[ఇటీవల కురువపురంలోని శ్రీపాద శ్రీవల్లభుల వారి ఆలయాన్ని దర్శించి, ఆ అనుభవాలను, అనుభూతులను పంచుకుంటున్నారు డా. నర్మదా రెడ్డి]
[dropcap]ది[/dropcap]గంబరా దిగంబరా శ్రీపాద వల్లభ దిగంబర
జై గురుదేవ దత్త!
గురు సాంప్రదాయంలో ఏ విద్యకైనా మూలమైనటువంటి విద్య సంప్రదాయం. అలాంటి గురు సాంప్రదాయాలలో అత్యంత విశిష్టమైనది దత్త సంప్రదాయం. ఆర్ష ధర్మం చెప్పేటివంటి దానిలో దత్త సాంప్రదాయం అగ్రగణ్యమైనది. ఎన్ని ఉపాసనలు ఉన్నా గుర్వాపాసన లేకుండా, గురు అనుగ్రహం లేకుండా పరాయి విద్య లేమి కూడా సిద్ధించవు. కాబట్టి ఈ తరానికి శ్రీపాద శ్రీవల్లభ గురువుల వారు సాక్షాత్తు దత్త స్వరూపం. అలాంటి దత్త స్వరూపులైనటువంటి శ్రీపాద శ్రీవల్లభ గురువులవారి తపోభూమి కురుపురం లేదా కురువపురం.
కురువపురం చాలా అద్భుతమైనటువంటి, దివ్యమైనటువంటి దత్త సాంప్రదాయానికి చెందినటువంటిది. శ్రీ శ్రీపాద వల్లభుల వారు తపస్సు చేసిన స్థలం. శ్రీపాద వల్లభుల వారు నీటిలో ప్రవేశించిన స్థలం కూడా అదే. కాబట్టి చాలా విశిష్టమైనది.
ఈ కురువపురానికి చేరుకోవాలంటే హైదరాబాద్ పట్టణం నుంచి సుమారు 180 కిలోమీటర్ల దూరంలోని పంచదేవ్ పహాడ్ అనే గ్రామం చేరాలి. ఇది మహబూబ్‌నగర్ నుంచి 92 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. రాయచూరు నుంచి కూడా దాదాపుగా ఒక 60 కిలోమీటర్ల దూరం ఉంటుంది. ఈ క్షేత్రం కృష్ణానది తీరంలో ఉంది. కృష్ణా నదికి ఇవతల తెలంగాణ రాష్ట్రం, ఆవల అంటే దత్తక్షేత్రం ఉన్నటువంటి కురువపురం కర్ణాటక రాష్ట్రం. ఇది నది మధ్యలో ఉంటుంది. చుట్టూ కృష్ణానది నీరు ఉంటుంది. ఇక్కడికి వెళ్ళాలంటే తప్పనిసరిగా పడవను మాత్రమే ఆశ్రయించాలి. కురువపురానికి వెళ్లాలంటే దగ్గర ఉన్న రైల్వే స్టేషన్ రాయ్‍చూర్. కానీ అక్కడ కొన్ని రైళ్ళు మాత్రమే అగుతాయి. రాయచూరులో రైలు దిగి అక్కడి నుంచి కూడా వెళ్లొచ్చు. లేదు బస్సు నుంచి అయితే హైదరాబాద్ నుంచి రాయచూరు వెళ్లే బస్సుల్లో మక్తల్ దగ్గర దిగి అక్కడి నుంచి ప్రైవేటు ఆటోలో కానీ లేదంటే బస్సుల్లో గాని పంచదేవ్ పహాడ్ చేరుకోవచ్చు.
అక్కడ నుంచి పడవలో మనం కృష్ణా నదికి బయలుదేరాలి. చాలా అద్భుతంగా ఉంటుంది కృష్ణానదిలో పడవ ప్రయాణం. ఎండాకాలంలో అయితే నీళ్లు ఉండవు, నడిచి వెళ్లిపోవచ్చు. కాకపోతే మేము వెళ్ళినప్పుడు డ్యామ్ వాటర్ వదలడం వల్ల నీళ్లు ఉన్నాయి. మధ్యలో రెండు పాయలుగా చీలి ఉంది. రెండుసార్లు మనం పడవ ఎక్కి దిగాల్సి ఉంటుంది. అలాగే వర్షాకాలంలో అయితే ఒకే పడవ ఈ ఒడ్డు నుంచి ఆ ఒడ్డు వరకు వెళ్లడం జరుగుతుంది. ఇక ఎండాకాలం మార్చి, ఏప్రిల్, మే నెలలో మనం నడుస్తూ కూడా వెళ్లిపోవచ్చు. కార్లు కూడా అక్కడి వరకు వెళ్తాయి, అది వర్షాలు లేనప్పుడు మాత్రమే. నీళ్లు లేనప్పుడు మాత్రమే.
నదిలో శ్రీపాదులవారు రోజూ సూర్య నమస్కారాలు చేసే స్థలం కూడా ఉంది. దాన్ని కూడా మనం దర్శించవచ్చు అది నీళ్లున్నప్పుడు మనకు కనిపించదు, నీళ్లు లేనప్పుడు మాత్రమే అది మనకు కనిపిస్తుంది.
దేవాలయం నుంచి కొంత దూరం వెళ్ళాక ఒక పురాతనమైనటువంటి మర్రిచెట్టు ఉంటుంది. ఇది కూడా 13వ శతాబ్దంలో పుట్టిన వృక్షంగా చెప్తారు. విశేషంగా దీని ఊడలు విస్తారంగా ఉంటాయి, దీని కాండం కూడా చాలా పెద్దది. ఎంతోమంది భక్తులు తమ కోరికలు తీర్చుకోవడానికి ఆ మర్రి చెట్టుకు ప్రదక్షిణ చేసి ముడుపులు కడుతూ ఉంటారు. ఇక్కడ ముడుపులు కడితే ఎటువంటి కోరికైన సిద్ధిస్తుంది. అలాంటి అద్భుతమైనటువంటి ఈ మర్రి చెట్టును ధర్శించుకున్న కూడా ఆ దత్తుని అనుగ్రహం కలుగుతుంది. ఇక దానితో పాటు అక్కడ కొంత దూరంలో, వాసుదేవానంద స్వామి తపస్సు చేసినటువంటి స్థలం కూడా ఉంది. ఆయనను ‘తెంబె స్వామి’ అని కూడా అంటారు. ఆ గుహ కూడా చాలా అద్భుతంగా ఉంటుంది. మనం కూడా వెళ్లి అక్కడ చూడవచ్చు.
శ్రీపాదులవారు ఇక్కడ సత్సంగాలు చేసేవారు. అలాగే ఎంతోమంది ఇక్కడ సత్సంగాలు చేస్తూ ఉంటారు. మరి ఈ పంచదేవ్ పహాడ్‍లో కొత్తగా దత్త దేవాలయ నిర్మాణం కూడా జరిగింది. దాన్ని కూడా మనం దర్శనం చేసుకోవాలి. ఇక్కడ శ్రీపాదులవారు త్రిశూలాన్ని స్థాపించినట్టుగా చెప్తారు. చాలా విశేషమైనది. మీరు కూడా దర్శించండి.
ఇక్కడ అనఘా దత్తాత్రేయ స్వామి మాత్రమే కాకుండా, గణపతి, సుబ్రహ్మణ్యస్వామి తదితర దేవతలు ఉంటారు. ఇక్కడ అన్నదానం కూడా ప్రతి నిత్యం జరుగుతుంది. మధ్యాహ్నం 1.00 నుంచి 3 గంటల వరకు. స్వామివారి దర్శనం చేసుకున్నాక ఇక్కడ అన్న ప్రసాదం మీరు కూడా స్వీకరించండి.
క్షేత్రమహిమ – శ్రీపాదుల లీలలు:
శ్రీపాద శ్రీవల్లభులవారు పిఠాపుర క్షేత్రంలో జన్మించారు. ఈ పిఠాపురం పురుహోదికాదేవి శక్తిపీఠం. అలాగే కుక్కుటేశ్వర స్వామి కూడా ఇక్కడ ఉంటాడు. దాంతోపాటు ఇక్కడ చాలా విశేషమైనటువంటి విష్ణుపాదాలు ఉన్నాయి. పాదగయానిధి అంటారు. ఈ క్షేత్రాన్ని దత్త సాంప్రదాయానికి సంబంధించిన తపోభూమిగా పరిగణిస్తారు. ఈ పిఠాపురం క్షేత్రంలోనే అప్పల నరసింహారాజుశర్మగారు సుమతీ దంపతులకు 1320వ సంవత్సరంలో శ్రీపాద శ్రీవల్లభులవారు జన్మించారు. 16 సంవత్సరాల తల్లిదండ్రుల దగ్గరనే గడిపారు. ఉపనయన సంస్కారాలయ్యాకా, 16వ సంవత్సరంలో వారు పాదచారియై, అనేక్ష క్షేత్రాలు సందర్శించి, గోకర్ణం చేరుతారు. మూడేళ్ళ పాటు అక్కడ భక్తులను అనుగ్రహించి, పిమ్మట శ్రీశైలం చేరుతారు. అక్కడ నాలుగు నెలులు ఉండి, అనంతరం కురువపుర క్షేత్రానికి చేరుకున్నారు. ఈ క్షేత్రంలో 14 సంవత్సరాలు కఠోరమైనటువంటి తపస్సు ఆచరించారు.
ఎన్నో మహిమలు చూపారు. ఎందరికో ఆధ్యాత్మికోన్నతి కల్గించారు. ఇక్కడ ఒక రజకుడు స్వామివారికి భక్తుడయ్యాడు. అనేక సేవలు చేశాడు. స్వామివారు నిత్యం అక్కడ చెట్టు కింద తపస్సు చేయడం చూసి ఆ స్వామికి రోజు నమస్కారం చేసుకునేవాడు.
ఒకరోజు నదికి వెళ్లి వస్తుండగా, నదిలో ఒక రాజు తన పరివారం తోటి తన భార్యల తోటి ఒక పెద్ద పడవలో విహారంగా వెళుతూ కనిపించాడు. అది చూసి, ఆహా ఈ రాజుది ఎంత వైభవం! మరి ఇలాంటి జన్మ చాలా విశిష్టమైనది అని మనసులో అనుకున్నాడట ఆ రజకుడు. అదే ఆలోచన తోటి శ్రీపాదులవారి సేవకి వెళ్ళి, స్వామికి నమస్కారం చేసుకోగా, “నాయన ఏమనుకుంటున్నావు నీ మనసులో? నీ కోరిక ఏదైనా సరే తప్పకుండా తీరుస్తాను” అన్నారు శ్రీపాదులవారు. అతని కోరికను గ్రహించి, రాజుని చేస్తానని వరమీయగా, “ఈ జన్మలో నాకు వయసయిపోయింది. రాజునైనా భోగభాగ్యాలు అనుభవించలేను. వచ్చే జన్మలో రాజు లాగా పుట్టించండి” అని కోరుకుంటాడు. స్వామివారు వరమిస్తారు. కానీ, దివ్య మైనటువంటి శ్రీపాదుల వారి అనుగ్రహం పొంది, ఆయన సేవలు చేయని నా జీవితం ఎందుకు అని అనుకున్న రజకుడు – “మీ సేవనే నాకు కావాలి” అని అంటాడు. అప్పుడు శ్రీపాదుల వారు, “వచ్చే జన్మలో అన్నీ అనుభవించి తర్వాత నా చరణాలను చేరుకుంటావు” అని దీవిస్తారు. ఇలాంటి అద్భుతమైన కథలు ఎన్నో ఉన్నాయి. అంబిక అనే మహిళ కథ ఉంది. అది కూడా చాలా విశిష్టమైనది.
ఆశ్వయుజ మాసం, కృష్ణపక్ష ద్వాదశి, హస్తా నక్షత్రం రోజున శ్రీపాదులవారు కృష్ణానదిలో అంతర్హితులయ్యారు. ఇక్కడ సిద్ధాసన స్థానం కూడా దేవాలయంలో ఉంది. శ్రీపాదులవారి చరిత్రను మరొకసారి సంపూర్ణంగా మీకు వివరించే ప్రయత్నం చేస్తాను.
ఆలయ సందర్శనం:
ఈ దీవి తాబేలు ఆకారంలో ఉన్నందున దీనికి కురువపురం అని పేరు వచ్చింది. మేము ఇక్కడికిక చేరుకునేసరికి మధ్యాహ్నం 1:30 అయింది. 4.00 వరకు గుడి తెరవరు. కాబట్టి గుడి ప్రాంగణంలో ఒక చెట్టు కింద కూర్చొని తెచ్చుకున్న భోజనాలన్నీ తినేసి, అక్కడే ఉన్న ఒక నలుగురు పనివాళ్లకు అన్నదానం చేశాము. తర్వాత అందరం కలిసి గుడి బయట, కూర్మావతారంలోనూ, రకరకాల భంగిమల తోటి ఉన్న విగ్రహాలను దర్శించాము. వాటి దగ్గర ఫోటోలు దిగాం. మరునాడు దీపావళి కాబట్టి మేము తీసుకెళ్లిన బాణాసంచా అంతా కాల్చి చక్కగా ఎంజాయ్ చేశాం. అక్కడి నుంచి ఒక పడవ దగ్గరికి వెళ్ళాము. నదిని దాటడానికి ఒక్కొక్క మనిషికి 50 రూపాయలు లెక్కన మాట్లాడారు. అయితే అక్కడికి వెళ్ళిన తరువాత మాతో పాటు ఎక్కడెక్కడి జనం కూడా ఉన్నారు.
మా టీం లీడర్ దీపా మాకు విడిగా ఓ పడవ మాట్లాడారు, కానీ, వేరే పడవ వాళ్ళు గొడవ పెట్టారు. కాసేపటికి పడవ ఎక్కి కృష్ణా నదిని దాటి కురువపురం చేరుకున్నాం. అబ్బా, మూడు గంటల్లో చక్కగా కర్ణాటక స్టేట్‌కి వచ్చామని చాలా సంతోషం అనిపించింది నాకు.
అందులో ఆ పడవలో పోతూ పోతూ చక్కగా పాటలు పాడుకుంటూ ఒకరి మీద ఒకరు నీళ్లు చల్లుకుంటూ వీడియోలు తీసుకుంటూ ఆ నదిని దాటాము. ఆ నదిని దాటిన తర్వాత అక్కడే ఒక గురువుగారి పాదుకలు చూసాము. ఆ ఊరి ప్రాంగణంలోకి అడుగుపెట్టగానే శ్రీపాద వల్లభ క్షేత్రము అని రాసి ఉన్న బోర్డు కనబడింది. నేను ఒక ఫోటో దిగి లోపలికి వెళ్లాను. లోపల పెద్ద గుడి ఉంది. గుడి ప్రాంగణం లోకి వెళ్ళగానే అక్కడ భజనలు జరుగుతున్నాయి. మేము 28 అక్టోబర్ నాడు వెళ్ళాము. ఆ రోజు దత్తాత్రేయ స్వామి ఆ ప్రాంతంలో అడుగుపెట్టిన దినమట! చాలా చక్కగా భజనలు జరుగుతూ ఉన్నాయి. ఒక అమ్మాయి భజనలు పాడుతున్న విధానం నాకు చాలా చాలా నచ్చేసింది. ఆ అమ్మాయి చెప్పే తీరు, ఆ అమ్మాయి చీర కట్టు బావున్నాయి. చక్కటి బొట్టు పెట్టుకుని, చేతులలో భజనకు సంబంధించిన వస్తువుల తోటి తాళముతోటి చక్కగా చెప్పింది. డోలు తదితర వాయిద్యాల ధ్వనులతో ఆ ప్రాంగణం అంతా మార్మోగిపోయింది.
అక్కడ దత్తాత్రేయ స్వామి వెలసిన ఆ గుడిలో అర్చన చేయించుకుని మూడుసార్లు గుడి చుట్టూ ప్రదక్షణ చేసుకొన్నాం. ఓ మర్రి చెట్టు కింద శివుడి విగ్రహము, నంది విగ్రహం ఉన్నాయి. వాటిని కూడా దర్శించుకుని అక్కడే వరండాలో కాసేపు కూర్చుని గుడిని అంత పరీక్షిస్తూ చక్కగా ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణంలో దేవుడిని ధ్యానిస్తూ కూర్చున్నాం.
కాసేపటికి గుడి నుంచి బయటికి వచ్చాం. బయటికి రాగానే అక్కడ ఒక గుహ ఉందని మా గైడ్ చెప్పాడు. అబ్బాయి ఆ గుహ దగ్గరికి తీసుకెళ్లాడు. ఆ గుహకి వెళ్లే దారిలో ఓ మర్రిచెట్టు దగ్గర దగ్గర ఒక 1500 గజాలు విస్తరించి కనిపించింది. ఆ మర్రి చెట్టు దగ్గర ఫోటోస్ దిగాం.
అక్కడి నుంచి కొద్ది ముందుకు వెళ్ళగానే కుడి పక్కన దత్తాత్రేయ స్వామి ధ్యానం చేసే స్థలం చూసాము. అక్కడ అందరం కాసేపు ధ్యానం చేశాము. ఆ మర్రి చెట్టు చుట్టూ ప్రదక్షిణ చేసి ఆ గుహ దగ్గరికి వెళ్ళాము. ఆ గుహా చాలా చిన్నగా ఉంది. లోపలికి వెళ్ళాలంటే పాకుతూ వెళ్ళాలి. మోకాళ్ళ పైన చిన్న పిల్లలు పాకినట్టుగా పాకతూ వెళ్లి కిందికి దిగిన తర్వాత మనకు శివలింగం చక్కగా దర్శనమిస్తుంది. ఈ గుహలోకి దత్తాత్రేయ స్వామి ఆ రోజుల్లో తపస్సు చేశారట.
అందులో కాసేపు కూర్చుని అందరం బయటికి వచ్చి అక్కడ నుంచి మళ్లీ పడవ దగ్గరికి వచ్చాము. ఆ పడవ వాళ్ళు మేము వెళ్లేటప్పుడు జరిగిన ఘర్షణ గుర్తుపెట్టుకుని, మళ్ళీ గొడవ చేశారు. డబ్బులు తీసుకున్న పడవ అబ్బాయిని రమ్మని ఎంత పిలిచినా రావట్లేదు. మా దీప చాలా సేపు వాదించిన తర్వాత, అతను బోట్ స్టార్ట్ చేసి మమ్మల్ని ఈ ఒడ్డుకు తీసుకొచ్చాడు.
ఇదంతా జరిగేసరికి సాయంత్రం 6:30 అయింది. మేము మళ్ళా బాణాసంచా పేల్చి చక్కగా ఆనందిస్తూ పాటలు పాడుకుంటూ టీ, కూల్ డ్రింక్స్ తాగాము. మధ్యాహ్నం నుంచి మమ్మల్ని గైడ్ చేస్తున్న అతను అందరి దగ్గర నుంచి కొద్దిగా టిప్స్ తీసుకుని వెళ్ళిపోయాడు. మేమంతా మా బస్ ఎక్కాం.
అక్కడి నుంచి మేము మెహిదిపట్నం వచ్చాం. మేము తీసుకెళ్లిన భోజనాల సామాగ్రినంత వాళ్లకప్పజెప్పాం. స్నేహ, అర్చన మధ్యలో దిగిపోయారు. వాళ్ళిద్దరూ కలిసి ఒక క్యాబ్ మాట్లాడుకుని వాళ్ళింటికి వెళ్లిపోయారు. మిగతా ముగ్గురిని వాళ్ళ ప్రాంతాలలో దించి మేము బయల్దేరాము. హబ్సిగూడలో నేను వీణా దిగిపోయాము. అక్కడినుంచి దీప డైరెక్ట్‌గా మౌలాలికి వెళ్లిపోయారు.
ఎంతో సంతోషంతో, అత్యంత విలువైన ఆధ్యాత్మికానుభూతులతో, తియ్యని జ్ఞాపకాల తోటి మేము తిరిగి వచ్చాము.
~
కురువపుర క్షేత్రం అత్యంత మహిమాన్వితమైంది. జీవితంలో ఒక్కసారి అయినా మనం ఈ క్షేత్రానికి చేరుకొని శ్రీపాదులవారి చరణాలను ఆశ్రయిస్తే సంపూర్ణమైనటువంటి గురు అనుగ్రహం కలుగుతుంది.
పుణ్యక్షేత్రాలను దర్శించండి కానీ అక్కడి ఆలయ పరిసరాలను కానీ, ప్రాంగణాన్ని కానీ అపరిశుభ్రంగా చేసి; అక్కడి నియమ నిబంధనలను ఉల్లంఘించి పవిత్రతను పాడు చేయకండి. భక్తితో నియమ నిబంధనలతో క్షేత్రాలను దర్శించాలి. ఆ తపోభూమిని పాడు చేయడం అనేది తప్పు. పవిత్రమైన దేవాలయాలను పరిరక్షించుకోవడం మన కర్తవ్యం.
దళిత సాహిత్యం అంటే “దళిత రచయితలు, దళిత సమస్యలపై దళిత దృష్టికోణంలో రాయడం” అనే దృష్టితో ‘మహాభోజ్’ని దళిత సాహిత్యంగా కొందరు దళిత సాహితీకారులే పరిగణించకపోవడం మాత్రం విచారకరం. ఉన్నత జైనుల కుటుంబంలో జన్మించిన మన్ను భండారి దళిత కులస్తురాలు కాదు. కాని కొందరు దళిత రచయితులు చెప్పినట్లు ఉన్నత కులస్తురాలిగా దళిత కథాంశంతో నవల రాస్తూ ఆమె దళిత పాత్రలను అసహాయులుగా, అశక్తులుగా చూపుతూ వారి పట్ల పాఠకులలో జాలి కలిగేలా ఆమె ఈ రచన చేయలేదు. ‘మహభోజ్’ లో ప్రస్తావించిన దళిత పాత్రలు భాదితులే కాని అన్యాయాన్ని ప్రతిఘటించే శక్తి ఉన్న మానవులు.
మహాభోజ్ (నవల)
