేటి తరం తెలుగు సంగీత దర్శకులలో ఆయన స్థానం ప్రముఖం.

(మళ్ళీ కలుద్దాం)

ప్రాచీన మధ్యయుగపు వాగ్గేయకారుల సారస్వత పరిచయం-24

0

[డా. సి. ఉమా ప్రసాద్ గారి ‘ప్రాచీన మధ్యయుగపు వాగ్గేయకారుల సారస్వత పరిచయం’ అనే ఫీచర్ అందిస్తున్నాము.]

మునిపల్లె సుబ్రహ్మణ్య కవి (1730-1795):

[dropcap]వీ[/dropcap]రి స్వగ్రామము గుంటూరు అనీ, కృష్ణా జిల్లా లోని పెదముత్తేవి అని అభిప్రాయ భేదము కలదు. ములకనాటి బ్రాహ్మణుడు. ఇంటి పేరు శేషగిరివారు. తాత సుబ్బన్న. తల్లి కమలమ్మ. తండ్రి రామలింగయ్య వరపు వెంకన్న. కలికి వరదన్న, శేషన్న సోదరులు. రామలింగయ్య గట్టి సంగీత విద్వాంసుడు. తంజావూరులో 1730లో సుబ్రహ్మణ్య కవి జననం అయింది. తండ్రి వద్దనే తెలుగు, సంస్కృతము, సంగీతం అభ్యసించి సాటిలేని సామర్థ్యమును సాధించారు. కాళహస్తీశ్వరుని ఆలయమున ఆసీనులై సుబ్రహ్మణ్యకవి 104 కీర్తనలు వ్రాసి ‘ఆధ్యాత్మ రామాయణ’మనే పేరుతో రామకథను పూర్తి చేనెను. 1795 లో దివంగతులైరి. ఆయన కీర్తనలయందలి కవిత్వ సంపదను గాని, భక్తి మాధుర్యమును గాని వర్ణింప ఎవరి తరము? ఈయన కీర్తనలు శ్రీనిలయమై వెన్నవలె మృదువై యస, మానమై నుతిగనెను. కాళహస్తి ప్రభువుపై కొన్ని శృంగారమయములగు పదములు కూడా వ్రాసెను. ఈ కవి కుటంబం వారు నేటికి కొలదిగా వెంకటగిరిలోను, హిందూపూరులోనూ గలరు.

కవి శిష్య పరంపర:

  • సుబ్రహ్మణ్య కవి
  • నాళ్ల చెరువు శీనయ్య (గుంటూరు)
  • నాదేళ్ల వెంకటయ్య (గుంటూరు)
  • జోస్తులలక్ష్మి నారాయణ శాస్త్రి, (ఝఝవరం)
  • జొన్నలగడ్డ శివశంకర శాస్త్రి (కుప్పార వీర రాఘవ శాస్త్రి)

~

సుబ్రహ్మణ్య కవి కాళహస్తి సంస్థానంలో దామెర్ల వారి పోషణ క్రింద వున్నవాడు. దైవ భక్తుడగుటచే శ్రీ తిరుపతి వేంకటేశ్వరుని అంకితముగా శ్రీరామ కథను, శివుడు పార్వతికి వినిపించునట్లుగా ఆధ్యాత్మ రామాయణ గ్రంథాన్ని తెలుగులో రచించారు. దీనిలో 6 కాండలు వున్నాయి. 104 కీర్తనలు.

దీనిలో –

  • బాల కాండలో -17
  • అయోధ్య కాండలో – 9
  • అరణ్య కాండలో – 11
  • కిష్కింధ కాండలో – 10
  • సుందర కాండలో – 10
  • యుద్ధ కాండలో – 47 కలవు

వీటిలో కొన్ని కీర్తనలలో జతులు కూడా కలవు. ఇతడు సంస్కృతాంధ్రములలోను, సంగీత, నాట్య, అలంకార, వేదాంత శాస్త్రముల లోను అపారమైన పాండిత్యము గలవాడును, గేయ రచనా సమర్థుడు.

అధ్యాత్మ రామాయణ కాల చర్చ నిరర్ధకము:

ఆధ్యాత్మ రామాయణమందలి తత్వ జ్ఞానము యొక్క మూలములు కాల రహితమగు పరమాత్మ యందు పాదుకొని యుండుట వలన (rooted in the eternity) తద్విషయకమైన కాల నిర్ణయ చర్చ నిరర్ధకము.

‘శ్రీ శంకరేణ భేహితం భవాన్వై’

‘ఆధ్యాత్మ రామచరిరం రామేణోత్తం పురామమ’

కలియుగ దోషముల నుండి విముక్తి పొందుటకు అనుత్త పథమని బ్రహ్మాండ పురాణం చెపుతోంది.

‘తస్సాధ్యయన మాత్రేణ జనా యాస్యంతి సద్గతిమ్’

కేవలము భగవద్భక్తి యొక్కటే మోక్ష శాస్త్రాధ్యయనమునకు కావలసిన అర్హత. ‘భక్తి మాత్రేణ కేవతన శాస్త్ర సంప్రదానే పాత్రం – భవభీతి గమ్యతే’ అని ఆది శంకరుల గీతా భాష్య సూక్తిని (VIII – 68) అనుసంధించవలెను.

ఆధ్యాత్మ శబ్ద వివరణం:

రామాయణ శర్మ భక్తి జ్ఞానములకు నిధి భగవంతుడు. గీత యందు (VIII-3) ఆధ్యాత్మ శబ్దాన్ని ఇలా వివరించాడు.

‘అక్షరం బ్రహ్మ పరమం స్వభావోఽధ్యాత్మముచ్యతే’

శ్రీధర స్వామి ఇలా చెప్పెను:

‘ఆత్మాను కార్య కరణ సంఘాత మధి కృత్య వర్తమానం ఆధ్యాత్మం ఆత్మ తత్త్వమే.’

ఎర్రన:

కార్య వర్గంబను కారణ సంఘబు అధికరించి చరించు నాత్మ తత్త్వ మధ్యాత్మ మనబడు అని కావున ఆత్మతత్త్వమును ప్రకాశింప చేయు రామాయణం (రామస్య ఆయనం) అని దీని అర్థం.

“ఆత్మానం దేహమధి కృత్య ప్రత్యగాత్మ తయా

ప్రవృత్తం పరమార్థ, బ్రహ్మ వసానం వస్తుస్వభావోద్యాత్మ ఉచ్యతే”

పరబ్రహ్మము ప్రతి వ్యక్తి దేహము నందున ప్రత్యగాత్మ (ఇన్నర్ మోస్ట్ సెల్ఫ్) రూపమున ఉన్నది. ప్రత్యగాత్మ స్థితియే ఆధ్యాత్మము. దేహమందలి ప్రత్యగాత్మయే కడపట పరమ సత్యమగు బ్రహ్మముతో ఏకత్వమందుతుంది.

ఆధాత్మ రామాయణము ఈ సత్యాన్ని సంపూర్ణముగా స్థాపించుచున్నది.

ద్వైతాద్వైతా విశిష్టాద్వైతములకును, సాంఖ్య సామరస్యములకును, యోగములకును ప్రసాదించుచున్నది. కాని ఇది శుష్క వేదాంతులు చెప్పునట్లు, కేవలము అలర్జీ (రూపకము) కాదు – ఇది చారిత్మక సత్యము కూడా.

శ్రీరాముడు జగద్గురువు. మహేశ్వరుడు ఉమ (పార్వతి) కి ఉపదేశించుట:-

“రామః పరాత్మా ప్రకృతే….

మాయా గుణాననుగతో హి తథా విభాతి” (బాల్యం)

పరమాత్మ ఆకాశమువలె అచలము, నిత్యము దాని ఆభాసములు (రిఫ్లెక్షన్స్) అనిత్యములు. దృశ్య మాన భూత కోటులన్నియు పరబ్రహ్మము యొక్క ఆభాసములని శ్రీరామ హృదయము చెప్పుచున్నది. ‘మాయ’ను ఆధ్యాత్మ రామాయణం ఈ విధంగా నిర్వచించింది.

‘అనాత్మని శరీరాదావాత్మబుద్ధిస్తు యా భవేత్’ (అరణ్య)

‘మాయా యా త్రిగుణాత్మికా’ (అయోధ్య-11)

‘అవాచ్యానాద్యవిద్యైవ కారణోపాధిరుచ్యతే’ (అయోధ్య-21)

‘త్వదాశ్రయా త్వద్విషయా మాయా తే శక్తిరుచ్యతే’ (అరణ్య)

‘యదన్యదన్యత్ర విభావ్యతే భ్రమ-

దధ్యాసమిత్యాహురముం విపశ్చితః’ (ఉత్తర – 5)

ఇంద్రుడు మాయ వలన బహురూపములు ధరించెను. శ్వేతాశ్వతర ఉపనిషత్తు నందు మాయ – ప్రకృతి అనియు, మాయి, మహేశ్వరుడనియు వర్ణింపబడింది.

‘మాయాంతు ప్రకృతిమ్‌ విద్యాత్‌ మాయినంతు మహేశ్వరమ్‌’.

~

ఆనాటి దేశకాల పరిస్థితులు:

తెలుగు దేశము సంగీతమునకు జన్మభూమి. విజయనగర సామ్రాజ్య కాలమున సంగీతం ఉన్నతస్థితి పొందింది. ఆ రాజ్యమంతరించగా, మహమ్మదీయ ప్రభువులు ప్రజలను బాధించగా, ఆ బాధను తట్టుకోలేక తంజావూరు చేరారని, అరవ వారిచే నడపబడు మ్యూజిక్ అకాడమీ జర్నల్ 1వ వాల్యూములో 2వ పేజిలో వ్రాయబడింది. తెలుగు రాజ్యమగు దౌలతాబాద్ (దేవగిరి)ని పాలించు తెలుగు రాజు సింహళ భూపాలుని ప్రేరణ సాయముల వలన కాశ్మీర పండితుడు యాదవ కులజుడగు శార్ఙ్గదేవుడు ‘సంగీత రత్నాకరం’ (1240) గ్రంథం వ్రాసెనని కల్కినాథుడు వ్యాఖ్యానించెను.

రామామాత్యులు – స్వరమేళ కళానిధి గ్రంథం వానెను

అహోబలుడు – సంగీత పారిజాతము వ్రాసెను.

సోమనాధుడు – రాగలిబోద (1609) వ్రాసెను.

తళ్ళికోట యుద్ధము అంతరించెను (1564).

చెవ్వప్ప నాయకుడు (1530-72) సంగీత మహల్ కట్టించెను.

రఘునాధ నాయకుడు (1614–1635) సంగీత సుధ గ్రంథం వ్రాసెను.

4వ నాయక ప్రభువు విజయరాఘవుడు మంత్రి వెంకటమఖిచే ‘చతుర్దండి ప్రకాశిక’ వ్రాయించెను.

నాయక రాజుల కాలంలోనే సంగీతం పుట్టినదని యన్. రాజగోపాలన్ స్వతంత్రయను ఆంగ్ల వారపత్రికలో (23.4 53) వ్రాసిరి. తెలుగు జాతి సంగీతమునకు గొప్ప సేవ చేసి పోషించెను. తరువాత తమిళియన్స్ సంగీతమును కాపాడి, పెంచి పోషించిరి.

మోక్షమునకు సంగీతం భయ ప్రమాదములు లేని బాట. వ్యయ ప్రయాసలు లేని మార్గము. మడి యాచారములు కోరని వీధి. ఆనంధమయము, సుందరము, సులభమగు దగ్గర దారి. ఈనాడు మనం వినేది అంతా సంగీతం కాదు. పరమేశ్వరునికై, పాప క్షయమునకై పాడునది సంగీతం. హరి లేని యెడ అది సంగీతం కాదు. అట్టిది పాడుట వినుట పాపము. హరిని పాడు గాయకుడు పుణ్య పురుషుడు. హరిని హరించిన సంగీతమును హరి వినడు, భరించడు.

‘కేళనో…. హరితాళనో ప్రేమ విల్లాద గాన’ (పురందర దాసు)

నా భక్తుడు నన్ను పాడు చోట నేనుందునని హరి అనెను.

“మద్భక్త యాత్ర గాయంతి తత్ర తిష్ఠామి.”

“పదము త్యాగరాజనుతునిపై గానిది పాడియేమి పాడకుంటె నేమి” త్యాగయ్య.

భక్తి లేని సంగీతము ప్రమాదకరము, పాప భూయిష్టము, వర్జనీయము.

“గాయస్తగ్గ స్త్రీయరి కామయంతే,

తస్మాద్గాయతచ్యత్తస్యవనప్రతి గృహ్యమ్

యత్ప్రతి గృహ్ణీయాత్ శమలం ప్రతి గృహ్ణీయాత్ “

తా.

అట్టి గాయకుల దగ్గర దానము తీసికొన్న పాపమని (యజుర్వేదం)

గాయకుని అన్నము ముట్టరాదు (శాంతి పర్వం 1.322)

గాయకునికి దాన మివ్వరాదు (శాంతి పర్వం 1.329)

గాయకుని బహిష్కరించ వలె (అనుశాసనిక పర్వం 2-56)

గాయకుని పంక్తిన కూర్చొనరాదు (3 – 175)

శాస్త్రములు సంగీతము మోక్ష ప్రదమని చాటుచున్నవి.

‘సంగీత శాస్త్రజ్ఞానము సారూప్య సౌఖ్యదమే మనసా’ అని త్యాగయ్య వ్రాసెను. ఈ విరుద్ధ భావములకు సమన్వయం – హరిని పాడు గాయకులు పవిత్రులు, ఉత్తములు, మహాపవిత్రులు. ‘శ్రీప ప్రియ సంగీతోపాసన చేయవే ఓ మనసా’ అని త్యాగయ్య వ్రాసిరి.

వాల్మీకి రామాయణానికి ఆధ్యాత్మిక రామాయణానికి ఇతివృత్తంలో తేడా:

ఆధ్యాత్మిక రామాయణం వాల్మీకి రామాయణం

రామాయణ కథలో తనకు కలిగిన కొన్ని సంశయాలు నివారించమని పార్వతి, శివున్ని వేడుట. సీతారామాంజనేయ సంవాదంలో సీతారాములు ఆంజనేయునికి బోధించిన రామావతారతత్వం ఈశ్వరుడు పార్వతి దేవికి కీర్తనలలో వివరిస్తాడు.

రాముడు సుఖ దుఃఖాలకు అతీతుడు. పరబ్రహ్మ స్వరూపుడు. సీతాదేవి ఆదిశక్తి, మాయ, ప్రకృతి స్వరూపిణి. ఇందలి రామ చరిత్ర అంతా లీలలు. ఇందులో రావణుడు ఎక్కుకొని పోయిన సీత మాయా సీత. లంకలో అగ్ని ప్రవేశం చేసినది మాయాసీత. ఆ తరువాత శ్రీరాముని చేరుకొనే సీత ఆది సీత.

సంగీత సాహిత్య, ఛందస్ గూర్చిన అంశములు చర్చ:

ఆధ్యాత్మ రామాయణం ముఖ్యంగా భక్తి వేదాంత తత్త్వ ప్రధానమైన రచనే అయినా సుబ్రహ్మణ్య కవి తన కథనాత్మక కీర్తనలో శృంగార రసాత్మకమైన లలిత పదజాలాన్ని అవకాశం చిక్కినప్పుడెల్లా అనుసంధిస్తూనే వచ్చాడు. ఈ విషయంలో ఈయన రచన భక్తి, తత్త్వ ప్రబోధకులైన పోతనాది మహాకవులు రచనలకు జ్ఞప్తికి తెస్తుంది.

వీటిలోని చరణములు నిర్మాణము ప్రసిద్ధ వాగ్గేయకారుల కృతులలోని చిట్ట స్వర సాహిత్యము లాగే చౌక మధ్యమ కాలగతులతో సాగి సాహిత్యముతోనే చివర ముక్తాయింపులు వేసుకుని తిరిగి పల్లవిని అందుకుంటుంది. వేదాంత బోధనపు బరువుతో కథా కథనపు బాధ్యతతో పొడుగెన చరణాలు ఒక్కొక్క పాటలో 7, 8 దాటి కూడా ఉంటాయి. చరణము అను ప్ర్రాసలతోను, అంత్య ప్రాసలతోను ఖండాలుగా తెగి, ఖండ ఖండానికి ఒకే మాదిరి ధాతువు తిరిగి తిరిగి వచ్చి పై కాలంలో సాగే చివరి ఒకటి రెండు ఖండాలకు తర్వాత ముక్తాయింపుతో చరణం ముగిసి పల్లవిని అందుకుంటుంది. కొంచెం వ్యత్యాసంతో, సుబ్రహ్మణ్య కవి కీర్తనలో కూడా క్షేత్రయ్య పదాలలో కొన్ని కృతులలో వలెనే ధాతు, మాతువులకు రెండింటికీ సమాన ప్రాధాన్యం ఉంటుంది. వేదాంత బోధా భారం వల్ల సంగీత రచన కంటే సాహిత్యం కొంచెం ఎక్కువ పటిష్టంగా ఉన్నట్లు కన్పిస్తుంది.

104 కీర్తనలకి దాదాపు 58 రాగాలను స్వీకరించాడు. ఇది, త్రిపుట, రూపక, ఝంపె మొదలైన ప్రచారంతో ఉన్న ప్రసిద్ధ తాళాలనే వాడుకొన్నాడు.

అన్నమాచార్యుల గేయాలు – సంకీర్తనాత్మకములు

క్షేత్రయ్య పదాలు – అభినయాత్మకాలు కాగా

సుబ్రహ్మణ్య కవి కీర్తనలు – ఆఖ్యానాత్మకములు.

అంటే ఒక వ్యక్తి, కథ చెప్పుతున్నట్లుగా కీర్తనలను గానము చేయడానికి వినియోగించేవి.

ఆధ్యాత్మ రామాయణ కీర్తనలు వినని వారు ఉండరు. వాటిని గానం చేసే గాయకుల సంఖ్య మాత్రం నానాటికి అపురూపమైపోతుంది. కీర్తన రచయిత జీవిత చరిత్రాంశములు ఎరిగున్న వారు కూడా చాలా కొద్ది మందే.

పూజ్యపాదులు కీ.శే. శ్రీ వేటూరి ప్రభాకర శాస్త్రుల వారు, వారి శిష్యులు తిమ్మావజ్ఝల కోదండరామయ్యగారు తిరుపతిలో లభించిన తాళపత్ర గ్రంథముల పరిశోధనల ద్వారా కవి జీవితాంశములలో కొన్నిటిని బయల్పరిచారు.

దామెర్ల తిమప్ప నాయడు, కుమారుడు వేంకటాద్రి, మనుమడు కుప్పుస్వామి గార్లకు సుబ్రహ్మణ్య కవి విద్యాగురువు గాను, ఆస్థాన వాగ్గేయకారుడు గాను ఉండినట్లు తెలియుచున్నది.

కాళహస్తి లోని శ్రీ కాళ హస్తీశ్వరుడూ, తిరుమలలో వెలసిన శ్రీ వేంకటేశ్వరుడూ – ఇద్దరు సుబ్రహ్మణ్య కవికి ఇష్ట దైవములే. ఆయన కేవలం మోక్షావేక్ష కోసం, ఆధ్యాత్మిక తత్వ బోధ కోసం, చేసిన స్వతంత్ర రచన. శబ్దాలు, పదాలు కూడా వ్రాసారు. సంగీతపు బాణీలు దొరకలేదు కాని శబ్దాలు కూచిపూడి భాగవత మేళ బృందం వారు పారంపర్యంగా తమ భాగవత ప్రదర్శనలలో మధ్య మధ్య ప్రత్యేకాంశములుగా అభినయించడం కద్దు.

వాటిలో ఒక శబ్దంలోని సాహిత్యాన్ని ఇక్కడ ఉదహరించడం అప్రస్తుతం కాదు. ఎందుకంటే సుబ్రహ్మణ్య కవి పోషకుడైన వేంకటాద్రిని నాయకుడుగా పేర్కొని రచించిన శబ్దం అది.

రారా, దామోర తిమ్మింద్ర కుమారా, శతకోటి మన్మథాకారా, భాసుర భుజబల రణశూరా, నారీ జన మానస చోరా, మహామేరు సమాన ధీరా, కవిజన పోషక మందారా, పర రాజ శత్రు సంహారా, భరత శాస్త్ర నిదినీవేరా, వెద వేంకటేంద్ర హమ్మి రా సరసత గల దొర నీవేరా, నను కరుణ చూచుటకు ఇది వేళరా, చల మెలరా, మది బూనరా నీ దాసరా, నన్నేలరా, దాన రాధేయ రాజ బహుదూరు సెబాసు సలాము సలాము.

ఆయన రచనలో పదములు, శబ్దములు ఒక ఎత్తు, ఆధ్యాత్మిక రామాయణ సంస్కృతాంధ్ర సంగీత, నాట్యాలంకార, వేదాంత శాస్త్రంలో కీర్తనలు ఒక ఎత్తు.

అపారమైన వైదుష్యం కలవాడు మాత్రమే గాక గేయరచనా దక్షుడు.

(ఇంకా ఉంది)

తల్లివి నీవే తండ్రివి నీవే!-57

0

[శ్రీ వేదాల గీతాచార్య సృజించిన ‘తల్లివి నీవే తండ్రివి నీవే!’ ఆధ్యాత్మిక రచనని సంచిక పాఠకులకు అందిస్తున్నాము.]

కృష్ణం వాసుదేవం జగద్గురమ్-4

త్ర్యైలోక్యలక్ష్మీమదభృత్సురేశ్వరో
యదా ఘనైరంతకరైర్వవర్షహ।
తదాకరోద్యః స్వబలేన రక్షణం
తం గోపబాలం గిరిధారిణం భజే॥1॥

యః పాయయంతీమధిరుహ్య పూతనాం
స్తన్యం పపౌ ప్రాణపరాయణః శిశుః।
జఘాన వాతాయితదైత్యపుంగవం
తం గోపబాలం గిరిధారిణం భజే॥2॥

నందవ్రజం యః స్వరుచేందిరాలయం
చక్రే దిగీశాన్ దివి మోహవృద్ధయే।
గోగోపగోపీజనసర్వసౌఖ్యం
తం గోపబాలం గిరిధారిణం భజే॥3॥

యం కామదోగ్ధ్రీ గగనావృతైర్జలైః
స్వజ్ఞాతిరాజ్యే ముదితాభ్యషించత।
గోవిందనామోత్సవకృద్వ్రజౌకసాం
తం గోపబాలం గిరిధారిణం భజే॥4॥

యస్యాననాబ్జం వ్రజసుందరీజనా
దినక్షయే లోచనషట్పదైర్ముదా।
పిబంత్యధీరా విరహాతురా భృశం
తం గోపబాలం గిరిధారిణం భజే॥5॥

బృందావనే నిర్జరబృందవందితే
గాశ్చారయన్యః కలవేణునిస్స్వనః।
గోపాంగనాచిత్తవిమోహమన్మథ-
స్తం గోపబాలం గిరిధారిణం భజే॥6॥

యః స్వాత్మలీలారసదిత్సయా సతా-
మావిశ్యకారాఽగ్నికుమారవిగ్రహమ్।
శ్రీవల్లభాధ్వానుసృతైకపాలక-
స్తం గోపబాలం గిరిధారిణం భజే॥7॥

గోపేంద్రసూనోర్గిరిధారిణోఽష్టకం
పఠేదిదం యస్తదనన్యమానసః।
సముచ్యతే దుఃఖమహార్ణవాద్భృశం
ప్రాప్నోతి దాస్యం గిరిధారిణే ధ్రువమ్॥8॥

ప్రణమ్య సంప్రార్థయతే తవాగ్రత-
స్త్వదంఘ్రిరేణుం రఘునాథనామకః।
శ్రీవిఠ్ఠలానుగ్రహలబ్ధసన్మతి-
స్తత్పూరయైతస్య మనోరథార్ణవమ్॥9॥
(ఇతి శ్రీరఘునాథప్రభుకృత శ్రీగిరిరాజధార్యష్టకమ్)

గోకులంలో ఇంద్రయాగం చేద్దామని అనుకుని నందుడు మొదలగు యాదవ ప్రముఖులు శ్రీకృష్ణుని వద్దకు వెళ్ళారు. అప్పటికే శ్రీకృష్ణుడు తన లీలల ద్వారా, వివిధ సందర్భాలలో తన నాయకత్వం ద్వారా గోకులంలో అందరకీ ఆధాపభూతుడిగా పేరు గడిమచాడు. సలహాలు సంప్రదింపులకు ఆయననే బాలుడని తక్కువ చేయక అడగటానికి మొహమాటము పడకుండా ఉండటం అలవాటైంది.

వారిని చూసి బాలకృష్ణుడు ఇలా అన్నాడు.

“మీరేదో యాగం తలపెట్టి వచ్చినట్లున్నారు. ఈ యజ్ఞం వలన ప్రయోజనం ఏమిటి? ఎవరిని ఉద్దేశించి ఈ యాగం? ఈ యాగానికి అధికారి ఎవరు? ఈ క్రతువుకి కావలసిన సంభారాలు ఏమిటి? ఈ యాగం శాస్త్ర సమ్మతమేనా? లేక లోకాచారాన్ని బట్టి వచ్చిందా? మీవంటి సత్పురుషులకు దాచదగిన రహస్యాలు ఉండవు కదా. ఈ యజ్ఞం సంకల్పించిన మీ ఉద్దేశం ఏమిటో నాకు వివరించండి.”

ఇలా అంటున్న యౌవనుడైన కుమారుడితో తండ్రి అయిన నందుడు ఇలా అన్నాడు..

“నాయనా! ఇంద్రుడు వర్షాధిపతి, గొప్పవాడు. అతనికి ఇష్టమూర్తులు అయిన మేఘాలు అన్నీ, అతని ఆజ్ఞచే సర్వజీవులకు సంతోషం కలిగిస్తూ నేలమీద వర్షాలు కురుస్తాయి. ఆ నీటి వలన పంటలు పండుతాయి. ఆ పంటల వలన ధర్మార్థ కామాలు సిద్ధిస్తాయి. జనులు హాయిగా జీవనం సాగిస్తారు. కనుక, మేఘాలకు అధిపతి అయిన ఇంద్రుడు మెచ్చేటందుకు, రాజులు అందరూ ‘ఇంద్రయాగం’ చేస్తారు.

కామం వలననో, లోభం వలననో, భయం వలననో, ద్వేషం వలననో ఈ యజ్ఞం చేయకపోతే, మానవులకు శుభాలు కలుగవు. అంతే కాకుండా యాగం చేస్తే వజ్రాయుధుడైన దేవేంద్రుడి మనసు సంతోషిస్తుంది. ఆయన సంతోషిస్తే, వర్షాలు కురుస్తాయి. వాన కురిస్తే భూమిపై గడ్డి బాగా పెరుగుతుంది. పశువులు సుఖంగా బ్రతుకుతాయి. తండ్రీ! ధేనువులు హాయిగా బ్రతుకుతుంటే, పాడి సమృద్ధిగా లభిస్తుంది. తద్వారా మానవులు క్రతువులు నిర్విహించగల సమర్థులౌతారు. దేవతలు సంతృప్తిగా పడతారు.”

ఇలా చెప్తున్న నందగోపుని మాటలు విని, దేవేంద్రుడుకి అహం దెబ్బతినేలా రాక్షసాంతకుడు అయిన కన్నయ్య తండ్రితో ఇలా అన్నాడు.

కర్మమునఁ బుట్టు జంతువు

కర్మమునను వృద్ధి బొందుఁ గర్మమునఁ జెడుం

గర్మమె జనులకు దేవత

కర్మమె సుఖదుఃఖములకుఁ గారణ మధిపా!

కర్మములకుఁ దగు ఫలములు

కర్ములకు నిడంగ రాజు గాని సదా ని

ష్కర్ముఁ డగు నీశ్వరుండును

గర్మవిహీనునికి రాజు గాఁడు మహాత్మా!

(పోతన భాగవతము)

“నంద మహారాజా! తాను చేసిన కర్మము చేతనే ప్రతి ప్రాణి పుడుతున్నది. కర్మము చేతనే వృద్ధి పొందుతున్నది. ఆ కర్మము చేతనే లయిస్తున్నది. కనుక, కర్మమే జనులకు దైవం. కర్మమే జీవులకు దుఃఖానికీ, సుఖానికీ హేతువు.

కర్మములు చేయడానికి తగిన ఫలాలు ఆయా కర్మములే, ఇస్తాయి. మధ్యలో ఈశ్వరుడి ప్రసక్తి ఎందుకు. ఈశ్వరుడు కూడా కర్మములు చేసే వానికి మాత్రమే ఫలితములను ఇస్తాడు. అంతేగాని, ఏ కర్మము చేయని వానికి ఎన్నటికీ ఫలితము ఈయడు కదా!

కాబట్టి, కర్మానుగుణంగా సుఖదుఃఖాలు అనుభవించే ప్రాణులు ఇంద్రుని వలన భయపడవలసిన పనిలేదు. పూర్వజన్మ సంస్కారాలు కుప్పల వలె కప్పగా జీవులు కర్మలు ఆచరిస్తున్నారు. అట్టి కర్మఫలాలు తప్పించడం కడకు ఆ పరమేశ్వరుడికైనా శక్యం కాదు. ఇక ఇతరుల మాట చెప్పడం ఎందుకు.

దేవతల తోనూ, రాక్షసుల తోనూ, మనుష్యుల తోనూ కూడిన ఈ జగమంతా తన స్వభావమునకు అధీనమై మెలుగుతూ ఉంది. ఇందులో అనుమానం లేదు. జీవుడు తన స్వభావానికి అనుగుణమైన కర్మము చేతనే కర్మానురూప మైన నానావిధ దేహాలను పొందుతూ విడుస్తూ ఉంటాడు. గురువు, దేవత, మిత్రుడు, శత్రువు, బంధువు, అంతా కర్మమే.

జీవుడు స్వభావానురూపమైన కర్మమునే ఆచరిస్తాడు. అతని పాలిటికి కర్మమే దైవతం. కర్మనే అతడు దైవం వలె ఆరాధించాలి. కర్మంచేత జీవిస్తూ దానిని విడిచి మరియొక దానిని భజించడం అనేది పతి వలన బ్రతుకుతూ, అతడిని సేవించకుండా విటుని సేవించే రంకుటాలి విధం అవుతుంది.

బ్రాహ్మణుడు వైదికకర్మ చేత బ్రతుకుతాడు. క్షత్రియుడు పుడమిని పాలిస్తాడు. వైశ్యుడు కృషి, గోరక్షణ, వాణిజ్యం, సొమ్ము వడ్డీకిచ్చుట సాగిస్తాడు. శూద్రుడు త్రివర్ణములవారికీ కార్యములయందు సహకరించి జీవిస్తాడు. సత్త్వము, రజస్సు, తమస్సు అనే మూడు గుణాలు ప్రాణుల పుట్టుకకు పెరుగుదలకూ వినాశనమునకూ హేతువులుగా ఉన్నాయి. రజోగుణంవలన జగత్తు పుడుతుంది రజోగుణం వలనే మేఘాలు వర్షిస్తాయి. వాన వలన ప్రజలు వృద్ధి చెందుతున్నారు. కనుక, ఇందులో మహేంద్రుని ప్రమేయం ఏమీ లేదు.”

ఇక్కడికి ఒకసారి ఆగుదాము.

అసలు ద్వైత వ్యాఖ్యలో సత్యసంధ తీర్థుల వారు ఏమి చెప్పారో చూద్దాము.

నియమనాదినా సకలలోక కర్షణాత్ కృష్ణః॥ – నియమనము అనగా అదుపులో ఉంచుకోగలగటం. ఇలా చేయటం ద్వారా సకల లోకములను ఆకర్షించువాడు.

కూర్మ పురాణములో ఈ వియయమే గట్టిగా చెప్పబడినది.

ఈ అదుపులో ఉంచింది ఎవరు?

కృష్ణుడు.

ఎవరిని? ఎల్ల దేవతలను.

కానీ ఇంద్రుడికి తన పేరిట యాగము చేయవద్దని చెప్పిన పిమ్మట అహంకారం రేగి (తన) స్వామికి ఎదురెళ్ళాడు.

భగవద్గీత 5వ అద్యాయములో అర్జునుడు శ్రీకృష్ణుని ఇలా ప్రశ్నిస్తాడు.

సంన్యాసం కర్మణాం కృష్ణ పునర్యోగం చ శంససి।

యఛ్చ్రేయ ఏతయోరేకం తన్మే బ్రూహి సునిశ్చితమ్॥5.1

ఓ శ్రీ కృష్ణా, నీవు కర్మ సన్యాసమును (పనులను త్యజించుట) ప్రశంసించావు మరియు కర్మ యోగమును (భక్తితో పనిచేయుట) కూడా చేయమన్నావు. ఈ రెంటిలో ఏది శ్రేయస్కరమో ఖచ్చితముగా తేల్చి చెప్పుము?

దానికి భగవానుడు ఇలా సమాధానమిస్తాడు.

॥శ్రీ భగవానువాచ॥

సంన్యాసః కర్మయోగశ్చ నిఃశ్రేయసకరావుభౌ।

తయోస్తు కర్మసంన్యాసాత్కర్మయోగో విశిష్యతే॥5.2

జ్ఞేయః స నిత్యసంన్యాసీ యో న ద్వేష్టి న కాంక్షతి।

నిర్ద్వంద్వో హి మహాబాహో సుఖం బంధాత్ప్రముచ్యతే॥5.3

సాంఖ్యయోగౌ పృథగ్బాలాః ప్రవదంతి న పండితాః।

ఏకమప్యాస్థితః సమ్యగుభయోర్విందతే ఫలమ్॥5.4

కర్మ సన్యాస (పనులను త్యజించుట) మార్గము మరియు కర్మ యోగ (భక్తితో పనిచేయుట) మార్గము రెండూ సర్వోన్నత లక్ష్యం వైపు దారి తీస్తాయి. కానీ, కర్మ యోగము అనేది కర్మ సన్యాసము కంటే శ్రేష్ఠమైనది. (2)

ఈ శ్లోకంలో, శ్రీ కృష్ణుడు కర్మ సన్యాసమును మరియు కర్మ యోగమును పోల్చి చూపిస్తున్నాడు. ఇది చాలా నిగూఢమైన/గంభీరమైన శ్లోకం. కాబట్టి ప్రతి పదాన్ని జాగ్రత్తగా చూస్తూ అర్థం చేసుకుందాం.

ఒక కర్మ యోగి, ఆధ్యాత్మిక, సామాజిక ధర్మాలని రెంటినీ అనుసరిస్తాడు. మనస్సుని భగవంతుని యందే నిలిపి, కేవలం శరీరంతో సామాజిక ధర్మాలు పాటింపబడతాయి.

ఎల్లప్పుడూ నీ యొక్క అన్ని పనులను, గురువు మరియు భగవంతుడు గమనిస్తున్నారని భావించాలి. అప్పుడు కర్మలను మనము భగవదర్పణంగా చేస్తూ వాటిని అత్యుత్తమముగా నిర్వహిస్తాము. ఇదే కర్మ యోగ సాధన. దీనితో మనల్ని మనం క్రమక్రమముగా శారీరక దృక్పథం నుండి ఆధ్యాత్మిక దృక్పథం వైపు ఉద్ధరించుకోవచ్చు.

కర్మ సన్యాసము అనేది శారీరక దృక్పథానికి అతీతంగా వెళ్ళిన ఉన్నత స్థాయి జీవుల కోసము. పూర్తి స్థాయిలో భగవత్ భావనలో ఐక్యమగుట వలన, సామాజిక బాధ్యతలను త్యజించి, సంపూర్ణంగా ఆధ్యాత్మిక విధులనే (భగవత్ సేవ) నిర్వర్తించే మనిషి కర్మ సన్యాసి. శ్రీ రామచంద్రుడు లక్ష్మణుడిని ప్రాపంచిక విధులను నిర్వర్తించమన్నప్పుడు, ఈ కర్మ సన్యాస భావము లక్ష్మణుడిచే చక్కగా వ్యక్తపరచబడింది:

మోరె సబఇ ఏక తుమ్హ స్వామీ, దీనబంధు ఉర అంతరయామీ॥

(రామచరితమానసం)

లక్ష్మణుడు రామునితో అన్నాడు, “నీవే నా స్వామివి, తండ్రివి, తల్లివి, స్నేహితునివి, మరియు నా సర్వస్వమూ నీవే. నీ పట్ల ఉన్న ధర్మాన్నే నేను శాయాశక్తులా నిర్వర్తిస్తాను. కాబట్టి దయచేసి నా శారీరక ధర్మాల్ని నాకు చెప్పవద్దు.”

కర్మ సన్యాసం అభ్యాసం చేసే వారు తమని తాము శరీరము అనుకోరు. తత్ఫలితంగా వారు తమ శారీరక ధర్మాల్ని నిర్వర్తించే అవసరం లేదు అని భావిస్తారు. ఇటువంటి కర్మ సన్యాసులు తమ పూర్తి సమయాన్ని ఆధ్యాత్మికత కోసమే కేటాయిస్తారు. అదే సమయంలో, కర్మ యోగులు తమకున్న సమయాన్ని ప్రాపంచిక విధులకు, ఆధ్యాత్మిక విధులకు మధ్య విభజించాల్సి ఉంటుంది. అందుకే కర్మ సన్యాసులు భగవంతుని దిశగా వేగంగా వెళ్ళగలుగుతారు, కానీ కర్మ యోగులు సామాజిక విధుల భారంతో నెమ్మదిగా సాగుతారు.

కానీ, ఈ శ్లోకంలో, శ్రీ కృష్ణుడు కర్మ సన్యాసం కంటే, కర్మ యోగాన్నే ప్రశంసిస్తున్నాడు. అర్జునుడికి దానినే అనుసరించమని సిఫారసు చేస్తున్నాడు. ఎందుకంటే కర్మ సన్యాసులు ఒక ప్రమాదంలో చిక్కుకోవచ్చు. ఒకవేళ తమ కర్తవ్యములను త్యజించిన పిదప తమ మనస్సుని భగవంతుని యందే నిమగ్నం చేయలేకపోతే వారు అటూ ఇటూ కాకుండా పోతారు.

భారతదేశంలో, ఇప్పటి కాలంలో ఇటువంటి, ఎన్నోవేల మంది సాధువులు, తమకు వైరాగ్యం కలిగింది అనుకుంటూ, ప్రపంచాన్ని త్యజించారు, కానీ వారి మనస్సు భగవంతుని పట్ల పూర్తిగా లగ్నం కాలేదు. దీని వలన వారు ఆధ్యాత్మిక పథంలో దివ్య ఆనందాన్ని అనుభవించలేకపోయారు. కాబట్టి, ఏదో బైరాగులు ధరించే కాషాయి వస్త్రాలు ధరించినా, గంజాయి పీల్చటం వంటి అత్యంత పాపభూయిష్ట పనులు చేస్తుంటారు. కేవలం అజ్ఞానులు మాత్రమే తమ సోమరిపోతుతనాన్ని, వైరాగ్యమని తప్పుగా అర్థం చేసుకుంటారు.

మరో పక్క, కర్మ యోగులు, ప్రాపంచక విధులు మరియు ఆధ్యాత్మిక విధులను రెండూ చేస్తుంటారు. కాబట్టి ఒకవేళ వారి మనస్సు ఆధ్యాత్మికత నుండి పక్కకి తప్పితే, కనీసం వారి వృత్తి/పని మీద ఆధారపడవచ్చు. ఈ విధంగా కర్మ యోగము అనేది అత్యధిక జనులకు సురక్షితమైన మార్గము. అదే సమయంలో, సమర్థుడైన గురువు గారి పర్యవేక్షణ లోనే కర్మ సన్యాస మార్గమును అవలంబించాలి.

దేనినీ ద్వేషింపక, దేనినీ ఆశించక ఉన్న కర్మ యోగులను నిత్య సన్యాసులుగా తెలుసుకొనవలెను. అన్ని రకాల ద్వంద్వములకు అతీతంగా ఉండి, వారు భౌతిక బంధాల నుండి సునాయాసముగా విముక్తులౌతారు. (3)

బాహ్యంగా ప్రాపంచిక విధులు నిర్వర్తిస్తూనే, కర్మ యోగులు, అంతర్గతంగా అనాసక్తత/వైరాగ్యాన్ని అభ్యాసము చేస్తుంటారు. అనుకూల, ప్రతికూల ఫలితాలని రెంటినీ సమదృష్టితో, ఈశ్వర అనుగ్రహంగా స్వీకరిస్తారు. భగవంతుడు ఈ ప్రపంచాన్ని ఎంత అద్భుతంగా రచించాడంటే అది మన క్రమానుసార ఉన్నతి కొరకు సంతోషాన్ని, దుఃఖాన్ని అనుభవింప చేస్తుంటుంది. మనం సాధారణ జీవితాన్ని గడుపుతూ మన దరికి వచ్చే దేనినైనా సహిస్తూ, సంతోషంగా మన ధర్మం మనం చేస్తూ ఉంటే ఈ ప్రపంచం సహజంగానే క్రమక్రమంగా మనల్ని ఆధ్యాత్మిక పురోగతి వైపు తీసుకువెళ్తుంది.

దీనిని మరింత విశదీకరించేందుకు పెద్దలు ఒక కథ చెప్తారు. బాగుంది కనుక మనమూ అదేమిటో చూద్దాము.

ఒకప్పుడు ఒక కొయ్య ముక్క ఉండేది. అది ఒక కొయ్యబొమ్మలు చేసే శిల్పి దగ్గరికి వెళ్లి, “నన్ను దయచేసి అందంగా చేయవా?” అని అడిగింది.

శిల్పి అన్నాడు, “నేను ఆ పనికి సిద్ధంగా ఉన్నాను. కానీ, నీవు దానికి సిద్ధమేనా?”

ఆ చెక్క అన్నది, “అవును, నేను కూడా సిద్ధమే.”

ఆ శిల్పి తన పనిముట్లు తీసుకుని దానిని చెక్కటం మొదలుపెట్టాడు. ఈ కొయ్య “అయ్యో, ఏం చేస్తున్నావు? దయచేసి ఆపు, చాలా నొప్పిగా ఉంది’ అని అరిచింది.

అప్పుడు ఆ శిల్పి తెలివిగా అన్నాడు, “నీవు అందంగా అవ్వాలనుకుంటే, నీవు బాధని సహించాలి.”

“సరే”, అన్నది కొయ్య. “అయితే చెక్కండి, కానీ దయచేసి కాస్త నెమ్మదిగా, సున్నితంగా చేయండి.”

ఆ శిల్పి తన పని మళ్ళీ ప్రారంభించాడు. ఈ కొయ్య అరుస్తూనే ఉంది, “ఇక ఈ రోజుకు చాలు. మరిక సహించలేను. దయచేసి మళ్ళీ రేపు తిరిగి ప్రారంభించండి,” అని.

ఆ శిల్పి తన పని యందే శ్రద్ధతో ముందుకెళ్ళాడు, మరియు కొద్ది రోజుల్లోనే ఆ కొయ్య, గుడిలో ఉంచతగిన, ఒక అందమైన విగ్రహంగా తయారయ్యింది.

ఇదే విధముగా, అనంతమైన జన్మలలో ప్రపంచంతో మమకారం వలన మన హృదయములు మొరటుగా, మలినముతో ఉన్నాయి. మనం అంతర్గత సౌందర్యంతో ఉండాలంటే మనం బాధని సహించి, ఈ ప్రపంచాన్ని మనలని పరిశుద్ధం చేసే తన పనిని చేసుకోనివ్వాలి. కాబట్టి, కర్మ యోగులు భక్తితో పని చేస్తూ, ఫలితముల పట్ల సమదృష్టితో ఉంటారు, మరియు భగవంతుని యందే తమ మనస్సుని లగ్నం చేయటానికి అభ్యాసం చేస్తుంటారు.

అజ్ఞానులు మాత్రమే సాంఖ్యము (కర్మలను త్యజించుట లేదా కర్మ సన్యాసము), కర్మ యోగము (భక్తితో పని చేయటము) భిన్నమైనవి అని చెప్తారు. ఈ రెంటిలో ఏ ఒక్క మార్గమును అవలంబించినా ఈ రెండింటి ఫలమునూ పొందవచ్చు అని యదార్థముగా తెలిసినవారు చెప్తారు. (4)

ఇక్కడ, శ్రీ కృష్ణుడు, ‘సాంఖ్య’ అన్న పదాన్ని కర్మ సన్యాసమును సూచించటానికి వాడుతున్నాడు, అంటే జ్ఞానమును పెంపొందించుకొని కర్మలను త్యజించటం అన్నమాట. సన్యాసము అనేది రెండు రకాలుగా ఉంటుంది అని ఇక్కడ అర్థం చేసుకోవటం చాలా ముఖ్యం, అవి: ఫాల్గు వైరాగ్యము, యుక్త వైరాగ్యము.

ఈ ప్రపంచాన్ని భారమైనదిగా తలచి, జనులు, కష్టాలను, బాధ్యతలను వదిలించుకోవటం కోసం కోసము దానిని త్యజించటాన్ని ఫాల్గు వైరాగ్యం అంటారు. ఇటువంటి ఫాల్గు వైరాగ్యం, పలాయనవాద దృక్పథంలో ఉన్నది. అస్థిరమైనది. ఇటువంటి వారి సన్యాసం కష్టాలు ఎదురైనప్పుడు పారిపోయే మనస్తత్వంతో కూడి ఉంటుంది. ఆధ్యాత్మిక పథంలో వీరికి కష్టాలు ఎదురైనప్పుడు, దాన్ని కూడా మరల వదిలేసి తిరిగి ప్రాపంచిక జీవితం వైపు పరుగు పెట్టడానికి ఆశిస్తారు.

యుక్త వైరాగ్యంలో, జనులు ఈ ప్రపంచాన్నంతా భగవంతుని శక్తిగా చూస్తారు. వారికి ఉన్న దానిని వారికి చెందినదిగా పరిగణించరు. తమ విలాసం కోసం అనుభవించాలని ప్రయత్నించరు.

బదులుగా, దేవుడు తమకు ఇచ్చిన దానితో ఆ భగవంతుని సేవ చేయటానికే ప్రయత్నిస్తారు. యుక్త వైరాగ్యము స్థిరమైనది. కష్టాలకు చలించనిది.

కర్మ యోగులు బాహ్యంగా తమ విధులను నిర్వర్తిస్తూనే, యుక్త వైరాగ్య భావాలు (స్థిరమైన వైరాగ్యం) పెంపొందించుకుంటారు. తమని తాము సేవకులగా, భగవంతుడిని భోక్తగా పరిగణిస్తారు. అందుకే ప్రతీదీ భగవత్ ప్రీతి కోసమే చేస్తున్నామనే భావనలో స్థితులౌతారు.

ఈ విధంగా, వారి అంతర్గత స్థితి ఎల్లప్పుడూ భగవత్ ధ్యాసలో ఉండే కర్మ సన్యాసుల స్థితితో సమానంగా ఉంటుంది. బాహ్యంగా వారు ప్రాపంచిక వియయాసక్తులుగా అగుపించినా అంతర్గతంగా నిజ సన్యాసులకు ఏమాత్రం తీసిపోరు.

పురాణములు మరియు ఇతిహాసములు భారత చరిత్రలలో మహోన్నతమైన రాజుల గురించి చెపుతూ, బాహ్యంగా వారు రాజ ధర్మాలను నిక్కచ్చిగా నిర్వర్తిస్తూనే రాజ విలాసాలలో నివసిస్తున్నా, వారు మానసికంగా పూర్తిగా భగవత్ భావన లోనే స్థితులై ఉన్నారని పేర్కొన్నాయి. ప్రహ్లాదుడు, జనకుడు, ధ్రువుడు, అంబరీషుడు, పృథువు, విభీషణుడు, యుధిష్ఠిరుడు మొదలగువారంతా అత్యుత్తమ కర్మ యోగులే. శ్రీమద్భాగవతం ఇలా పేర్కొంటున్నది:

గృహీత్వాపీంద్రియైరర్థాన్ యో న ద్వేష్టి న హృష్యతి

విష్ణోర్మాయామిదం పశ్యన్ స వై భాగవతోత్తమః (వ్యాస 11.2.48)

ఇంద్రియ వస్తు విషయములను, వాటి కోసం ప్రాకులాడకుండా వాటి నుండి పారిపోకుండా, భగవత్ దృక్పథంతో, సమస్తము భగవంతుని శక్తి స్వరూపమే, అన్ని ఆయన సేవకే, అన్న దృక్పథంలో స్వీకరించే వాడు అత్యున్నత భక్తుడు. ఈ విధంగా, కర్మ యోగికి, కర్మ సన్యాసికి మధ్య, నిజమైన జ్ఞానికి, తేడా ఏమీ కనపడదు. వీటిలో ఏ ఒక్కటి పాటించినా, ఈ రెంటి యొక్క ఫలితములు లభించును.

యత్సాంఖ్యైః ప్రాప్యతే స్థానం తద్యోగైరపి గమ్యతే।

ఏకం సాఖ్యం చ యోగం చ యః పశ్యతి స పశ్యతి॥5.5

కర్మ సన్యాసము ద్వారా పొందగలిగే అత్యున్నత స్థితిని భక్తితో కర్మలను ఆచరించటం ద్వారా కూడా పొందవచ్చు. కాబట్టి, కర్మ సన్యాసము మరియు కర్మ యోగము ఒక్కటే అని చూసినవాడే నిజముగా ఉన్నదున్నట్టుగా చూసినట్టు.

ఈ కారణంగానే శ్రీకృష్ణ భగవానుడు గోకుల వాసులను ఇంద్రయాగం చేయనవసరం లేదని చెప్పాడు.

అద్వైత వ్యాఖ్య ప్రకారం కృష్ణ అంటే సచ్చితానంద స్వరూపుడు అని.

ఆ సత్ చిత్ ఆనందుడు ఎవరు? భగవానుడు కాక?

(సశేషం)

తుర్లపాటి జీవన సాఫల్య యాత్ర-35

1

[తుర్లపాటి నాగభూషణ రావు గారి ‘తుర్లపాటి జీవన సాఫల్య యాత్ర’ అనే రచనని పాఠకులకు అందిస్తున్నాము.]

రంగుల వలయం:

[dropcap]జీ[/dropcap]వితం ఒక రకంగా చూస్తే చాలా స్వల్పంగా అనిపిస్తుంది. మరో రకంగా చూస్తే ఓ సాగరంలాగా విశాలంగా ఉంటూనే ఎంతో లోతైనదిగా కనబడుతుంటుంది. జీవితంలో గెలుపు ఓటమిలు ఈ సమాజంలో మనిషి యొక్క స్థాయిని నిర్దేశిస్తుంటాయి. కేవలం తెలివితేటలు మాత్రమే ఎల్లవేళలా అక్కరకు రావు. అలాగే అదృష్టం కూడా. మనమెక్కిన జీవన నౌక సాఫీగా సాగుతున్నంత కాలం జీవితం యొక్క విలువ తెలియదు. అలాంటి వ్యక్తులకు ‘జీవన పోరాటం’ అన్న పదాన్ని సరిగా అర్థం చేసుకోలేరు. నా జీవితంలో ఆటుపోట్లు ఎక్కువగానే ఉన్నాయి. అనుకోని సమస్యల వలయాలు చుట్టుముట్టేవి. మనకు ఏమాత్రం సంబంధం లేని వ్యక్తుల వల్ల కష్టాలు కడగల్లు తప్పలేదు. అడుగడుగునా జీవన పోరాటంతోనే కాలం దొర్లిపోయింది. ‘నా’ అనుకున్న వాళ్లే అన్యాయాలు చేయడం నన్ను ఎంతో బాధించింది. ఒక దశలో స్నేహితులు, బంధువులు దూరం అయ్యారన్న భావన కలిగేది. అసలు ఈ సమాజంలో నేను ఒంటరినేమో.. భగవంతుడు నాకు ప్రసాదించిన ఈ జన్మకు సార్థకత ఏమిటి? చాలా మందిలా నేను ఎందుకని జీవనయాత్రను సాఫీగా సాగించలేకపోతున్నాను. ఎక్కడుంది లోపం..? దీనికి పరిష్కారం ఏమిటి?

పీడకల – వాస్తవం:

నేను కాలేజీలో చదువుతున్న రోజుల్లో అప్పుడప్పుడు ఓ కల వస్తుండేది. అది వచ్చినప్పుడల్లా ముచ్చెమటలు పట్టేవి. హఠాత్తుగా ఉలికిపాటుతో నిద్రమెలుకువ వచ్చేది. ఆ కలలో దయ్యాలు రాలేదు. భూతాలు అంతకన్నా భయపెట్టలేదు. మరి ఆ కల ఏమిటి??

అది ఒక నిర్జన ప్రాంతం. దగ్గర్లోనే ఎత్తైన కొండ ఉంది. అది పైకి ఎక్కాలి. తప్పదు. మెట్ల దారిలోనే పైకి ఎక్కాలి. ఏదో తెలియని మొండి ధైర్యం. ఎవ్వరూ తోడు రావడం లేదు. వస్తామన్న వారు కనుచూపు మేరలో లేరు. నా అనుకున్న వాళ్ల ఆనవాలు లేనేలేదు. మరి ఈ ఒంటరి ప్రయాణం చేయలగలనా..? ఏమో..

మెట్లు ఎక్కడం మొదలుపెట్టాను. ఏ మాత్రం ఆలస్యం చేయకూడదు. చాలా తొందరగా ఎక్కేయాలట. అలా అని ఎవరు ఆదేశించారో కలలో స్పష్టత లేదు. ఆదేశాన్ని పాటించాలి. వడివడిగా మెట్లు ఎక్కుతున్నాను. మెట్లు ఎక్కుతుండగానే ఆకాశం కారు మేఘాలతో నల్లబడింది. ఉన్నట్టుండి ఉరుములు, మెరుపులు, జోరు వాన.. ఒక్కసారిగా భయం ఆవహించింది. కొండ పైకి చేరగలనా? అసలు నాకు అండగా నిలిచేవాళ్లు ఏరీ? కనుచూపు మేరలో కనిపించరేం!! ఎడతెగని ఆలోచనలు. అంతలో కాలు జారింది. వర్షానికి మెట్లు బాగా జారుడుగా మారినట్లున్నాయి. దీంతో కాలు పట్టుతప్పింది. ఉన్నట్లుండి నాలుగు మెట్లు క్రిందకు జారిపోయాను. ఓపిక తెచ్చుకుని లేచి ఎక్కసాగాను. కానీ ఓ పదిమెట్లు ఎక్కేసరికి మళ్లీ క్రిందకు.. ఈ సారి పెద్ద ఆఘాతంలో పడిపోయినట్లున్నాను. అంతే చమటలు పట్టేశాయి. భయంతో ఉలిక్కిపడి లేచాను. మంచం అంచులో ఉన్న నేను ఏ క్షణంలోనైనా పడిపోవడానికి సిద్ధంగా ఉన్నాను. ఇదంతా కల అని తెలుసుకుని శరీరం, మనసు సర్దుకోవడానికి ఓ పావుగంట పట్టింది.

కలల లోకంలో..:

అసలు, కలలు ఎందుకు వస్తాయో ఆ రోజుల్లో తెలియలేదు. ఆ తర్వాత కొన్ని పుస్తకాలు చదివినప్పుడు కలలు ఎందుకు వస్తాయో అర్థమైంది. పైన చెప్పిన ఈ కల రావడానికి ప్రధాన కారణం – అభద్రతా భావం. ఇది ఏ రూపంలోనైనా రావచ్చు. మనం చేస్తున్న ఉద్యోగం, మన సంసారం, ఆర్థిక సమస్యలు, మన చుట్టూ ఉన్న వ్యక్తుల విచిత్ర పోకడలు.. ఇలా అనేక కారణాల వల్ల మెట్ల మీద నుంచి జారిపడిపోతున్నట్లుగానో, మేడమీద నుంచి జారి పడిపోతున్నట్లుగానో కలలు వస్తాయట. ఒక్కోసారి మనం ఎక్కాల్సిన మెట్లు మధ్యలోనే కనబడకుండా పోతాయి. పైకి ఎక్కలేము, అలాగాని క్రిందకూ దిగలేము. ఇదో విచిత్ర పరిస్థితి. కలలో ఇలాంటి దృశ్యాలు ఎవరో మహా రచయిత స్క్రిప్ట్ రాసినట్లుగా బలంగా కనిపిస్తాయి. కొన్నిటికి లాజిక్ ఉంటుంది. మరికొన్నిటిని మ్యాజిక్కే అనుకోవాలి. కలలో వచ్చే కథను సిద్దం చేసి, నేర్పుగా దృశ్య రూపంలోకి మలచిన ఆ మహా దర్శకుడు ఎవరు ? అతగాడు మరెవరో కాదు మన మెదడే. టివీ5లో పనిచేస్తున్నప్పుడు ‘కలల లోకంలో..’ అన్న టాపిక్ మీద ఓ ప్రత్యేక కార్యక్రమం రూపొందించాను. దీని కోసం స్టడీ చేస్తున్నప్పుడు ఇలాంటివే ఎన్నో ఆసక్తికరమైన విషయాలు తెలుసుకోగలిగాను.

ఏదీ భద్రత?

అభద్రతా భావం తొలగాలంటే ఏం చేయాలి? జీవనపోరాటంలో గెలవాలి. పట్టుదల ఉండి, అందుకు తగ్గట్టుగా నూతన మార్గాలను అన్వేషించుకుని ముందుకు సాగాలి. జీవితం చాలా చిత్రమైనది. కొందరికి వడ్డించిన విస్తరి. మరికొందరికి దినదిన గండం. ఉద్యోగ వేటలోనే అనేక అవస్థలు పడ్డ నేను చివరకు జర్నలిస్ట్‌గా స్థిరపడ్డాను. నిజం చెప్పాలంటే ‘స్థిరపడ్డాను’ అన్న మాట తప్పేమో. ఎందుకంటే, జర్నలిజం అన్నది నిత్య సవాళ్లతో కూడిన వృత్తి. జర్నలిస్టు అంటే అసలు ఉద్యోగం కాదు. కేవలం జీతం రాళ్ల కోసం ఈ మార్గాన్ని ఎంచుకుంటే నిజమైన జర్నలిస్ట్ కాలేడు. నేను ఈనాడులో పనిచేస్తున్నప్పుడే సవాళ్లు ఎదుర్కున్నాను. ‘ఎమ్మెస్సీ చేసిన వాళ్లు జర్నలిజం లోకి ఎందుకు వస్తారయ్యా, పేపర్‌ని భ్రష్టు పట్టించడానికి కంకణం కట్టుకున్నారా..’ అంటూ పై అధికారి ఒకరు గర్జించారు. నిజానికి నాతో పాటు చేరిన వారిలో చాలా మందికి ఆ వృత్తి కొత్త. పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేషన్ కంప్లీట్ చేసి ఇదేదో గౌరవప్రదమైన వృత్తి అని ప్రవేశించిన వారే ఎక్కువ. నాలుగు ఆర్టికల్స్ వ్రాసేసి అచ్చులో చూసుకుని గొప్ప జర్నలిస్ట్ అయిపోయామనుకునే అమాయకపు బ్యాచ్. నేర్పుగా నేర్పాల్సిన చోట ఈటెలు, బాణాలు విసిరే మనస్తత్వం ఉన్న పై అధికారులు దాదాపు అన్ని సంస్థల్లోనూ ఉంటారు. ఇలాంటి వారి వల్ల మన మనసు అనేక సార్లు గాయపడవచ్చు. రిజిగ్నేషన్ లెటర్ జేబులో ఉంచుకుని తిరిగిన రోజులూ ఉన్నాయి. ఇలాంటి వారి వల్ల కన్న కలలు చెదిరిపోతున్నాయన్న భావన కలిగేది. కలలో చూసినట్లు జారుడు మెట్ల మీద నుంచి జారిపడిపోతున్నట్లు అనిపించేది. అయితే, ఓటమిని ఒప్పుకోకూడదు. ఏ జర్నలిజంలో పనికి రావని అన్నారో, అదే జర్నలిజంలో ఎదగాలి.. ఎంతగా అంటే, కలలో కనిపించిన ఆ కొండ శిఖరం ఎక్కి విజయ కేతనం ఎగురవేయగలిగేటంతగా. ఎస్.. ఆత్మబలం పెంచుకోవాలి. తెలివితేటలు ఉన్నాయి. రాణించాలన్న పట్టుదల వీక్‌గా ఉంది. లక్ష్యాన్ని చేరేదాకా విశ్రమించకూడదు. ఈ సంకల్ప బలమే నన్ను ఈ రోజున జర్నలిస్ట్‌గా నిలబెట్టింది. ఎన్నో జాతీయ అంతర్జాతీయ అవార్డులు ప్రశంసలు వచ్చేలా చేసింది.

దారి చూపిన ‘గీత’:

జీవితంలో మనం నడిచే దారి మూసుకుపోతున్న భావన కలగగానే మరో దారి వెతుక్కోవాలి. ఇందుకోసం నలుమూలలా వెతకాలి.

నీరు లేని ఎడారిలోనైనా కన్నీరు తాగి బతుకుతూ లక్ష్యాన్ని చేరుకోవాలి. ఈ సమాజ స్వరూపం చాలా చిత్రమైనది. నేను ఈనాడు జాబ్ నుంచి తప్పుకుని మరో దారి చూసుకున్నప్పుడు మా బంధువుల్లో ఒకరు – వీడెక్కడా నిలకడగా జాబ్ చేయలేడు – అంటూ నాకు వినిపించేలాగానే కామెంట్ చేశాడు. ఇలాంటి సూటిపోటి మాటల గారడీ మనమీద పనిచేస్తుంటుంది. ఒక రకమైన భ్రాంతిలోకి వెళ్ళిపోతాము. నిజంగానే మనం ఏ ఉద్యోగానికీ సరిపోమా, జీవితంలో ఎదగలేమా? అన్న నిరాశ, నిస్పృహలు అలుముకుంటాయి. అలాంటప్పుడే నాకు ఎవ్వరు తోడుగా నిలవకపోయినా ‘భగవద్గీత’ నిలిచింది. నేను ఉన్నాను. నేను అందిస్తున్న శ్లోకాలు చదువు, నీ సమస్యకు పరిష్కారం తప్పక లభిస్తుందని గీతాచార్యులు చెప్పినట్లు నాకు అనిపించేది. ఇప్పటికీ అంతే.. ఏదైనా జఠిలమైన సమస్య తలెత్తితే, భగవద్గీత చదువుతుంటే ఉన్నట్లుండి ఆకాశంలోని మెరుపు మెరిసినట్లు, ఆ వెలుగులో కొత్త దారి కనబడినట్లు అనిపించేది. ఒక శక్తి మనల్ని నడిపిస్తున్నది. ఆ శక్తినే దేవుడని అంటాము. లేదా సైన్స్ చెబుతున్న శక్తి కావచ్చు. ఏమైనా అనుకోండి, మన జీవితాలను శాసించేది ఆ శక్తే. అంతే కానీ ఈ సమాజం కాదు, నీవు భయపడుతున్నట్లు ఈ శత్రు మూకలు అంతకన్నా కావు. మంచి ప్రక్కన చెడు ఉంటుంది. రెంటినీ సృష్టించేది, నడిపించేది ఆ శక్తే.

శక్తి యొక్క స్వరూపాన్ని తెలుసుకోవాలి. అప్పుడు అది నీకు చక్కటి మార్గాన్ని నిర్దేశిస్తుంది. ఈ నమ్మకం నాకు బలాన్ని ఇచ్చింది. జీవనపోరాటంలో వెనక్కి తగ్గకూడదు. అలా తగ్గామో నిన్ను విమర్శించేవారూ, ఎగతాళి చేసేవారూ విరుచుకుపడతారు. నీకు నీవే గురువు. నీవే శిష్యుడివి. నీవే దేవుడివి.. నీవే భక్తుడివి. ఈ తరహా ద్విపాత్రాభినయనం సాధన చేయాలి. అప్పుడే సాంత్వన చిక్కుతుంది. మనసు తేలిక పడగానే పరిష్కారమార్గం కళ్ల ముందు కనబడుతుంది. ‘ఈనాడు’ వదలగానే నాకు ‘ఆంధ్రప్రభ’ ద్వారాలు తెరుచుకున్నాయి. అక్కడ ప్రయాణం సాఫీగా సాగుతున్నప్పుడు ఓ దశలో అభద్రతా భావం పొడచూపసాగింది. ఆంధ్రప్రభ ఎన్నాళ్లు ఉంటుందన్న సందేహం వచ్చింది. ఒక మార్గంలో అందునా సులువైన మార్గంలో ప్రయాణం సాగుతున్నప్పుడు ఇతర దారులు మనకు కనబడవు. ఒక వేళ కనిపించినా పట్టించుకోము. ఇక్కడా అదే జరిగింది. ఈలోగా వయసు పైబడుతున్నది. సంసార బాధ్యతలు పెరగసాగాయి. బాచిలర్‌గా ఉన్నప్పుడిలా ఇప్పుడు కొత్త దారులను తేలిగ్గా తొక్కలేను. ఆచి తూచి అడుగు వేయాలి.

సమ్మె సైరన్:

ఒక సారి విజయవాడ ఆంధ్రప్రభ సిబ్బంది సమ్మెకు దిగింది. ఆ సమ్మె సుదీర్ఘ కాలం నడిచింది. ప్రారంభంలో ఉన్న పట్టుదల సడలిపోసాగింది. చాలా మంది ఉద్యోగుల జీవితాలు రోడ్డున పడే స్థితి వచ్చింది. ఆ సమయంలో అభద్రతా భావం మరీ ఎక్కువైంది. దాదాపు రెండు నెలల సమ్మె తర్వాత పరిస్థితి చక్కబడింది. జీవితాలు మళ్ళీ గాడిలో పడ్డాయి. ఆంధ్రప్రభలోని నా కెరీర్‌లో కష్టాల కంటే ఆనందాలే ఎక్కువ. అందుకే ఇప్పటికీ ఈ సంస్థ అంటే నాకు బోలెడు ఇష్టం. ఇక్కడే అందర్నీ కలుపుకుపోయే తత్వం అలవడింది. ఉగాది వేడుకల పుణ్యమా అని అందరం కలిసిపోయే వాళ్లం. మా మధ్య స్నేహం ఇప్పటికీ అలాగే ఉండటానికి ఈ సాంస్కృతిక బంధమే ప్రధాన కారణం.

ఆంధ్రప్రభ యాజమాన్యం ఉన్నట్లుండి మారింది. కొత్త ప్రపంచంలోకి అడుగుపెట్టినట్లయింది. అప్పటి వరకు ఆశ్రయం ఇచ్చిన చెట్టు కూలిపోగానే ఎక్కడి పక్షులు అక్కడ ఎగిరిపోయాయి. ఎవరి అదృష్టం వారు చూసుకుంటూ కొత్త దారులు వెతుకున్నారు. నేను కొత్త యాజమన్యం క్రింద కొంత కాలం పనిచేశాక – ఒక వెబ్ సైట్‌కి మారాను.

మారిన ‘రంగు’:

ప్రింట్ మీడియా నుంచి వెబ్ మీడియాకు రావడంతో రంగుల వలయంలో మరో రంగు ప్రత్యేకతను సంతరించుకున్నట్లు అనిపించింది. తెలుగువన్ డాట్ కామ్ అనే వెబ్ సైట్ యాజమాన్యం వారు నన్ను న్యూస్ ఎడిటర్‌గా తీసుకున్నారు. అక్కడ ఉన్నప్పుడే రికార్డ్ చేసిన తెలుగు వార్తలను ప్రతి రోజూ వెబ్‌లో ఉంచేవాళ్లం. ఇదో ఛాలెంజ్. వార్తలు చదవడం కోసం కాజువల్ న్యూస్ రీడర్లను తీసుకున్నాము. వార్తలు ఈజీగా చదవడానికి ప్రాంప్టర్లు లేవు. అందుకని ఏ-4 సైజు పేపర్ మీద పెద్ద సైజులో వార్తను ముద్రించి ఆ పేపర్లను న్యూస్ రీడర్ ఎదురుగా నిలబడి చేతుల్లో ఆ వార్త ఉన్న షీట్ ని పట్టుకుని నిలబడే వాళ్లం. అలా ఒక్కో వార్త చదివిస్తూ రీడీంగ్ పార్ట్ పూర్తి చేసేవాళ్లం. ముఖ్యమైన వార్తలకు సంబంధించిన బైట్స్, క్లిప్పింగ్స్ వంటివి యాడ్ చేస్తూ ఎడిటింగ్ చేయించి మొత్తం బులిటెన్‌ను వెబ్‌లో పెట్టేవాళ్లం. ఈ ప్రయోగం సక్సెస్ అయింది. మధ్యమధ్యలో ఇంటర్వ్యూలు, ప్రసంగాలు పోస్ట్ చేసేవాళ్ళం. అలా వెబ్ లో పనిచేస్తున్నప్పుడే టివీ ఛానెల్‌లో పనికి సంబంధించిన ప్రాక్టీస్ వచ్చేసిందన్న మాట. తర్వాత నడచి దారిని అలా సిద్ధం చేసుకోగలిగాను.

టీవీతో ప్రయోగాలు:

టివీ మీడియాలో చేరాను. టివీ5 యాజమాన్యం చక్కటి స్వేచ్ఛ ఇచ్చింది. ప్రయోగాత్మక కార్యక్రమాలను అందించగలిగాను. ఈ మధ్యలోనే రేడియో రూపకానికి జాతీయ ప్రతిభా పురస్కారం వచ్చింది. రేడియోలోని వార్తా విభాగంలో పనిచేయడం, రూపకాలు, నాటికలు వ్రాయడం – ఇదంతా మరో రంగుల వలయం.

టివీ5లో పని చేస్తున్నప్పుడు రెండు చక్కటి అవకాశాలొచ్చాయి. నేను వ్రాసిన ‘నిప్పు రవ్వ’ డాక్యుమెంటరీకి ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ వారి బంగారు నంది అవార్డు దక్కింది. 2009లో టివీ-5 – డైలీమిర్రర్ కార్యక్రమం కోసం రోజూ ఓ అరగంట కార్యక్రమాలను రూపొందించాల్సి వచ్చేది. పగలు ఏ పదకొండు గంటలకో ఆఫీస్‌కు వెళ్ళేవాడిని. మధ్యాహ్నం వేళకు టాపిక్ డిసైడ్ చేసుకుని స్క్రిప్ట్ పని మొదలుపెట్టేవాడ్ని. డైలీమిర్రర్‌కు అప్పటికే మంచి పేరు వచ్చింది. దీంతో బాధ్యత మరింత పెరిగింది. సమకాలీన అంశాలు, ప్రత్యేక విజ్ఞాన అంశాలతో ముడిపెడుతూ డైలీమిర్రర్ కార్యక్రమాల రూపకల్పన సాగుతుండేది. డైలీమిర్రర్ కోసం తయారు చేసిన ఎపిసోడ్ – నిప్పురవ్వ. నిజానికి ఇది వ్రాస్తున్నప్పుడు దీనికి నంది అవార్డు వస్తుందని మేమెవరమూ ఊహించలేదు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నుంచి ఎంట్రీలు పంపమన్నప్పుడు నేను ఈ ఎపిసోడ్ పంపమని సజెస్ట్ చేశాను. నిప్పురవ్వ డాక్యుమెంటరీ 2009 జులై 22వ తేదీన రాత్రి 8 గంటలకు టెలికాస్ట్ చేశాము. బంగారు నందికి ఈ డాక్యుమెంటరీ ఎంపిక కావడానికి అందులోని సామాజిక, ఆరోగ్య, ఆర్థిక అంశాలతో ముడిపడిన సబ్జెక్ట్ ప్రధాన కారణంగా నిలిచింది.

నిప్పు రవ్వ – సారాంశం:

సింగరేణి ఓపెన్ కాస్ట్ బాధితుల కన్నీళ్ల నుంచి పుట్టినదే నిప్పురవ్వ. ఒకరిది వ్యాపారం, మరొకరిది జీవనం. ఒకరివి లాభాలు, మరొకరివి కన్నీళ్లు, కష్టాలు. ఓపెన్ కాస్ట్ మైన్స్ రాకముందు ఆ ఊర్లు కళకళలాడుతుండేవి. మరి ఇప్పుడో అవి పేరుకే పల్లెలు, జీవకళ లేదు. ఊర్లను స్వాధీనం చేసుకుని బ్లాస్టింగ్ మొదలుపెట్టిన నాటి నుంచి అక్కడి పల్లెవాసుల గుండెలు బద్దలవుతున్నాయి. దీంతో జీవం లేని ఊర్లు కనబడుతున్నాయి. అక్కడ తిరగాడుతున్నది మనుషులే అయినా వారి కళ్లలో ఆనందం ఆవిరైంది. వారి కన్నీటి వ్యథల రూపొందించిన ప్రత్యేక కార్యక్రమే నిప్పురవ్వ. ఉత్తమ సామాజిక సంబంధిత చిత్రంగా నిప్పురవ్వను 2009 సంవత్సరానికి గాను బంగారు నంది అవార్డుకు సెలెక్ట్ చేశారు. ఆ వార్త రాగానే టివీ5 న్యూస్ డెస్క్ ఆనందంతో పొంగిపోయింది. ఈ ఆనంద ఘడియలను నా అభిప్రాయాలుగా టివీ5 న్యూస్ బులిటెన్‌లో నేను పంచుకోగలిగాను. అప్పుడెప్పుడో జర్నలిజం వృత్తిలోకి ప్రవేశించడానికి ముందు మత్యకారుల పడవల మీద వ్యాసం వ్రాయడం, అది ఈనాడులో అచ్చవడం (చూ. ఈ పడవకెంత దిగులో..) ఆనందంతో రూట్ మార్చుకుని జర్నలిజం వైపు అడుగులు వేయడం వంటి సంఘటనలు ఈ నంది అవార్డు ప్రకటన రోజున గుర్తుకొచ్చాయి. నిప్పురవ్వ డాక్యుమెంటరీ తయారుచేయడమన్నది సమిష్టి కృషి. రచయితగా నేను వ్రాస్తే, విజువల్ ఎడిటింగ్ అంబటి కిరణ్ చేశాడు. ఈ వర్క్‌తో సంబధం లేకపోయినా చురుకైన కుర్రాడు చల్లగుల్ల హర్ష దగ్గర కూర్చుని ఎడిటింగ్ విషయంలో సలహాలు, సూచనలు చేశాడు. హర్ష ఇప్పుడు టివీ5 – హెచ్ ఆర్ – జనరల్ మేనేజర్‌గా ఎదిగారు. ఆయనను నా జీవనరాగాలు-1 పుస్తకావిష్కరణ సభకు రండని ఆహ్వానిస్తే, వారు ఎంతో ఆత్మీయంగా వచ్చారు. ఈ స్నేహబంధానికి ‘నిప్పురవ్వ’ ఎలా సహకరించిందో చెప్పారు. నిప్పురవ్వ కార్యక్రమానికి నిర్వాహణ బాధ్యతలను అప్పటి అవుట్‌పుట్ ఎడిటర్ ముసునూరి సోమయాజులు గారు తీసుకున్నారు. వీరు కూడా ఇప్పటికీ నాకెంతో ఆత్మీయులు.

మరణ మృదంగం:

టివీ5లో పనిచేస్తున్న రోజుల్లోనే బాలికలతో మరణ మృదంగం అన్న పేరిట నిర్వహించిన కార్యక్రమానికి యునిసెఫ్ అంతర్జాతీయ అవార్డు దక్కింది. ఈ అవార్డుని అక్కినేని నాగేశ్వరరావు గారి చేతుల మీదగా స్వీకరించాను.

సామాజిక స్పృహతో కార్యక్రమాలను మలిస్తే వాటికి తప్పకుండా ఆదరణ, ప్రశంసలు దక్కుతాయని మరోసారి రుజువైంది. సర్కస్ కంపెనీల వాళ్లు వేరే దేశాల (నేపాల్ వంటి చోట్ల) నుంచి మైనారిటీ వీడని పిల్లలను తీసుకు రావడం, వారి జీవితాలతో ఆడుకోవడం వంటి దుశ్చర్యలను ఖండిస్తూ చేసిన కార్యక్రమం ఇది.

 ‘జీవితమే రంగుల వలయం/దానికి ఆరంభం సూర్యుని ఉదయం’ – అని దాసరి ఓ సినిపాటలో అన్నట్లుగా ఏ రంగు ఎలా వస్తుందో, అది ఎంత కాలం ఉంటుందో, ఆ రంగే మరో రంగుగా ఎలా మారుతుందో ఎవ్వరూ చెప్పలేరు.

ఆనంద ‘తరంగం’:

టివీ 5 నుంచి తరంగా రేడియో స్టేషన్ (ప్రైవేట్) వారు ఉన్నతి పదవి (ప్రొగ్రామ్ డైరెక్టర్) గా నన్ను తీసుకున్నారు. మంచి కార్యక్రమాలు చేయడానికి మరింత అవకాశం చిక్కినట్లు ఫీలయ్యాను. రంగుల వలయంలో మరో రంగు ప్రవేశించింది. ఈ రంగు ప్రకాశవంతంగా వెలుగులు చిమ్మింది. అప్పటికే 60 వడికి చేరువు అవుతున్నాను. తరంగా రేడియోలో పనిచేస్తున్నప్పుడే అనేక మంది ప్రముఖులతో పరిచయాలు ఏర్పడ్డాయి. గుర్తుకొచ్చినవి ప్రస్తావిస్తున్నాను. రావి కొండలరావు గారితో అనేక ప్రత్యేక కార్యక్రమాలను రూపొందించాను. వారిని ఇంటర్వ్యూ కూడా చేశాను. అలాగే జయసుధ, మురళీమోహన్, జీవిత రాజశేఖర్, అనంత్ శ్రీరామ్, సి. నారాయణ రెడ్డి, మాదవపెద్ది సురేష్ వంటి వారితో పరిచయాలు ఏర్పడ్డాయి.

సినీ గేయ రచయిత అనంత్ శ్రీరామ్ తో ..
జీవితా రాజశేఖర్ తో ..
రాజ‌మౌళి ‘ఈగ‌’ కి సినిమాటోగ్రాఫ‌ర్‌గా ప‌నిచేసిన సెంథిల్ కుమార్ 09-07-12 సోమవారం రేడియో తరంగ స్టూడియోకి వచ్చినప్పుడు మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ బి.ఎన్.రావుగారు పుష్పగుచ్ఛం ఇచ్చి ఆహ్వానిస్తున్నప్పుడు తీసిన చిత్రం. పక్కన రచయిత తుర్లపాటి

రేడియో తరంగా పేరిట భారతీయ సినిమాకు మేము అందించిన మెగా ఈవెంట్‌కి తెలుగు బుక్ ఆఫ్ రికార్డ్ వచ్చింది. చాలా సంతోషమేసింది. ఎక్కడ ఏ సంస్థలో పనిచేసినా ఆ సంస్థ నుంచి ప్రశంసా పత్రాలు అందుకోవడం వెనుక నాలోని పట్టుదల, కృషి, సంకల్పబలం కారణమని నేను అనుకుంటూ ఉంటాను. ఇక రిటైర్ అయ్యాక ఏం చేస్తాములే అనుకుంటున్న వేళలో కూడా నాకు భగవంతుడు అనేక అవకాశాలు కల్పించాడు. ఇప్పటికీ కల్పిస్తూనే ఉన్నాడు.

హార్ట్ ఆఫరేషన్ అయ్యాక 60 పదులు దాటిన వయసులో నా సొంత ఛానెల్‌లో అనేక విశేష కార్యక్రమాలు అందజేశాను. ఏపీ ఎడిటర్స్ అసోసియేషన్ వారు – ఎక్స్‌లెన్స్ ఇన్ జర్నలిజం అవార్డు ఇచ్చారు. ఆ తర్వాత తెలుగు భాషా వికాసానికి సోషల్ మీడియా ఎలాంటి పాత్ర పోషించాలన్న అంశంపై ఆంధ్రా విశ్వకళాపరిషత్‌లో ప్రసంగించాను. తెలుగు భాషాభివృద్ధికి ఓ జర్నలిస్ట్‌గా సేవలందించాను. ఈ విశేషాలు మరోసారి చెబుతాను.

తిరిగే రంగుల చక్రం:

కష్టాలు పడ్డాను, అవమానాలు ఎదుర్కున్నాను. బాధలు చవిచూశాను. అయినా మొక్కవోని ఆత్మవిశ్వాసంతో జర్నలిస్ట్ గానే చేతనైన పనులు చేస్తూనే ఉన్నాను. జీవనపోరాటాల నుంచి జీవన సాఫల్యత వైపు నడిచిన నా ఈ సుదీర్ఘ ప్రయాణం ఏ కొద్ది మందికైనా ఆదర్శంగా నిలిస్తే చాలు. భగవంతుడు ప్రసాదించిన ఈ కాలమనే రంగుల చక్రంలో ఇంకా ఎన్ని రంగులు మిగిలి ఉన్నాయో ఎవరికి తెలుసు. చూద్దాం..

(మళ్ళీ కలుద్దాం)

సంచిక పదసోపానం-31

0

[dropcap]సం[/dropcap]చిక పాఠకులకు ‘సంచిక పదసోపానం’ అనే కొత్త ప్రహేళికకు స్వాగతం.

శ్రీ కోడీహళ్లి మురళీమోహన్ నిర్వహించే ఈ పజిల్‍లో ఐదు అక్షరాల పదాలు 12 ఉంటాయి. మొదటి పదం చివరి పదం ఇవ్వబడతాయి. మిగిలిన పదాలు పూరించాలి. మొదటి పదం చివరి రెండు అక్షరాలతో రెండవ పదం ప్రారంభం కావాలి. రెండవ పదం చివరి రెండు అక్షరాలు మూడవ పదం తొలి రెండు అక్షరాలు కావాలి. ఇలా 11వ పదం చివరి రెండు అక్షరాలతో 12 వ పదాన్ని సాధించాలి.

ఉపయోగించే పదాలు/పదబంధాలు అర్థవంతంగా ఉండాలి. నిఘంటువులో ఉన్నవి కాని, మనం వ్యవహారంలో వాడే పదాలను కాని ఉపయోగించాలి. వాడే పదం తిరగమరగగా (REVERSE), గజిబిజిగా (JUMBLE) ఉండరాదు. ఒక పదం చివరి రెండక్షరాలు తరువాతి పదంలో ఉపయోగించినప్పుడు వాటి గుణింతాలు మార్చుకోవచ్చు.

వీటి సమాధానం ఒకటి కంటే ఎక్కువగా ఉండవచ్చు.

~

ఈ పజిల్‍ని పూరించడంలో మరింత స్పష్టత కోసం – పజిల్ నిర్వాహకులకు ఎదురైన ప్రశ్నలు, వారిచ్చిన జవాబులను ఇక్కడ ఇస్తున్నాము. వీటిని పరిశీలిస్తే, సందేహాలు తొలగుతాయని నిర్వాహకుల అభిప్రాయం.

~

పదసోపానం 31
1 హాహాకారము
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12 హర్షధ్వానాలు

~

మీరు ఈ ప్రహేళిని పూరించి సమాధానాలను 2024 డిసెంబర్ 10వ తేదీలోపు puzzlesanchika@gmail.com కు మెయిల్ చేయాలి. మెయిల్ సబ్జెక్ట్ లైన్‌లో ‘సంచిక పదసోపానం-31 పూరణ‘ అని వ్రాయాలి. గడువు తేదీ దాటాకా వచ్చిన పూరణలు పరిశీలించబడవు. సరైన సమాధానం వ్రాసినవారి పేర్లు 2024 డిసెంబర్ 15 తేదీన వెలువడతాయి.

సంచిక పదసోపానం 29 కి పజిల్ నిర్వాహకుల జవాబులు:

1.విరోధికృత్తు 2. కృత్తివాసుడు 3. సుడిగుండము 4. డామరకుడు 5. కుండగోకరి 6. కరివేపాకు 7. పాకశాసని 8. సనాతనులు 9. నలువబాబా 10. బీబీ నాంచారి 11. చరణగ్రంధి 12. రుధిరోద్గారి

సంచిక పదసోపానం 29 కి సరైన సమాధానాలు పంపిన వారు:

  • అనూరాధా సాయి జొన్నలగడ్డ
  • బయన కన్యాకుమారి
  • చెళ్ళపిళ్ళ రామమూర్తి
  • సిహెచ్.వి. బృందావన రావు, నెల్లూరు
  • ద్రోణంరాజు మోహన్ రావు
  • మంజులదత్త కె, ఆదోని
  • రంగావఝల శారద
  • రామకూరు నాగేశ్వరరావు
  • శంభర వెంకట రామ జోగారావు, బెంగుళూరు/ముంబయి
  • శిష్ట్లా అనిత
  • వర్ధని మాదిరాజు
  • విన్నకోట ఫణీంద్ర, హైదరాబాద్

వీరికి అభినందనలు.  జవాబులు పంపేవారు, తమ పేరుతో పాటు ఊరి పేరు కూడా వ్రాయగలరు.

సంచిక – పద ప్రతిభ – 144

0

‘సంచిక – పద ప్రతిభ’కి స్వాగతం.

సంచికలో గళ్ళ నుడికట్టు శీర్షిక కావాలనే చదువరుల కోరిక మేరకు శ్రీమతి పెయ్యేటి సీతామహాలక్ష్మి గారు ‘సంచిక – పద ప్రతిభ’ అనే పద ప్రహేళిక నిర్వహిస్తున్నారు.

ఆధారాలు:

అడ్డం:

1. చిన్న పిల్లల పెద్ద మాటలని – ఇలా అంటారు (9)
6. కొల్ల, సమృద్ధి (4)
7. కుడి నుంచి ఎడమకి – గుళిక, కబలము, బెల్లము (4)
8. దూరముగా, దూరము, దవ్వు – (’పరుగు’ అనే అర్థం వచ్చే సంజయ్ దత్ హిందీ సినిమాలోని మొదటి అక్షరం) – ఏకాక్షరము (1)
9. గర్వము, కస్తూరి (2)
10. సూర్యుని వెలుగు, కిరణము, కాంతి – ఏకాక్షరం (1)
11. స్థలములో మొదటి అక్షరం (1)
12. వర్ణము, కాంతి, శోభ, సొంపు, విధం (2)
14. మిక్కిలి, లక్ష్మి, హిందీ అమ్మ (1)
16. వెనుక నించి హాజరైన పరమాత్మ (4)
17. భూషణములు మొదలగునవి కదలుటయందును, వృక్షాదులు కదలు టయందును అగు ధ్వని, చివరి అక్షరానికి దీర్ఘం చేర్చండి (4)
19. అవకాశవాదిలాగ (7)

నిలువు:

1. అల్ప ప్రాణి మీద అనవసరంగా అతి పెద్ద బలప్రయోగం చేయటం అనే అర్థంలో ఉపయోగించే జాతీయం (8)
2. పార్వతి, గిరిరాజ పుత్రి (4)
3. పావురము, ఒక జాతి పావురము, ఈశాన్య రాష్ట్రాలలో ఒక తెగ (2)
4. వనసృతి, పూవులు పూయకుండానే కాయలు కాచు చెట్టు (4)
5. చెప్పదలచుకొన్న విషయం నేరుగా చెప్పకుండా, దానికి సంబంధించిన విషయాలు చెప్పే సందర్భంలో ఉపయోగించే జాతీయం (8)
13. ఇతరస్థలము, అవతల, ఊరి బయటి పొలము, ధాన్యపు రాశి మీఁద వేసిన ముద్ర, ఉదయం, పొద్దున (4)
15. క్షీరాబ్ధి, సుధాబ్ధి (4)
18. హృదయము, పశుఋతువు (2)

ఈ ప్రహేళిని పూరించి సమాధానాలను 2024 డిసెంబర్ 10 వ తేదీ లోపు puzzlesanchika@gmail.com కు మెయిల్ చేయాలి. మెయిల్ సబ్జెక్ట్ లైన్‌లో ‘సంచిక – పద ప్రతిభ 144 పూరణ’ అని వ్రాయాలి. గడువు తేదీ దాటాకా వచ్చిన పూరణలు పరిశీలించబడవు. సరైన సమాధానం వ్రాసినవారి పేర్లు, కొత్త ప్రహేళితో బాటుగా 2024 డిసెంబర్ 15 తేదీన వెలువడతాయి.

సంచిక – పద ప్రతిభ 142 జవాబులు:

అడ్డం:   

1) దీపావళి పండుగ 4) సుభగ 6) రాజనములు 8) ద్రవద్రవ్యము 10) నవరంగము 13) మహిమ 14) పంకా 15) ములు 16) శతం 17) డగరు 19) కడుపు 23) వాచకం 24) రుమ 26) పద్మము 27) బంగారుకాసు 29) ముఖ్యము 30) వరుడు వధువు

నిలువు:

1) దీపారాధన 2) వరున 3) గజేంద్రమోక్షము 4) సుభద్ర 5) గజము 7) మునగకాడ 9) వ్యవహితుడు 11) రంపం 16) శనివారము 18) రుక్మము 20) పునర్వసువు 21) భూకంపము 22) తిరుగాడు 25) మరువ 27) బంరు 28) కాధు

సంచిక – పద ప్రతిభ 142 కి సరైన సమాధానాలు పంపిన వారు:

  • అనూరాధ సాయి జొన్నలగడ్డ
  • అరుణరేఖ ముదిగొండ
  • బయన కన్యాకుమారి
  • భద్రిరాజు ఇందుశేఖర్, హైదరాబాద్
  • భాగవతుల కృష్ణారావు
  • చెళ్ళపిళ్ళ రామమూర్తి
  • సిహెచ్.వి. బృందావన రావు, నెల్లూరు
  • ద్రోణంరాజు వెంకట మోహన్ రావు
  • ద్రోణంరాజు వెంకట నరసింహా రావు
  • కర్రి ఝాన్సీ, హైదరాబాద్
  • కాళీపట్నపు శారద, హైదరాబాదు
  • ఎం.వి.ఎస్. రంగనాధం, హైదరాబాదు
  • మంజులదత్త కె, ఆదోని
  • మధుసూదనరావు తల్లాప్రగడ
  • పద్మావతి కస్తల
  • పి.వి.రాజు
  • రంగావఝల శారద
  • రామకూరు నాగేశ్వరరావు
  • రామలింగయ్య టి, తెనాలి
  • రాయపెద్ది అప్పాశేషశాస్త్రి, ఆదోని
  • శంభర వెంకట రామ జోగారావు, బెంగుళూరు/ముంబయి
  • శిష్ట్లా అనిత
  • శ్రీనివాసరావు సొంసాళె, ఎమ్మిగనూరు
  • విన్నకోట ఫణీంద్ర, హైదరాబాద్

వీరికి అభినందనలు. జవాబులు పంపేవారు, తమ పేరుతో పాటు ఊరి పేరు కూడా వ్రాయగలరు.

గమనిక:

  1. ఒక క్లూ/ఆధారానికి నిర్వాహకులు ఇచ్చిన జవాబు కాకుండా, ఆ యా గళ్ళకు నప్పే సమానార్థక పదాలు ఉన్న సందర్భంలో, నిర్వాహకులు ఇచ్చిన జవాబునే తుది జవాబుగా పరిగణనలోకి తీసుకోవడం జరుగుతుంది.
  2. ఈ గళ్ళ నుడికట్టు నింపటంలో ఏవైనా సందేహాలు కలిగితే కూర్పరి శ్రీమతి సీతామహాలక్ష్మి గారిని 0877-2288386 అనే లాండ్‌లైన్ నెంబరులో (ఉదయం 00 – సాయంత్రం 5.30 గంటలో మధ్యలో) సంప్రదించగలరు.
  3. గడి ఆధారాలకు సంబంధించిన సందేహాలకు గడి నిర్వాహకులను సంప్రదించాలి. సంచిక మెయిల్ ఐడిలో ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలకు తావు లేదు.

అలా జరగనివ్వను

0

[సంచిక – డా. అమృతలత సంయుక్తంగా నిర్వహించిన 2024 దీపావళి కథల పోటీలో సాధారణ ప్రచురణకు ఎంపికైన జి. వాత్సల్య గారి ‘అలా జరగనివ్వను’ అనే కథని పాఠకులకు అందిస్తున్నాము.]

[dropcap]“అ[/dropcap]త్తయ్యగారూ బాగున్నావా?”

గుమ్మంలోకి అడుగుపెడుతున్న శాంతని ఆప్యాయంగా పలకరించింది లిఖిత.

“లిఖీ! బాగున్నావా కాదు, బాగున్నారా అనాలి” నవ్వుతూ సరిదిద్దాడు సుహాస్.

“ఏదో ఒకటిలేరా! పరాయిదేశంలో పుట్టి పెరిగినా తెలుగు నేర్చుకుని మాట్లాడుతోంది” అంటూ కోడలిని వెనకేసుకొచ్చింది శాంత.

శాంత ముఖం కడుకున్ని వచ్చేసరికి టేబుల్ మీద వేడి వేడి పొంగల్, ఇడ్లీ, కొబ్బరి పచ్చడి, సాంబార్ అందంగా గాజుగిన్నెల్లో సర్ది ఉన్నాయి.

వాటిని చూడగానే శాంతకి ఆకలి రెట్టింపయ్యింది. అందరూ కలిసి కూర్చుని సరదాగా కబుర్లు చెప్పుకుంటూ తినడం మొదలెట్టారు.

“అమ్మా! ఈ అరవ రబ్బర్ ఇడ్లీలు తినలేకపోతున్నాను. ఈ వారం రోజుల్లో నువ్వు చేసే ఇడ్లీ తనకి నేర్పించమ్మా”

“అత్తయ్యగారూ! నాకు ఇడ్లీ అంటే ఇదే తెలుసు. అప్పటికీ ఇంటర్నెట్‍లో చూసి రవ్వ వేసి ప్రయత్నించాను కానీ సరిగ్గా కుదరలేదు” కినుకగా అంది లిఖిత.

“ఏ రవ్వ వేసావు?”

“ఉప్మా రవ్వ వేసాను. రవ్వ అంటే అదే కదా?” ఆశ్చర్యపోతూ అడిగింది లిఖిత.

“కాదమ్మా! ఇడ్లీ రవ్వ అని ఉంటుంది. నేను నేర్పిస్తానులే!” అని కోడలికి చెప్పి,

“అన్నీ నీకు నచ్చినవే ఉండాలంటే ఎలాగరా? సంసారం అంటేనే సర్దుకుపోవాలి. పైగా నీకు నచ్చినట్టుగా చెయ్యట్లేదని తనని అనే బదులు నువ్వే ప్రయత్నించచ్చు కదా?” అని కొడుకుని అడిగింది శాంత.

“ఏదో లేమ్మా! నాకు ఖాళీ ఉండదు. అయినా నువ్వు నేర్పిస్తే తను ఇట్టే పట్టేస్తుంది” అంటూ భోజనం ముగించి వెళ్తున్న కొడుకు కనీసం పళ్ళెం కూడా తీసి సింకులో వెయ్యకపోవడం, లిఖిత ఒక్కర్తే వంటిల్లు సర్దుకుంటోంటే సాయం చెయ్యకపోవడం శాంత గమనించింది.

కానీ ఆ అమ్మాయి అన్నీ సర్దుతూనే ముఖంలో చిరునవ్వు చెదరకుండా మాట్లాడటం శాంత దృష్టి దాటిపోలేదు.

బ్యాంకు ఉద్యోగస్తులైన శాంత, రఘులకి ఏకైక సంతానం సుహాస్. మాస్టర్స్ చెయ్యడానికి సింగపూర్ వెళ్ళినప్పుడు అక్కడే పరిచయమయ్యింది లిఖిత. ఆమె తల్లిదండ్రులు దాదాపు మూడు దశాబ్దాల క్రితమే అక్కడకి వలస వెళ్ళారు. లిఖిత అక్కడే పుట్టి పెరిగిన పిల్ల.

లిఖితని పెళ్ళిచేసుకుంటానని సుహాస్ తల్లిదండ్రులతో చెప్పినప్పుడు ఇద్దరికీ అభ్యంతరమేమీ కనిపించలేదు.

తాను మాస్టర్స్ చెయ్యడానికి మాత్రమే సింగపూర్ వచ్చానని, ఉద్యోగం మాత్రం ఇండియాలోనే చేస్తానని సుహాస్ లిఖితకి ముందే చెప్పాడు. లిఖిత తల్లిదండ్రులు కూడా ఇండియాకి తిరిగొచ్చెయ్యాలని అనుకుంటున్నారు కాబట్టి ఆ అమ్మాయికి ఇది ఒక సమస్యగా అనిపించలేదు. ఆర్నెల్ల క్రితం పెళ్ళిచేసుకున్న కొత్త దంపతులు హైదరాబాదులో కాపురం పెట్టారు.

శాంత భర్త రఘురాం రిటైరయ్యాడు కానీ ఆమెకి ఇంకా మూడేళ్ళ సర్వీసుంది. హైదరాబాదులో వారంపాటు బ్యాంకు సమావేశాలున్నాయి కానీ అత్యవసర కారణాలవల్ల తాను వెళ్ళలేనని, తన బదులు శాంతని వెళ్ళమని పై అధికారి చెప్పగానే కొడుకు, కోడలిని కూడా చూసినట్టుంటుందని సంతోషంగా ఒప్పుకుంది శాంత.

ఆ రోజు శనివారం కావడంతో ముగ్గురూ కలిసి కాసేపు బయటకెళ్ళి మరుసటి వారానికి కావలసిన కూరలవీ కొనుక్కుని వచ్చారు.

మరునాడు కూడా ఇంట్లో పనులన్నీ లిఖితే ఎక్కువగా చెయ్యడం, సుహాస్‌కి ఏదైనా పని చెప్పబోతే చేస్తానని వాయిదా వెయ్యడం శాంత గమనించినా అది వారిద్దరి మధ్యా అవగాహనకి సంబంధించిన విషయమని కలగజేసుకోలేదు.

సోమవారం నుండీ తను క్యాబ్‍లో వెళ్తానన్నా వినకుండా లిఖిత తనని రోజూ ఆఫీసు దగ్గర దింపి మళ్ళీ సాయంత్రాలు స్వయంగా పికప్ చేసుకునేది. కోడలితో మరింత సమయం గడుపుతూ ఆమె ఇష్టాఇష్టాలు, అభిరుచులూ తెలుసుకునేందుకు శాంత ఇదొక అవకాశంగా భావించింది.

ఆన్‌లైన్‌లో ఆర్డర్ చేసిన ఆహారం చిటికెలో ఇంటికొస్తోంటే రోజూ ఇంట్లో అంత కష్టపడి వండుతావెందుకని ఒకరోజు కోడలిని అడిగింది శాంత.

తను పుట్టిపెరిగిన చోట ఎవ్వరూ ఇంట్లో వండుకోరనీ, కానీ బయట తినడం వల్ల ఆరోగ్యం దెబ్బ తినడంతో తల్లి ఇంట్లోనే వండటం మొదలుపెట్టడం, తన తండ్రి కూడా ఆమెకి సహాయం చెయ్యడం, వారాంతాలు అందరూ కలిసి ఇంటిపని చేసుకోవడం ఆటవిడుపుగా భావించేవారమని అదే అలవాటు ఇక్కడా కొనసాగిస్తున్నానని లిఖిత కళ్ళల్లో మెరుపుతో చెప్పడం చూసి శాంతకి ముచ్చటేసింది.

ఒకరోజు సాయంత్రం కార్లో ఇంటికొస్తోంటే, “అత్తయ్యా! ఈ ప్రక్కనే ఉన్న సూపర్ మార్కెట్లో బజ్జీ మిరపకాయలు బాగుంటాయి, కొనుక్కుని వెళ్తాము” అని కోడలు అనగానే శాంత ఆశ్చర్యపోయింది.

“ఏడవుతోంది లిఖితా! ఇప్పుడు బజ్జీలెందుకమ్మా” అనబోయినా ఏమీ అనలేదు.

సూపర్ మార్కెట్ విపరీతమైన రద్దీగా ఉంది, దానికి తోడు రోడ్డు మీద ట్రాఫిక్ వల్ల ఐదునిమిషాల్లో ఇంటికి చేరాల్సినవాళ్ళు ముప్పావుగంటకి కానీ చేరలేదు.

ఇంటికెళ్ళేసరికి సుహాస్ ఫోనులో ఏదో గేమ్ ఆడటంలో మునిగి ఉన్నాడు.

లిఖిత కాళ్ళు కడుక్కుని నేరుగా వంటింట్లోకెళ్ళి స్టవ్ మీద మూకుడు పెట్టి నూనె పోసింది.

“థాంక్యూ లిఖీ! నేను బజ్జీలు చేస్తాను, అత్తా కోడళ్ళిద్దరూ టీవీ చూడండి” అని చెప్పడంతో శాంత ఆశ్చర్యపోయినా లిఖిత మాత్రం అక్కడే నిల్చుంది.

సుహాస్ ఆమెని బలవంతంగా హాల్లోకి తోసినా ఏదో ఒకదానికోసం పిలుస్తూనే ఉన్నాడు.

లిఖిత అన్నీ అందించాకా పిండి కలిపి బజ్జీలేసి అందరికీ ప్లేట్లో సర్ది తీసుకొచ్చాకా ఇక తన పనైపోయిందన్నట్టుగా టీవీలో మునిగిపోయాడు.

ప్లేటు సింకులో పెడదామని వెళ్ళిన శాంతకి ఆ వంటిల్లు వానరాలు చెరచిన మధువనాన్ని గుర్తు చేసింది. స్టవ్వు, నేల, పిండితో, నూనెబొట్లతో అలంకరించబడి ఉన్నాయి మరి.

కోడలు అలసిపోయి వచ్చిందని శుభ్రం చెయ్యడానికి ఉపక్రమించబోతుండగా లిఖిత వచ్చి సుహాస్ వంట చేస్తే ఇలాగే ఉంటుందని చెప్పి రాత్రి భోజన ఏర్పాట్లు చేస్తూనే మొత్తం శుభ్రం చేసేసింది.

సుహాస్ తమ కంటే ముందే ఇంటికి వచ్చినా అలా ఫోను చూస్తూ పడుకుని ఉండేవాడు లేదా ఆ పూటకి వండాల్సిన కూరగాయలు ఫ్రిజ్జులోంచి తీసి బయటపెట్టి తన పనైపోయిందనుకునేవాడు.

ఎప్పుడైనా కోడలు ఏదైనా పని చెప్పబోతే పట్టించుకోనట్టే ఉండటం, తనకిష్టమైనప్పుడు మాత్రమే లేచి సాయంచెయ్యడం చూసి శాంత మనసులోనే నిట్టూర్చింది.

మూడ్రోజులు ఇలాగే గడిచాయి. గురువారం ఉదయం శాంత లేచి వంటింట్లోకెళ్ళేసరికి తనని చూసి లిఖిత కళ్ళు తుడుచుకోవడం గమనించింది. ఏడ్చి నిద్రలేనట్టుగా పాలిపోయి ఉన్న కోడలి ముఖాన్ని చూసి “లిఖితా! ఏమయ్యిందమ్మా?” అనునయంగా అడిగింది శాంత.

“నెలసరి సమస్య అంతే అత్తయ్యా!” అంటూ ముభావంగా చెప్పి లిఖిత తన పనిలో మునిగిపోయిది.

నిద్ర లేచిన సుహాస్‌లో కూడా ఉత్సాహం లేదు. ఆఫీసుకెళ్తూ కూడా గోడకి చెప్పినట్టు లిఖితకి చెప్పి వెళ్ళిపోయాడంతే!

ఆ రోజు సాయంత్రం భోజనాలయ్యాకా సుహాస్‌కి ఇష్టమైన గులాబ్ జాం బౌల్లో వేసి లిఖిత అతడికివ్వడం, కనీసం నోరు కూడా తెరిచి చెప్పకుండా సుహాస్ చేత్తోనే వద్దని సైగ చెయ్యడం శాంత చూసినా చూడనట్టే నటించింది.

తన ముందు బయటపడకూడదని మాట్లాడుకుంటున్నారే తప్ప ఇద్దరిలోనూ మునుపటి ఉత్సాహం లేదు అని ఆవిడకి తెలిసిపోతోంది.

రెండ్రోజులు ఇలాగే ఉంది పరిస్థితి. రోజూ తనని కార్లో తీసుకెళ్తూ బోలెడు కబుర్లు చెప్పే లిఖిత గంభీరంగా మారిపోయింది.

శుక్రవారం తాను క్యాబ్‍లో వెళ్తానని చెప్పి క్యాబ్ ఎక్కిన శాంత మనసులో ఎన్నో ఆలోచనలు. ఆమె మనసు గతంలోకి జారిపోయింది.

***

రఘురాం స్వతాహాగా మంచివాడే కానీ తాను చెప్పిందే జరగాలనే పట్టుదల చాలా ఎక్కువ. భార్య కూడా ఉద్యోగం చేస్తోంది, కొడుకు ఆలనాపాలనతో సతమతమవుతోందని తెలిసినా అలా టీవీ చూస్తూ కూర్చునేవాడు. ఎప్పుడైనా గట్టిగా చెప్తే నేను చేస్తా కదా కంగారెందుకు అనేవాడు తప్ప కదిలేవాడు కాదు.

ఏదైనా పని చెప్తే ఇప్పుడే ఆఫీసునుండి వచ్చాననేవాడు. కాసేపయ్యాకా చెప్తేనేమో స్నానం చెయ్యకముందు చెప్పచ్చు కదా అనేవాడు.

మొదట్లో భర్త ధోరణి శాంతకి అర్థమయ్యేది కాదు. అతడితో ఏది చెప్పాలన్నా ఎలా స్పందిస్తాడో తెలియక భయం భయంగా ఉండేది. తల్లికి చెప్పుకుంటే త్రాగొచ్చి కొడుతున్నాడా, తిడుతున్నాడా అనేది. అత్తమామలు, ఆడపడచులు సరేసరి.

ఒకరోజు చిందరవందరగా ఉన్న బట్టలని చూసి ఇంటిని ఎలా సర్దుకోవాలో మా అమ్మని చూసి నేర్చుకో అని రఘు అనగానే శాంత కోపం తారాస్థాయికి చేరింది.

మీరు నాకు కాస్తైనా సహాయం చేస్తే అంత కంటే శుభ్రంగా ఉంచుకుంటాను అని ఎదురు సమధానం చెప్పడంతో అతడి అహంకారం దెబ్బతిని మాటల తూటాలు విసిరి బయటకెళ్ళిపోయాడు.

అసలు తను చేసిన తప్పేమిటో తెలీక రాత్రంతా ఏడుస్తూ పడుకున్న భార్యని కనీసం సముదాయించలేదు, దగ్గరకీ తీసుకోలేదు.

ఎప్పుడైనా సరదాగా నవ్వుతూ మాట్లాడుతున్నప్పుడు తాను చెప్పేది తప్పు అని భార్య సరిదిద్దితే మాత్రం అతడిలో అహంకారం నిద్రలేచేది. తానే రైటని మొండిగా వాదించి మాట్లాడటం మానేసేవాడు. తన మాటే నెగ్గాలనే పంతం అతడిలో కొత్తకోణాన్ని శాంతకి చూపేది.

మొదట్లో ఈ ధోరణి శాంతకి అర్థమయ్యేది కాదు. అలా చెయ్యడం వల్ల తన మనసెంత గాయపడుతోందో వివరించి చెప్పడానికి ప్రయత్నించినా చెవిటివాడి ముందు శంఖం ఊదినట్టే ఉండేది. తన తప్పు కాకపోయినా సరే శాంతే వచ్చి మాట్లాడించాలి. ఆమె మాట్లాడించినా బెట్టు చేసి ఎప్పటికో మాట్లాడేవాడు.

ఒక్కోసారి శాంతకి కోపం వచ్చి గట్టిగా అరిచేది, వినకపోతే కన్నీళ్ళతో బ్రతిమాలేది. అప్పుడప్పుడు తన పంథా మార్చుకున్నట్లు అనిపించినా రెండ్రోజులకి మళ్ళీ మామూలైపోయేవాడు.

నేనూ నీలాగే నేనూ ఉద్యోగం చేస్తాను, అలసిపోతాను. పైగా ఇంట్లో పనికి పనిమనిషి ఉంది, ఇంక నీకు పనేమిటి అంటూ ఎకసెక్కాలాడేవాడు.

ఇంట్లో వంటకి అక్షయపాత్ర లేదనీ, పనిమనిషి తోమిన అంట్లు, ఉతికిన బట్టలు తమంత తాము వంటింట్లోకి, బీరువాల్లోకీ చేరవనీ, మనిషన్నాకా ఎవరికైనా అనారోగ్యం మామూలేననీ అతనికి తెలియక కాదు, పని తప్పించునే మార్గం అని అర్థమైన శాంత ఇంక అతడితో వాదించదలచుకోలేదు.

క్రమంగా ఆమె మానసికంగా అతడికి దూరం జరిగింది. ఇద్దరూ ఒకే ఇంట్లో ఉన్నా వారిద్దరి మధ్య మాటలు కరువయ్యాయి. అడిగితే సమాధానం చెప్పేది, సమయానికి అన్నీ అమర్చేది, అతడేది చెప్పినా అవును మీరే రైట్ అనేది.

భార్యలో వచ్చిన ఈ మార్పుని గమనించలేనంత పిచ్చివాడు కాదు రఘురాం. ఆమె ఎందుకలా మారిపోయిందో తెలుసుకోలేనంత అమాయకుడూ కాదు. తప్పు ఒప్పుకుని భార్యని దగ్గరకి తీసుకోవడానికి అతడి అహం అడ్డుగోడలా నిలబడేది.

ఎవరైనా ఇంటికొస్తే మాత్రం వారి మధ్య ఉన్న ఈ కనపడని గోడ గురించి ఇసుమంతైనా అనుమానం రాకుండా ప్రవర్తించేది శాంత. దాంతో అందరూ తమని బెస్ట్ కపుల్ అంటోంటే మనసులోనే నవ్వుకునేది.

రిటైర్ అయ్యే సమయానికి రఘురాంకి పరిస్థితి మెల్లిగా అర్థమయ్యింది. ఏళ్ళ తరబడి తన ప్రవర్తన తామిద్దరి మధ్య పూడ్చలేనంత అగాథం సృష్టించిందని తెలుసుకోగానే మొట్టమొదటిసారి అతడిలో పశ్చాతాపం కలిగింది. భార్య మనసు గెలుచుకోవాలనుకుని ఆ దిశగా ప్రయత్నాలు మొదలుపెట్టాడు.

అయినా శాంత ఎప్పట్లానే ఉంది. అసలు తనలో వచ్చిన మార్పుని పట్టించుకోనట్టు ప్రవర్తించడం చూసాడు. ఇది వరకైతే ఇది మరో నాలుగువారాల మౌనవ్రతానికి దారితీసేది. కానీ రఘు తన ప్రయత్నాలు మాత్రం మానలేదు.

ఇంటిపనిలో బోలెడు సాయం చెయ్యడం మొదలెట్టాడు, తను ఆఫీసు నుండి వచ్చేసరికి ఇంటర్నెట్‍లో చూసి రోజుకో రకం కూర చేసిపెట్టేవాడు. ఆమెతో వాదించడం మాని తను చెప్పేది సావధానంగా వింటున్నాడు. శాంత ఇదంతా గమనించినా ఏమీ ఎరుగనట్టే ఉంది.

ఒక ఆదివారం ఆమె పడుకుని లేచేసరికి రెండు కప్పుల్లో టీ తీసుకొచ్చి ఆమెకొకటి ఇచ్చి తానొకటి తీసుకుని కుర్చీ దగ్గరకి జరుపుకున్న భర్త వంక శాంత ఆశ్చర్యంగా చూసింది.

“శాంతా! ఇదివరకట్లాగే ఇదంతా రెండ్రోజుల సంబరం అని అనుకుంటున్నావని నాకు తెలుసు. నేను పూర్తిగా మారాను అనుకున్నప్పుడే నువ్వు నాతో మళ్ళీ నవ్వుతూ, తుళ్ళుతూ ఉండు. మొదట్లోనే చెయ్యాల్సిన పని మలి సంధ్య వేళలో చేస్తున్నానని నాకు మరింత దూరం జరగకు!” తన ఒడిలో తలపెట్టి బేలగా అంటున్న రఘురాం మాటలు తనలో ఇంకిపోయాయనుకున్న కన్నీళ్ళని కాలవలు కట్టించడం శాంతకి ఇంకా గుర్తు.

భర్తకి ఉన్న అహంకారం వల్ల భార్యాభర్తలుగా తామిద్దరం జీవితంలో ఏమి కోల్పోయారో శాంతకి తెలుసు కాబట్టి కొడుకు అలా ఉండకూడదని అతడితో ఇదే విషయం ఒకటికి పదిసార్లు చెప్పేది.

మరో రఘు తయారవ్వకూడదనీ, తనలాగే మరొక శాంత బాధపడకూడదని ఎంతో ప్రయత్నించింది.

“మేడం! ఏ గేట్ దగ్గర ఆపమంటారు?” అని డ్రైవర్ అడగడంతో ఆలోచనల్లోంచి బయటకొచ్చింది శాంత.

ఎల్లుండే తన ప్రయాణం. లిఖిత మరో శాంత కాబోతోందా? ఈ ఆలోచన రాగానే ఆమె మనసు ఒప్పుకోలేదు. లేదు, అలా జరగనివ్వను అని గట్టిగా సంకల్పించుకుంది.

కానీ అంతలోనే, నేను చెప్తే అప్పుడు భర్త విన్నాడా? ఇప్పుడు కొడుకు వింటాడా? అని తనకుతానే ప్రశ్నించుకుంది.

“నేను చేస్తున్నది తప్పని నువ్వు తప్ప నాకెవ్వరూ చెప్పలేదు. మా నాన్న ఒకట్రెండు సార్లు చెప్పబోయినా అలా లేకపోతే కోడలు నెత్తికెక్కుతుందని అమ్మ నన్నే వెనకేసుకురావడంతో నేను చేస్తున్నది సరైనదేనని నాకు అనిపించిందే తప్ప నిన్ను దూరం చేసుకుంటున్నాని ఊహించలేని మూర్ఖుడిని శాంతా! కనీసం మా నాన్న నాకు గట్టిగా చెప్పుంటే విలువైన సమయాన్ని కోల్పోయేవాళ్ళం కాదేమో!” అని రఘు అనడం ఆమె మదిలో మెదలగానే ముఖంపై అప్రయత్నంగా చిరునవ్వు మొలిచింది.

ఆరోజు శాంత ఆఫీసునుండి మధ్యాహ్నమే ఇంటికెళ్ళిపోయింది. ఆరింటికి ఇల్లుచేరిన సుహాస్ తల్లిని చూసి ఆశ్చర్యపోయాడు.

“అమ్మా! అప్పుడే వచ్చేసావేంటి?”

“ఆఖర్రోజు కదా! పని త్వరగా అయిపోయింది. నువ్వెళ్ళి లిఖితని కాంచీపురం కెఫేకి తీసుకురా! అక్కడ తనకిష్టమైనవి తింటుంది. నేను ఆ లోపు రవి మామయ్యని కలిసి నేరుగా అక్కడికే వస్తాను” అంది శాంత.

“ఈ రోజు బయటకొద్దులేమ్మా!” అంటున్న కొడుకు మొహాన్ని శాంత పరిశీలనగా చూసింది. వారం క్రితం ఉన్న ఉత్సాహం కనిపించడం లేదు కానీ భార్యతో ఏర్పడ్డ దూరాన్ని చెరిపేసే ప్రయత్నాలు మాత్రం చెయ్యడం లేదని అర్ధమయ్యింది.

“సుహాస్! బట్టలు మార్చుకునిరా. నీతో మాట్లాడాలి”

వెనకుండి వినిపించిన తల్లి కంఠం అతడికి ఆశ్చర్యమనిపించినా పదినిమిషాల్లో మొహం కడుక్కుని టేబుల్ దగ్గరకి చేరాడు.

కొడుకుకి ఇష్టమైన అల్లం టీ కప్పులో తీసుకుని వచ్చి అతడి ముందు పెట్టి ఎదురుగా కుర్చీలో కూర్చుంది శాంత.

“సుహాస్! లిఖితతో నీ జీవితం ఎలా ఉండాలనుకుంటున్నావు?” సూటిగా ప్రశ్నించింది శాంత.

“అదేమి ప్రశ్నమ్మా? ఆనందంగా ఉండాలనే ఎవ్వరైనా అనుకుంటారు. చిన్న చిన్న గొడవలు మామూలే కదా?” చాలా తేలిగ్గా అన్నాడు సుహాస్.

“చిన్న చిన్న గొడవలంటే నాలుగ్గంటలుండేవా? నాల్రోజులుండేవా? లేదా మన వారసత్వాన్ని కొనసాగిస్తూ నాలుగు వారాలుండేవా?”

తల్లి గొంతులోని తీక్షణత సుహాస్‌ని ఇబ్బంది పెట్టింది.

“అమ్మా.. అసలేమయ్యిందంటే..”

“మీ మధ్య ఏమి జరిగిందో నాకు అనవసరం. ఏమి జరిగిందో తెలుసుకుని తప్పెవరిదని కూడా నేను తీర్పు ఇవ్వను. కానీ ఎన్ని రోజులు ఈ మౌనపోరాటాలు? లిఖిత మాట్లాడాలని ప్రయత్నిస్తోందని నేను గమనిస్తూనే ఉన్నాను. పోనీ నీ కోపం ఎన్ని రోజులకి తగ్గుతుందో ఆ పిల్లకి చెప్పు. తను నిన్ను పనిలో సాయం చెయ్యమని అడగదు, నీకేది కావాలో అవే వండుతుంది, నీతో సమానంగా సంపాదిస్తోంది, అన్నిటికన్నా ముఖ్యంగా నీ కోసం తను పుట్టిపెరిగిన దేశాన్ని వదిలి నీకోసం ఇక్కడికొస్తే ఇదేనా ఆ అమ్మాయికి నువ్విచ్చే గౌరవం? అనుభూతులని మూటగట్టుకుని అనుబంధాన్ని పెంచుకోవాల్సిన వయస్సుని పంతాలకీ, పట్టింపులకీ బలి చేస్తే ఆ తరువాత తప్పు తెలుసుకున్నా సమయం చేజారిపోతుంది సుహాస్.

నువ్వు నీకు ఇష్టమైనప్పుడు మాత్రమే వంటింట్లోకొచ్చి చేసే పావుగంట పనికి ఆ పిల్ల అరంగంట శుభ్రం చేసుకోవాలి. గిన్నెలు లోపల పెట్టమంటే ఎక్కడ పెట్టాలో తెలీదంటావు. ఇక మిగతా పనులేవీ రావంటావు. నీకు ఉద్యోగంలో చేరిన మొదట్రోజే అన్ని పనులు వచ్చా? ఆ అమ్మాయి సహనానికైనా హద్దుంటుందని గుర్తుపెట్టుకో! ఏమో! రేపు నీ ప్రవర్తన విసుగొచ్చి ఆ పిల్ల నిన్ను వదిలి వెళ్ళిపోవాలనుకున్నా ఆశ్చర్యం లేదు. తప్పు ఎవరిదైనా ఒకళ్ళు మాట్లాడించాలని ప్రయత్నించినప్పుడు మాట్లాడి అరమరికలు లేకుండా చర్చించుకుంటే ఇంకోసారి ఈ పరిస్థితి తలెత్తదు. అసలు చిర్రుబుర్రులే లేకుండా ఉంటే జీవితం నిస్సారంగా ఉంటుంది. నీ అహంకారంతో జీవితాన్ని కళావిహీనం చేసుకుంటావో రంగులద్ది ఇంద్రధనస్సుని సృష్టించుకుంటావో నీ చేతుల్లో ఉంది సుహాస్”

తాను చెప్పాల్సింది అయిపోయిందన్నట్టుగా శాంత లేచి వంటింట్లోకెళ్ళింది.

సుహాస్ ఏమీ మాట్లాడకుండా యథావిధిగా ఫోనులో మునిగిపోవడం చూసి మౌనంగా రాత్రి భోజన ఏర్పాట్లలో మునిగిపోయింది.

“అమ్మా! లిఖితకి లేట్ అవుతుందిట. నేను తనకిష్టమైన సపోటా ఐస్కీం ఆర్డర్ చేస్తున్నాను. నీకూ ఏమైనా కావాలా?” ఓ గంట తరువాత హాల్లోంచి వినబడ్డ సుహాస్ గొంతు ఆమెకి ఎనలేని ఆనందాన్ని కలగజేసింది.

***

“అత్తయ్యా! మీరు హాల్లో కూర్చుని అమ్మ వాళ్ళతో మాట్లాడుతుండండి, నేను పులిహోర, దద్దోజనం చేసి ప్యాక్ చేసెస్తాను. లిఖిత ఇంకో గంటలో ఇంటికొచ్చేస్తానంది”

చెప్పినట్టుగానే అరగంటలో రాత్రి కావాల్సిన భోజనాలు, నీళ్ళసీసాలతో సహా ఒక బ్యాగ్ తయారైపోయింది.

అది చూడగానే లిఖిత తల్లిదండ్రులు ఆశ్చర్యపోయారు.

శాంత ఆతృతగా లేచి వంటింట్లోకెళ్ళింది. కడిగిన ముత్యంలా ఉన్న వంటింటిని చూసి ఆమెకి నోట మాట రాలేదు.

“అమ్మా! స్టవ్వంతా నూనె, క్రిందంతా పోపు గింజలు వెతుక్కుంటున్నావా?”

బాల్కనీలో బట్టలు మడతేస్తున్న సుహాస్ గొంతు ఆవిడకి తెరలు తెరలుగా నవ్వు తెప్పించింది.

ఎప్పుడొచ్చారో కానీ వెనకే నిల్చున్న రఘు కూడా ఆమె నవ్వుతో శృతి కలిపారు.

అమ్మకి ప్రేమతో

0

[సంచిక – డా. అమృతలత సంయుక్తంగా నిర్వహించిన 2024 దీపావళి కథల పోటీలో సాధారణ ప్రచురణకు ఎంపికైన ఎం. జి. సరస్వతీ దేవి గారి ‘అమ్మకి ప్రేమతో’ అనే కథని పాఠకులకు అందిస్తున్నాము.]

[dropcap]వి[/dropcap]వేక్ చెన్నైలో ఒక పెద్ద స్టాప్‌వేర్ కంపెనీ డైరెక్టర్. కంపెనీ సక్సెస్ సందర్బంగా ఫంక్షన్ జరుగుతోంది. అందరి కరతాళ ధ్వనులతో సభ నిండిపోయింది. వివేక్ చాలా సంతోషంగా ఉన్నాడు. ఎందుకంటే తాను చేపట్టిన ప్రాజెక్ట్ సక్సెస్ అయింది. అందరూ చాలా మెచ్చుకున్నారు. సంతోషంగా ఫంక్షన్ జరిగిపోయింది.

కారులో ఇంటికి వచ్చి రాగానే అలసటగా సోఫాలో పడిపోయిండు.

ఇంతలో వివేక్ భార్య శ్వేత వివేక్‌ను చూసి “ఏవండీ” అని లేపగా,  వివేక్ లేచి “పాప పడుకున్నదా” అని అడిగాడు.

“మీ కోసం చూసి చూసి, ఇప్పుడే పడుకున్నదండి”. అని శ్వేత జవాబు ఇచ్చింది.

“అవునా” అంటూ కూతురు లక్ష్మి దగ్గరికి వచ్చాడు. పాపని చూడగానే వివేక్‌కి వాళ్ళ అమ్మ గుర్తొచ్చింది.

అమ్మ గుర్తుకు రాగానే కళ్ళు చెమ్మగిల్లాయి.

‘అమ్మ లేదు. అమ్మ ఇప్పుడు ఉండుంటే, నా సక్సెస్ చూసి ఎంత సంతోషపడేది’ అనుకుంటూ గతంలోకి వెళ్లాడు.

***

వివేక్‌కి 10 సంవత్సరాల వయసులోనే, అతడు 5వ తరగతి చదువుతున్నప్పుడే వాళ్ళ అమ్మ లక్ష్మి చనిపోయింది. అమ్మలేని జీవితం ఎంత నరకం.

లక్ష్మి సిద్దిపేటలో ఒక మధ్యతరగతి కుటుంబంలో పుట్టిన అమ్మాయి. లక్ష్మికి ఒక అన్న, ఒక తమ్ముడు, ఒక చెల్లి ఉన్నారు. వాళ్ళ నాన్న పూజారి. వాళ్ళ అమ్మది కూడా పెద్ద ఫ్యామిలీ. నలుగురు చిన్నమ్మలు, నలుగురు మామలు అమ్మమ్మ, తాతయ్య ఉండేవారు. లక్ష్మి వాళ్ళ మామలు ఉద్యోగం కోసం  సౌదీ అరేబియా వెళ్లారు.

లక్ష్మికి పెళ్ళీడు వచ్చాకా, వాళ్ళ నాన్న, – దుబాయ్ నుంచి వచ్చిన ఆమె చిన్న మామయ్యతో లక్ష్మికి పెళ్లిచేశారు. ఆ విధంగా లక్ష్మికి తన చిన్న మామయ్య వెంకన్న మామతో పెళ్లయింది.

చాలా సంతోషంగా కాలం గడుపుతుండగా, లక్ష్మి భర్త వెంకన్న మామ జ్వరంతో చనిపోయాడు. దాంతో లక్ష్మికి కష్టాలు మొదలయ్యాయి. ఆ తర్వాత లక్ష్మీ పుట్టింట్లోనే ఉండిపోయింది.

లక్ష్మి తెల్లగా చాలా అందంగా ఉండేది. పొడవాటి జడతో చాలా అందంగా ఉండేది. చాలా ఆకర్షణీయంగా కనిపించేది. ఎప్పుడూ నవ్వుతూ, అందర్నీ నవ్విస్తూ ఉండేది.

సడన్‌గా భర్త చనిపోయేసరికి ఒంటరి అయిపోయింది. ఏమి చేయాలో తెలియక దిగులుతో బతికేది. అయితే లక్ష్మికి అనుకోకుండా అంగన్వాడి టీచర్ జాబ్ వచ్చింది.

అప్పటినుండి లక్ష్మీ జాబ్ చేసుకుంటూ, స్వతంత్రంగా బతకడం అలవాటు చేసుకుంది. అయితే లక్ష్మీ స్వతహాగా చాలా తెలివిగల అమ్మాయి. తన తప్పు లేకుంటే ఎవరికైనా కరెక్ట్ గా జవాబు ఇచ్చేది. చిన్న వయసులోనే భర్త చనిపోవడం వలన, ఒంటరిగా ఉన్న లక్ష్మికి మళ్లీ సంబంధం చూశారు పెద్దలు.

అలా లక్ష్మికి వేరే ఒక అబ్బాయితో పెళ్లి జరిగింది. అతనికి అప్పటికే భార్య చనిపోయి ముగ్గురు పిల్లలు ఉండడం వలన అతను లక్ష్మిని చేసుకున్నాడు

తరువాత లక్ష్మికి ఒక కొడుకు పుట్టడం జరిగింది. అతడే వివేక్.

లక్ష్మీ కొన్ని రోజులు అత్తారింట్లో ఉంది. అత్తారిల్లు తను ఉద్యోగం చేసే ప్రాంతానికి దూరం కావడం వలన, తన ఉద్యోగం కోసం పుట్టింటిలోనే ఉండిపోయింది లక్ష్మి.

లక్ష్మి భర్త అప్పుడప్పుడు వచ్చి పోతుండేవాడు. ఐతే తన తల్లి తండ్రులు పెద్దవారై చనిపోవడం, ఆ తరువాత తల్లి గారి ఇంట్లో తమ్ముడు, అన్న వాళ్ళ భార్యలతో తరచుగా గొడవలు జరగుతుండటం, తరువాత తమ్ముడి భార్య కూడా ప్రమాదంలో చనిపోవడం లాంటి సంఘటనలు లక్ష్మికి బాధని, చికాకును తెప్పించి, తనకంటూ సొంతంగా ఇల్లు కొనుక్కొని, వేరే ఇంట్లో ఉండాలి అని అనుకుంది. తర్వాత ఒక ఇల్లు కొనుక్కొని అందులోకి మారిపోయింది.

లక్ష్మి తన కొడుకు వివేక్‌ను చాలా అల్లారుముద్దుగా పెంచేది. ఏది కావాలన్న, లేదు అనకుండా ఇప్పించేది. తనకున్న దాంట్లోనే కొంచెం ఎక్కువగా కొడుకు కోసం ఖర్చు పెట్టేది.

అయితే ఈ విధంగా సంతోషంగా గడుపుతున్న సమయంలో, అంగన్వాడి స్కూల్లో మంచిగా డ్యూటీ చేస్తుంటే లక్ష్మికి అప్పుడప్పుడు జ్వరం రావడం మొదలైంది. జ్వరమే కదా తగ్గుతుందిలే అని నిర్లక్ష్యం చేస్తూ, టాబ్లెట్ వేసుకుంటూ ఆ రోజుకి విశ్రాంతి తీసుకునేది.

ఒకనాడు లక్ష్మికి బాగా జ్వరం వచ్చింది. ఊరిలోని డాక్టర్‌ని కలిస్తే కొన్ని పరీక్షలు చేసుకోమన్నాడు. ఆ పరీక్షల కోసం తమ్ముడు సంతోష్, సరస్వతి చిన్నమ్మ లక్ష్మిని హైదరాబాద్ లోని యశోదా దవాఖానకి తీసుకొని పోగా, దావఖానలో లక్ష్మికి గొంతు క్యాన్సర్ అని చెప్పారు. ఆ మాట విని అందరూ ఎంతో బాధపడినారు.

గొంతు ఆపరేషన్ చేయడం వల్ల కాన్సర్ తగ్గే అవకాశం ఉంది అని డాక్టర్ చెప్పినాడు. కానీ దానికి 300000 ఖర్చు అవుతుంది అని చెప్పినారు. అయితే ఇంకొక మిత్రుడి సలహా మేరకు యశోద హాస్పిటల్ వద్దని, బసవతారకం కాన్సర్ దవాఖానలో చేర్చారు లక్ష్మిని.

ఆపరేషన్ తరువాత పరిస్థితి ఎలా ఉంటుందో అని లక్ష్మికి ఆ వారం రోజులు తనకి ఇష్టమైనవి తిననిచ్చినారు.

తర్వాత ఆపరేషన్ అయినది, చిన్నమ్మలు, అన్నలు అందరూ వచ్చినారు.

వివేక్ బాధపడినాడు. సరస్వతి అమ్మమ్మ ఏమి కాదు అని ఓదార్చింది. ఆపరేషన్ తర్వాత లక్ష్మికి చాలా ఇబ్బంది అయినది. అన్నము తినడానికి కూడా ఇబ్బంది ఉండేది కానీ నొప్పి కొంచం ఉపశమనం ఉండి మెల్లిగా మాట్లాడుతూ ఉండేది.

కానీ సంవత్సరము లోపలే మళ్ళీ గొంతు నొప్పి ఎక్కువయినది. మళ్లీ హాస్పిటల్ కి వెళ్ళినారు.

డాక్టర్‍లు పరీక్షలు చేసి “గతంలో చేసిన ఆపరేషన్ సక్సెస్ కాలేదు. మళ్లీ ఆపరేషన్ చేయాలి” అని చెప్పారు. కానీ దాని మీద కూడా నమ్మకం లేదు, బతకడం కష్టం అని చెప్పారు.

అందరూ చాలా బాధపడ్డారు. ఏడ్చారు.

లక్ష్మికి ఆపరేషన్ అయినది. ఆపరేషన్ తరువాత అన్నము మొత్తానికే తిననీకి రాలేదు. ముక్కు ద్వారా పైపులు వేసి డ్రింక్స్, లిక్విడ్ ఫుడ్డు తినిపించినారు.

తర్వాత ఒక సంవత్సరము బ్రతికినాది. ఆ టైంలో కూడా ఎన్నోసార్లు కీమోథెరపీ ఇచ్చినారు. ఎన్నో బాధలు పడినాది. అయినా దేవుడు కరుణ చూపలేదు. దయ చూపలేదు.

వివేక్ ఏడ్చినాడు. అమ్మకు ఏమవుతుందో అందరిని అడిగినాడు. ఏమీ కాదు లక్ష్మి బతుకుతాది అని అందరు వివేక్‍తో చెప్పినారు.

లక్ష్మికి కూడా బ్రతకాలని ఆశ. అందుకోసం చాలా కష్టపడినాది.

దేవుడు దయ చూపలేదు. అలా లక్ష్మి రెండేండ్లు కాన్సర్‌తో పోరాడి చనిపోయినది.

తర్వాత వివేక్ వాళ్ళ నాన్న కూడా వివేక్ కి దూరంగానే ఉన్నాడు.

అమ్మమ్మ, మామయ్యల సహకారంతో వివేక్ చాలా కష్టపడుతూ చదువుకున్నాడు. ఇప్పుడు ఈ పొజిషన్‌లో ఉన్నాడు. అమ్మా, నాన్న లేకున్నా, చాలా కష్టపడుతూ చదువుకున్నాడు.

తన అమ్మ పేరు నిలబెట్టాలని, కష్టపడి ఇష్టంతో చదువుకున్నాడు. అందరూ మామయ్యలు, అమ్మమ్మలు సహాయముగా ఉన్నారు.

అలా కష్టపడి పెద్ద స్థాయికి వచ్చినాడు. కంపెనీ పెట్టినాడు.

***

ఇవన్నీ గుర్తుకు తెచ్చుకుంటున్న వివేక్‌కు వాళ్ల ఫ్రెండు శివప్రసాద్ ఫోన్ చేసి, “మన ప్రాజెక్టు సక్సెస్ అయినది కదా, మనీ 20 కోట్లు వస్తుంది” అని చెప్పినాడు. సంతోషంతో “ఏం చేద్దాం రా వివేక్?” అని అడిగినాడు.

అప్పుడు వివేకు “మా అమ్మ క్యాన్సర్ వ్యాధితో చనిపోయినది. ఆ మా అమ్మ లాగా ఎవరు చనిపోవద్దు. అందుకే ఆ డబ్బుతో ఒక ఆస్పత్రి కట్టిస్తాను” అన్నాడు.

“అవునురా నాకు కూడా తెలుసు, అమ్మ ఎంత బాధపడ్డదో.  అమ్మ లాగా అక్కడ ఎంతమంది బాధపడుతున్నారో పాపం. వాళ్ళ కోసం ఏదైనా చేయాలి. అలాగే చేద్దాం” అని చెప్పినాడు శివప్రసాద్.

అప్పుడు వివేక్ తన బిడ్డ లక్ష్మిదీపను చూస్తూ, ‘అమ్మా ఈ విధంగా నీ రుణము నేను తీర్చుకుంటున్నాను. ఆశీర్వదించు’ అని తలుచుకున్నాడు.

తర్వాత హాస్పిటల్ కట్టి దానికి లక్ష్మీ దీప హాస్పిటల్ అని పేరు పెట్టాడు.

తరువాత కాలంలో వివేక్ ఆ హాస్పిటల్‌లో జాయిన్ అయిన క్యాన్సర్ పేషెంట్లకు ఎంతో సహాయకరంగా ఉండేవాడు. వారికి ఉచిత వైద్యం, మందులు మాత్రమే కాకుండా, Ensure డబ్బాలు కొనుక్కోడానికి కూడా డబ్బులు ఇచ్చేవాడు.వివేక్ దాత్రుత్వ గుణాన్ని ఎంతో మంది అభినందించారు. మెచ్చుకున్నారు .

ఆ హాస్పిటల్ వార్షికోత్సవ సభ జరిగింది.

ఆ కార్యక్రమానికి ఆ జిల్లా కలెక్టర్ అతిథిగా వచ్చి వివేక్‍౬ని చాలా అభినందిస్తూ, “కన్నబిడ్డలు ఉండి కూడా తల్లిదండ్రులను చూడని ఈ రోజుల్లో, నువ్వు మీ అమ్మ కోసం, మీ అమ్మ పేరుమీద ఎందరో అభాగ్యులకు నీడనిచ్చినావు” అని అభినందించాడు.

ఫ్రెండ్స్ అందరు కూడా “నీతోనే ఉంటాము, నీకు చేదోడు వాదోడుగా ఉంటాము, క్యాన్సర్ పేషెంట్ల బాధలు తీరుస్తాము” అని మాట ఇచ్ఛారు.

ఆ సభకి హాజరైన ఒక సినిమా నిర్మాత “వివేక్ గారు మీ కథ చాలా బాగున్నది. మేము సినిమా తీద్దామనుకుంటున్నాం” అని అడిగాడు.

అప్పుడు వివేకు “థాంక్స్ యు సార్. మీరు సినిమా తీస్తా అంటే నాకేం అభ్యంతరం లేదు. తియుండ్రి. దీనితో స్ఫూర్తి పొంది కొంతలో కొంతమంది అన్న తమ తల్లిదండ్రులను అనాధాశ్రమంలో పంపకున్నా,

తమ తల్లిదండ్రులను ప్రేమగా చూసుకున్నా నాకు సంతోషమే” అని చెప్పాడు.

తరువాత  వివేకు తన భార్య, పిల్లలతో అమ్మ ఫోటో దగ్గరికి పోయి, “నువ్వు మా మధ్య లేకున్నా,  నీ పేరు మీద పెద్ద ఆస్పత్రి కట్టినాను. ఎక్కడ ఉన్నా మమ్మల్ని ఆశీర్వదించు అమ్మా” అని బాధపడుతుండగా

వివేక్ వాళ్ళ ఊరు అతను వచ్చి – “నువ్వు ఏమి బాధపడకు, మీ అమ్మ ఎక్కడున్నా, మీ అమ్మ ఆశీర్వచనాలు నీకు ఎల్లప్పుడూ ఉంటాయి. మీ అమ్మనే నీ కడుపులో పుట్టింది. నీ బిడ్డ దీపనే లక్ష్మీ దీప. మీ అమ్మ పేరు వెంకటలక్ష్మి అని ఉండే. కానీ లక్ష్మి తన పేరుకు దీపాన్ని పెట్టుకొని, లక్ష్మీ దీపా అని చేసుకుంది. లక్ష్మీ దీపంలా వెలిగి అందరికీ వెలుగునివ్వాలి అని అనుకున్నది. పాపం దురదృష్టం తనను వెంటాడి చిన్నవయసులోనే చనిపోయినది” అని అన్నాడు.

ఆ ఊరి సర్పంచి వాళ్లు కూడా చాలా బాధపడినారు.

“లక్ష్మి కోసం వాళ్ళ చిన్నమ్మలు, వాళ్ళ అన్నలు, బాబాయిలు అందరూ చాలా హెల్ప్ చేసినారు. హాస్పిటల్‌లో ఉన్నప్పుడు చాలా కష్టపడ్డారు. కానీ ఫలితం లేకపోయింది” అని చాలా బాధపడ్డారు.

“చిన్న వయసులోనే తల్లి చనిపోయినా తండ్రి చూడకున్నా నువ్వు కష్టపడి ఇంత ప్రయోజకుడివి అయినావు, మీ అమ్మ పేరు నిలబెట్టినావు, నువ్వు గ్రేట్” అని సర్పంచ్ వాళ్ళు చాలా చాలా పొగిడినారు.

అమ్మమ్మ, తాతాలు, బాబాయిలు, చిన్నమ్మలు, మామలు, అత్తలు అందరూ కూడా వివేక్ సక్సెస్ చూసి చాలా సంతోషించినారు.

దీప పేరు నిలబెట్టినావు అని చాలా సంతోషించినారు.

సర్పంచ్ వివేక్‌తో “నీలాగా ఎంతమంది ఉంటారు, ఈ కాలంలో. తల్లిదండ్రులు కోరుకునేది ఏమున్నది కాసంత ప్రేమ, అంతే కదా. బంగారము పెట్టినా కూడా వాళ్ళు ఇప్పుడు తినలేరు. కాస్త ప్రేమతో కొంచెం ముద్ద పెడితే చాలు. వాళ్ళ కడుపు నిండుతుంది. కానీ ఇంత మంచిగా ఎవరు ఆలోచిస్తలేరు. అందరు అనాథాశ్రమాలకే పంపిస్తుండ్రు. మణులు, మాణిక్యాలు అడగలేదు తల్లిదండ్రులు. చిన్నప్పటినుంచి కష్టపడి కడుపుల పెట్టుకొని పెంచితే, వాళ్లు తల్లిదండ్రులను అనాథాశ్రమాలకు పంపుతుండ్రు. ఇది ఎంతవరకు న్యాయం. మీ యొక్క ఈ యొక్క సినిమా చూసిన తర్వాత కూడా జనాల్లో కొంచెం మార్పు వచ్చి, కొంతమంది మారినా చాలు. ఆ వృద్ధ తల్లితండ్రులు ఎంతో సంతోష పడతారు” అని సర్పంచ్ వివేక్‌ని చాలా మెచ్చుకున్నాడు.

“నేను మెప్పు కోసం చేయలేదు. మా అమ్మ కోసం చేసాను. మా అమ్మను ఇంతమందిలో చూస్తున్నాను. అందుకనే ఈ యొక్క పని మొదలు పెట్టినాను. ఇది సక్సెస్ అయ్యి వాళ్ళందరిలో ఎంతో కొంతమందయినా బాగుపడితే చాలు నాకు సంతోషము” అని వివేక్ చెప్పాడు.

 వివేక్ మళ్ళీ మాట్లాడుతూ  “నా కథ ఇది. మా జీవిత చరిత్రను తెలుసుకున్న వాళ్ళు, ఏ విధంగా తల్లిదండ్రులను చూసుకోవాలో గమనించి, కొంతమందిలో మార్పు వచ్చి, ప్రతి ఒక్కరూ తమ తల్లిదండ్రులను ప్రేమగా ఆదరణతో చూసుకోవాలి. అమ్మానాన్నలని అనాథాశ్రమమాలకు పంపెయ్యవద్దని, తల్లిదండ్రులకు ద్రోహం చేయవద్దని, మనసారా వాళ్లకు ప్రేమనిచ్చి, వాళ్ళు తృప్తిగా, సంతోషంగా బతకడానికి, వాళ్ల కోసం కొంచెం టైంను కేటాయించదామని కోరుకుందాము. అలాగే నేను ఈ హాస్పిటల్‌ను కూడా మా అమ్మకు నా నివాళిగా అర్పిస్తున్నాను” అన్నాడు.

శ్వేత వచ్చి “బాధపడకండి. ఇంతమందిలో మీ అమ్మ ఉన్నది. మీరు బాధ పడవద్దు. మీ సక్సెస్ చూసి సంతోషిస్తది, బాధపడద్దు” అని పాప లక్ష్మీ దీపను తీసుకొచ్చి ఇచ్చింది.

వివేక్ కూతురిని తీసుకొని ‘అమ్మా’ అని ఎత్తుకున్నాడు.

దేవుడు అమ్మని తీసుకపోయినా, పాప రూపంలో వివేకు న్యాయం చేసినాడు అనిపిస్తుంది.

ప్రతి ఒక్కరు తల్లిదండ్రుల కోసం దాన ధర్మాలు చేయకున్నా, వారి కోసం రోజూ కొంచెం సమయం కేటాయించి, సమయం గడిపితే చాలు. ఆ తల్లిదండ్రులు చాలా ఆనందపడతారు. అదే ఆ ముసలి తల్లి తండ్రుల జీవితాల్లో వెలుగులు నింపే దీపావళి.