[box type=’note’ fontsize=’16’] “నీలి నీడలు” అనే ఖండకావ్యంలో మొత్తం ఏడు ఖండికలు ఉన్నాయి. ప్రతి ఖండికలో ఆణిముత్యాల వంటి పద్యాలు ఉన్నాయి. ‘చేతన’ అనే కలం పేరుతో ప్రస్తుత సమాజాన్ని పట్టి పీడిస్తున్న దురాచారాలను ప్రజలకు తెలిపి, జాగృతపరుస్తారు కవి మేడిపల్లి వేంకట లక్ష్మీ నారాయణ. ఇది ఏడవ ఖండిక ‘అస్పృశ్యత’. [/box]
[dropcap]మూ[/dropcap]ఢాచారములు – ‘నీలి నీడలు’ ఖండకావ్యంలోని ఏడవ ఖండిక.
***
విశ్వమందున విజ్ఞానవిషయమునను
పూర్వకాలంబునుండి యపూర్వరీతి
అగ్రగామియటంచును ననుదినంబు
ప్రస్తుతివహించి వెలిగెను భారతంబు (1)
దివ్యమైనట్టి మనదేశ భవ్యచరిత
ఎంతగొప్పదో తెలియదలంతుమేని
భరతవిజ్ఞానమొకనాడు శరణమనుచు
చక్కగా పొంది వెలుగు దేశాలెసాక్షి (2)
చాలదేశములును జ్ఞానవిషయమున
కన్నుదెఱవనట్టికాలమందె
వివిధదేశములకు విజ్ఞానభిక్షను
అందజేసినట్టియవనిమనది. (3)
ఎంతవిజ్ఞానయుతమైననేమిఫలము
భరతదేశపువాసిని పాడుజేయు
మౌఢ్యభావాలుగల యట్టిమనుజులిలను
చెడ్డయాచారసరళితో సాగుచుండ. (4)
మైసమ్మయంచును, మద్దిరామమ్మంచు
సత్తెమ్మయంచును, సైదులనుచు
సమ్మక్కయంచును, సారక్కయంచును
ఎల్లమ్మయంచుపోలేరటంచు
తిరుపతమ్మంచును ధరపైడితల్లంచ!
అంకమ్మయంచు గంగమ్మయనుచు
ఉగ్రకాళియటంచు మప్పలమ్మంచును
వీరులకొలుపంచుమారియంచు
గ్రామదేవతలంచును నీమమునను
పూజలను చేయ సమయాన పుష్కలముగ
గొఱ్ఱెలను, మేకలను, కోళ్ల గోయుచుండి
జంతుబలులను జేయుట సహజమయ్యె. (5)
జీవములడుల్చి కరముగదేవతలకు
వండి వడ్డించిపెట్టినదండిగాను
మంచి జరుగును మనకంచు మనుజగణము
అవని దలపోయుచుండుటయజ్ఞతకద. (6)
మనదు స్వార్థమ్ము కొఱకు నైమహినిబరగు
మూగజీవాల వధియించి ముష్కరులయి
భారతంబున జనులుండ ప్రముఖముగను
ప్రాణికోటికి జీవించు భాగ్యమున్నె? (7)
సాటి ప్రాణుల కరముగ జంపుహక్కు
నరునికెవరిచ్చినారలిద్ధరణి యందు
ప్రాణములు దీయుటన్నది ప్రజ్ఞయగున?
తలచనధమాధమంబది దనుభచర్య. (8)
అంటురోగాల బోగొట్టనడవితల్లి
కొండదేవత తానుగాగోరెననుదు
నరబలులనిచ్చు నాచారసరళియుండె
అజ్ఞతకు మారుపేరగు నడవి జనుల. (9)
లంకెలబిందెలకొఱకని
జంకేమాత్రమును లేక జగతిని మనుజుల్
గొంకక జంతుల బలినిడి
చంకలుగొట్టుచును నుండ సబబే యరయన్. (10)
వేదవేదాంగ విదులు నేవిప్రవరులె
విజ్ఞతనువీడి యజ్ఞులైవింతరీతి
మేథములయందు నల్లనిమేకలిలను
చంపు చుంట జాతికి తలవంపుగాదె?(11)
