[1954-2024 మధ్య ఏడు దశాబ్దాలలో ఉభయ తెలుగు రాష్ట్రాలకు చెందిన భారత రత్న, పద్మ విభూషణ్, పద్మ భూషణ్, పద్మశ్రీ – పురస్కార గ్రహీతల జీవనరేఖలను అందిస్తున్నారు డా. రేవూరు అనంతపద్మనాభరావు.]
~
[dropcap]‘ప[/dropcap]ద్మ శ్రీ’ పురస్కారం పొందటం ఆయా వ్యక్తుల ప్రతిభకు గుర్తింపు. గత 70 సంవత్సరాలలో (1954 -2024) మధ్య కాలంలో 146 మంది ఈ పురస్కారంతో సత్కరించబడ్డారు. తెలుగు మూలాలు గలవారిని ఎంచుకున్నాను. వీరిలో కొందరు పద్మ భూషణ్, పద్మ విభూషణ్ కూడా తర్వాతి కాలంలో పొందడం గమనార్హం.
సంగీత ప్రముఖులు:
- ద్వారం వెంకటస్వామినాయుడు (1957)
- యం.యల్. వసంత్ కుమారి (1967)
- ఎల్లా వెంకటేశ్వరరావు (2008)
- శోభారాజు (2010)
- అన్నవరపు రామస్వామి (2021)
- సుమతీ రామమోహనరావు (2021)
- అహ్మద్ వార్సి (1971)
- కోట సచ్చిదానంద శాస్త్రి (2023)
- డి. ఉమామహేశ్వరి (2024)
కళారంగం:
- స్థానం నరసింహారావు (1952)
- వేదాంత సత్యనారాయణ శర్మ (1970)
- తాడేపల్లి వెంకన్న (1992)
- డా. నటరాజ రామకృష్ణ (1992)
- యస్. వి. రామారావు (2001)
- శోభానాయుడు (2001)
- పి. శ్రీపతి (2007)
- ఆనందా శంకర్ జయంత్ (2007)
- గజం గోవర్ధన్ (2011)
- ఆర్.నాగేశ్వరరావు (బాబ్జీ) (2013)
- గజం అంజంయ్య (2013)
- మహమ్మదాలీ బేగ్ (2014)
- కలాల లక్ష్మణ్ గౌడ్ (2014)
- ఎక్కాల యాదగిరి రావు ( 2017)
- యడ్ల గోపాల రావు (2020)
- దళవాయి చలపతి రావు (2020)
- శ్రీ కనకరాజు (2021)
- దర్శనం మొగిలయ్య (2022)
- గోసవీడు హసన్ (2022)
- యస్. రామచంద్రయ్య (2022)
- పద్మజా రెడ్డి (2022)
- సి.వి.రాజు (2023)
- ఏ. వేలు ఆనందాచారి (2024)
- దాసరి కొండప్ప (2024).
- గడ్డం సమ్మయ్య (20241)
సినీరంగ ప్రముఖులు:
- అక్కినేని నాగేశ్వరరావు (1968), ఎన్. టి. రామారావు (1968) – తొలి పద్మ శ్రీ నటులు,
- రేలంగి వెంకట్రామయ్య (1970)
- గుమ్మడి వెంకటేశ్వరరావు (1970)
- బి.యన్. రెడ్డి ( 1974)
- దేవులపల్లి కృష్ణ శాస్త్రి (1976)
- డా. సి. నారాయణరెడ్డి (1977)
- డి.వి.యస్. రాజు (2001)
- యం. మోహబ్ బాబు (2007)
- బాపు (2013)
- కోటశ్రీనివాసరావు (2015)
- సిరివెన్నెల సీతారామ శాస్త్రి (2019)
- షావుకారు జానకి (2023)
- యం.యం. కీరవాణి (2023)
సాహితీ ప్రముఖులు:
- సయ్యద్ అహ్మదుల్లా ఖాద్రీ (ఉర్దూ) (1966)
- యం. చలపతిరావు (సంపాదకులు) (1968)
- అయ్యంకి వెంకటరమణయ్య (1972)
- జిలానీ బాను (ఉర్దూ) (2001), యస్.టి. జ్ఞానానందకవి (2001)
- తుర్లపాటి కుటుంబరావు (సంపాదకులు) (2002)
- ముజ్తాహుసేన్ (2007)
- పుల్లెల శ్రీరామచంకు (2011)
- డా. రాధిక (2013)
- ఆచార్య కొలకలూరి ఇనాక్ (2014)
- శ్రీ భాష్యం విజయ సారధి (2020)
- ఆశావాది ప్రకాశరావు (2021)
- గరికపాటి నరసింహారావు (2022)
- బి. రామకృష్ణారెడ్డి (2023)
- కూరెళ్ల విఠలాచార్య (2024)
క్రీడారంగం:
- మహమ్మద్ గౌస్ (1971)
- ముఖేశ్ కుమార్ (2003)
- పుల్లెల గోపీచంద్ (2005)
- సానియా మీర్జా (2006)
- గగన్ నరంగ్ (2011)
- యస్. యం. ఆరిఫ్ (2012)
- పి.వి. సిందు (2015)
- మన్నెం గోపిచంద్ (2016)
- కిడాంబి శ్రీకాంత్ (2018)
- సునీల్ ఛత్రి (2019)
- హారిక ద్రోణవల్లి (2018)
రాజకీయ ప్రముఖులు:
- మోటూరి సత్యనారాయణ (1958)
- అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు – ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసన సభాపతి (1960)
- డా. కె.యల్. రావు – కేంద్ర మంత్రి (1963)
- మీర్ ఆక్చర్ అలీఖాన్ – ఉత్తర ప్రదేశ్, ఒడిస్సా గవర్నరు (1968)
వైద్యరంగ నిపుణులు:
- డా. హిల్దా మేరీ లాజరస్ (1961)
- డా. మహంకాళి సీతారామారావు (1962)
- డా. పి. శివారెడ్డి (1970)
- డా. బి. కె. నాయక్ (1976)
- డా. ఏ.పి. పాండే (1984)
- డా. కాకర్ల సుబ్బారావు, NIMS (2000)
- డా. డి. ప్రసాదరావు (2000)
- డా. సి. ఎం. హబీబుల్లా (2001)
- డా. జి నాగేశ్వరరావు, (2002)
- డా. డి. నాగేశ్వరరెడ్డి (2002)
- డా. కె. సూర్యారావు (2008)
- డా. ఎ. సాయిబాబా గౌడ్ (2009)
- డా. సి. వి. యస్. రామ్ (2013)
- డా. యస్. సారయ్య (2014)
- డా. ఏ. మంజుల (2015)
- డా. పి. రఘురామ్ (2022)
- డా. యస్. వి. ఆదినారాయణరావు (2022)
- డా. పి. హనుమంతరావు (2023)
శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాలు:
- ఏ. యస్. రావు (1960)
- జి. రామకోటేశ్వరరావు (1964)
- షరుదుద్దీన్ సయ్యద్ (1967)
- డా. ఏ.వి. రామారావు (1991)
- ఆచార్య బులుసు లక్ష్మణ దీక్షితులు (1991)
- వి. కె. సారస్వత్ (1998)
- డా. యం.వి. రావు (1999)
- డా. డి.దుర్గా ప్రసాదరావు (2001)
- డా. చైతన్యమాయి గంగూలీ (2002)
- డా. ఐ.వి. సుబ్బారావు (2002)
- ఆచార్య డి. బాల సుబ్రమణ్యం (2002)
- నాంపల్లి దివాకర్ (2004)
- డా. లాల్జీసింగ్ (2004)
- ఆచార్య సయ్యద్ హాస్నన్ (2006)
- డా. హెచ్. కె. గుప్త (2006)
- జి. నరసింగ రాజు యాదవ్ (2009)
- డా. విజయ ప్రసాద్ (2010)
- ఇ. ఏ. సిద్ధిఖీ (2011)
- డా. యం రామకృష్ణ రాజు (2013)
- చంద్రకాంత్ (2017)
- చింతకింది మల్లేశం (2017)
- యం.వి. గుప్త (2023)
- ఏ. నాగేశ్వరరావు (2023)
సమాజ సేవ:
- మాచాని సోమప్ప (1954) తొలి సంవత్సరం, చేనేత పరిశ్రమ – ఎమ్మిగనూరు; యం.జి. బ్రదర్స్ వ్యవస్థాపకులు. విద్యారంగ ప్రముఖులు.
- మృణ్మయిర్ (1954)
- నేదురుమల్లి బాలకృష్ణారెడ్డి (1969)
- శ్రీమతి అర్జున్ మండ్ షహబుద్దీన్ అహమ్మద్ (1975)
- అదేపల్లి సర్విశెట్టి (1983)
- శ్రీమతి శాంతా సిన్హా (1998)
- బేగం బిల్కిస్ లతీఫ్ (2009)
- జి. మునిరత్నం (2012)
- డా. అనుమోలు శ్రీరామారావు (2014)
- డా. టి. సి. నారాయణ (2016)
- సునీతా కృష్ణన్ (2016)
- యన్. చంద్రశేఖర్ (2023)
విద్యారంగం:
- మామిడిపూడి వెంకటరంగయ్య (1988)
- డా. హెచ్. కె. షేర్వాణీ (1969)
- డా. వనజ అయ్యంగార్ (1987)
- డా. వి. కోటేశ్వరమ్మ (2017)
సివిల్ సర్వీసు అధికారులు:
- సి. నరసింహం (1962)
- వి. వి. రామచంద్ర (1962)
- డా. హరినారాయణ (1974)
- నార్ల తాతారావు (1893), ఆంధ్ర ప్రదేశ్ విద్యుచ్ఛక్తి బోర్డు చైర్మన్
- నారాయణసింగ్ (2011)
- త్రిపురనేని హనుమాన్ చౌదరి (2017)
వాణిజ్య పారిశ్రామిక రంగాలు:
- ఆర్గుల నాగరాజారావు (1958)
- డి. వెంకటరెడ్డి (1971)
- డా. కల్లం అంజిరెడ్డి (2001)
- నర్రా రవికుమార్ (2014)
ఇంజనీరింగ్ నిపుణులు:
- నోరి గోపాలకృష్ణ మూర్తి (1963)
- యస్.వి.సీతారామశాస్త్రి (1971)
- మహమ్మద్ ఫైజుద్దీన్ నిజామీ (1977)
- రామ్ నారాయణ్ అగర్వాల్ (1990)
- డా. జి. వెంకట్రామన్ (1991)
వ్యవసాయరంగ నిపుణులు:
- యడ్లపల్లి వెంకటరావు (2019)
- చింతల వెంకటరెడ్డి (2024)
ఈ పట్టికను గమనిస్తే, కళారంగానికి, శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాలకు సింహభాగం ‘పద్మ శ్రీ’లు లభించాయి.
(మళ్ళీ కలుద్దాం)